Ka Elele Hawaii, Volume IV, Number 17, 23 March 1849 — NO KA HOLO ANA E ELI GULA. [ARTICLE]

NO KA HOLO ANA E ELI GULA.

Auhea oe e k$ Eiele* hewahi manao ko'u ia oe, e pili ana i ka palapala loihi a G. ina ka Elele 15. ; , Ua olelo o G aale o makou pilikia nui wale; a nolaila, aole pono ko makou holo ana e eli goula. Ua olelo aole makou make i ke onu a i ka wi, a ua ulu pono n& mea kanti. Eia ka'u e pane &ku. Ua Jobomaikai mai ke Akua j i ka aina, a he aina maikai ko makouj aka,: o; ka nui o makou, ua piiikia. | Eia KEKAHr PiLiKu. Ina i kanu makou i na uala, na maia, na kurina, na mea like e ae, ua; pau ka nui t na bipi o na haole. Ua pinepine | ke knnu ana, a ua like ka nui o na manawa; poho me na manawa e kanu ai. Ua piha Wai- i juku,,me Kaanapali ma Maui i na bipi, i na lio; j a ua pau ko makou mau pa i ka hoohioloia; a ii ka wawahiia e na holoholona. Ua hooikaika makou e hopu i na hipi kolohe e hoo|como iloko! o na pa o ke ak<f, ua hihiu loa ua bipi|l a ina aole i noho kiai makou i ka po a me ke ao, aole ioa makou e ohi iki i na mea i kanuia. | Ninau mai paha oe no ke aha, aole oukou hoo-1 pii ma ke kanawai a hoopai i na mea holoholo-' na kolohe? No ke aha la? No ka hilahihi i ka hakaka ine na h:»o!e; ua oi paha ka pono e waiho i ka aina no iakou aole pono ke hakaka inau mc lakou. Ua olelo na kumu, he mea pono ke imi makou i na eiala a me na mea e makaukau ai nmkou, a e hooponopono i ko makou mau hale Aka, auhea kahi e lako ai maanei, pau ka nui 0 na mea i kanuia i na holohoiona. * Ua nui ka mam.wa mai a ua nui na la koele no ke konohiki, a no ka poalua hoi, aole o nmkou manawn e makaukau ai. He hoahahau tf'a.u f a nei au e kokua i kuu kumu, a e kokua itlia rta mea e pono ai ku Ēka-! lesia r aka, aole loa au e iako ke inalama au i ka manawa/ Ua hooikaika au ma-! kahiki: aka, ua mau no ka hemahema. i Ua olelo hoi o G. he mea pono ke noho raa-' kou, i mea e ikaika ai ke aupuni o Hawaii nei.! Ina i makemake nui ia makou, no ke aha la i kuai ole inai na'lii ia makou i na aina e pili ana ia makou? Ua noi ko'u makua i ka aina no ko«a inakemake e kuai. - i Noi kekahi poe e i ka aina, me lea hoike ana 1 na (lala e kuai ai; aka, aole i loaa. iiooie ka niea aioa, aole ona makemake e kuai, a o ke- j kahi niea noi aina, ua kuhikuhiia oia i o a ia nei; aka, aole hiki ke kuai ana. Heaha ke kuleana o makou maloko o keia aupuni, i mea e ikaika ai makou e noho maanei ke nana makou i ka aina wale no? Aole akaka ia'u. Aka o ka oleio a ke Akua, he mea nui ia ia makou, a ua minamina iiui makou ia. Ina i nele makou malaila he mea nui ko makou nele. Aka, e hiki ia niakou e lawe pu me makou i ka Baibala a J na palapala e ae, a e ike auanei paha ma- ! kou i na kahunapule malaila me na kumu ao. | Eia kekahi. Ina he mea nui makou i k'oj na'lii manUo; no ke aha la ka hoomau ana| i keia luhi i ka paahao? I ka wa mai, a nui ka| pilikia, ua ike au i na kanaka mai e kuniu ana maloko o na loi, e mahi ana no ke konohiki, V ka wa anuanu hoi. Ua olelo na Kahuna, he| pono ole ke kaoliiia makou na kanaka, e mahi l me ke kumu maloko o na loi; aka, aole pela kp' na konohiki manao. Ina e aeia mai e iuiho! poalima a uku i elua dala, e aho iki ia; a he lu- \ hi nae, o ke kuai mffi i na aina, oia ka pono. [ Aka, ina aole e kuai mai na'lii i na aina he hewa anei ko makou, ke imi makou i ka makau-! kau e holo i ka aina e? I kuu manao, aole. } Eia ke;kahi. Ina i noho hoaaina kekahi o| makou, a mahope, makemake ia e haalele i ko-| na wahi, ua hoopai kokeia oia uo ka haalclej

