Ka Elele, Volume 8, Number 22, 28 December 1853 — BAKA. [ARTICLE]

BAKA.

He mea ona ka baka. Ina e puhi ke kanaka i ka baka, okahina koke no ia ilalo; ina he ahi kahi hina ai, pau loa ke kino i ke ahi. īna he pohaku kahi i hina ai, waawaa ka lae i ka pohaku. Jna malama ole kekahi i ke ahi baka, wela ka hale, pau loa ka waiwai oloko, a pau na mea i ke ahi baka. Ina he keiki ua hiamoe, make no, aole e ola. Eia ka mea e ona ai; o ka moni ana o ke kanaka i ka uwahi o ka baka iloko, a hoea mai ma ka puka ihu o ke kanaka. O ka ono, oia kekahi mea e ona ai o ka baka. Ua like ka ono oka baka, me ka ono o ka wai, a me ka ono o ka ia. Ina e haehae a he baka ona, alaila haule koloko iwaho, kahuli kaonohi, lelehu na maka, lalau ka olelo. Eia kekahi ano ino o ka baka; o ka hakaka pinepine me ka wahine i ka baka; o ka lua o mahaoi i kaii hale. Eia kekahi ano ino o ka baka; o ka pelapela o ka hale, o ka wela o ka lima i ke ahi, o pukapuka o ke kapa i ke ahi. Eia kekahi ano ino o ka baka, o ka ai ana a maona, o ke puhi mai la no ia o ke kanaka imua o ka poe puhi ole, komo ka uwahi iloko o ka puka ihu o ke kanaka puhi baka ole, mai nalulu ka lae. Mamua ua ike au i ko’u kupuna vvahine, ia Kauhikohilani, a me Kihapu, ameKapahu ona mea ia au i ike maka ai. No ka ona ana i ka baka, pau ka aoao akau, mai luna a hala loa ilalo o Kauhikohilani; pau ke poo o Kihapu a hiki i ka umauma; he hale ko Kapahu, pau ka waiwai o Keeaumoku, oia ko’u mea i ike maka ana no ka baka. Oia ka mea e pono ai i na kahuna pule kc ao aku, a ke papa aku, e like me ka make o ke kino, he oiaio loa ka make o ka uhane. Nolaila he pono loa ke hai aku i ke ola o ke Akua i ka poe hewa. Na S. Wa’malu.