! ana i ka aina o ka mea e. Ko Uiiwaii r*ei uo ia. A.ul«ea ka mea e Hui ai ko makou aloha i ko makou aupuni, ke hoopaiia kekahi o makoi. no kona makemake e iiaalele wale i kona aina: I kūu manao, o kela kaimwai hoopai no ka haalele ainn, he inea ia e hoopailua ai makou i ka aina, eia no hoi, Ina i hoopau iu kekahi o! makou i ka uuhau o ka pōaiua, no kona i , wali, elemakule paha, pupu, a me na mea like, t *.ole no i pau ka auhau hana poalnna, oia hoi j na la o ke konohiki. Ka i no, o ka ■ pa'w ana i ka poalua, e pau loa hoj i ko ke konohiki maii la hana: aole ka; e mau no ia hihi? I Aole nae maopopo ka ik&ika o 'keia Aupuni . no ko makou noho ana, ua make nui ka poe i ■noho, «e like me !;a poe holo i k<hiki. Ina j holo kekahi po& o e el.i' go.ula a hoi mui i me ka l.iko, e ae ia mai paha mr>kou e kuai miii i na aiua a i ole e ae e lako nmkou e ho-! 'lo i kāhi e a loaa wale mai na aina. Ua lohe I makou he nui na aina lilo wale i ka p< e e ■ mahi aku, oae ka noho mau inalaila. Eia keka- ! ina i holo aku .kekahi mau tausani o m; kou 'i Kalifonia e lilo palia ia holo ana i mea e pono ;ai Hawaii nei; e like me ke koai.ana o kn wai : lanamalie.. he mea ia e paie ai i ka pilopilo. j Aneane like na makaainana me ia.-' Nolaila paha aole niakou i mahuahua. ! | Eia hoi. Ua olelo mai o G. "o la eli eoula a loāa mahnahīia. he mea ia e ppno ole ai ka ainā a me kanaka mk keia ao.** Pela anei, kainoa ua hooikaika mai na misinrvari ia nuikou e imi ikaika i na mea e makaukaū ai makou, i na hale, a me na mea e pau ai ka pilikia, ke hiki hou inai ka mai nui. O ke dala a rne kc goula, oia ika mea e kuai ai na lakoil. Heaha ka hewa o ka hooikaika? He *nea ke goula? No ke aha la ko ke Akua haahA'i ana ia Solōmona i ī tela mea-?rmin tioime he mea porro la, ke ino ia miiinao paha o G. o ke goula nm ; loa> oia ka pono ole. Ina pela, alia oe, a iike ia ko makou goula nut 9 alaila, hooikaika | aku oe i ka nui loa. | Ua olelo o G. o kd'eli gqula a mohuahua wa- ■ we ka waiwai he mea ia e pilileia ai ke kunaka ma na mea o ka uhōne. j Ae paha, ina o ka eli ikaika ka hewa, ua aka|mai ko makou aina i ka eli maoli i na he mea ia e pono ai. Jna o ka holo kiki ta hewa, e holo jtialie paha makou. j 0 kela pule £ Agula, he mea maikai ia. Oia ka makou piile. * <4 Mai haawi mai ia makou i ka ilihune, aole hoi i ka waiwai." Ua haawiia mai ka ilihune mai kahiko loa mai, aole nae ia i pau, aole hoi ia e pau ana, i ko makou manao, ke noho makou me keia noho ana. I Nolaila, i kb makou pule ana "mai haawi j-īnai ia makou i \ ka iUfcunc," he mea pono np • makou e ala a hele i kahi e loaa'i kekahi mea e ī pale iki ai i ka ilihune, ke kokua ole la mai maj kou i ka noho ana ma Hawaii nei. Ua olelo no |hoi o G. no ka hewa o ka puni elala. fle hewa io no ia: aka, Wle ma ka puni dala au, o kuu makemake keia e pakele i ka ilihune, i ka nele \loa> a i ka hawawa īoa e pili mau ana ia makou, ji na makaainana o Hawaii nei, ua ike au i ka maikai o ka bipi kauo kaa, kauo oopalau, aka, auhea ke iuinii e kuai ai i ke kaa a me ka oojpalau? Ua nele loa makou. Auhea ko : makaukau e mahi pouo ai i ka hana, ke loua ia !makou? | Ua !ako na haole, k>aa koke ia lakou na aina nui; a mahi pofto lakou, aka, pehea makou? Eia kekaiiī. Ina i holo au i Kaiifoniae ike paha au i ke Sabati, Aole anei ekolu kahuna pule malaila, f|e poe ike i ko Hawaii nei olelo? I Aole anei he $abati no makou me lakou? Ke manao nei au, he Sabat| malailas e iike mo ko

makoii, ke makemake makoU ia, no ka f ia no lesu ma na wahi a pau; ke halawai na mea elua a e kolu paha ma kona inoa. Nolaila, na aole e ae mai na'lii e kuai oluolu mai i na aina, ia makou ma Hawaii t na aina hoi i qi&« kemakeia e makou, alaila ma ka heie kuu ma* nao V Na'u na HaalouH aialua, Mar#ki 12, 1849.