Ka Elele, Volume 9, Number 1, 1 March 1854 — HOOPH NO KA RAMA. [ARTICLE]

HOOPH NO KA RAMA.

Koolau. Hana, Knupo. Kahikimii, Kipahulu, Apana 4, Iqnuari 2, 1854. E ka Moi Lokomaikai a me ke ahonui a me na ’Lii hanohano o’u a me ka Poeikohoia e na makaainana. Aloha oukou. No ko makou lohe ana a kaumaha ko makou naau, no ka mea, ua hui'kekahi poe haole kalepa a me kekahi poe manao pono ole i ka maluhia o ke Aupuni a e hoopio ana i k<i pono o ka lahui Hawaii. a e hoolanakila anai na kumu o ka hewa a me ka poino. E k« ana imua ou e ae mai e like me ko lako*

makemake. Penei, c hoemi ike eluke oka rama a me na wai ona i pulii ia ma na aina e. Oia ka mea e waiwai ai ke aupuni. E puhi ka rama ame na wai ona mo ke aupuni o Ha* waii nei,oia ke kumu waiwai o keaupuni wahi a lakou ke ae mai oe. Eia ko makou manao He wahahee ia he hoopunipuni he olelo ia na ka poe lauaua hoomakaulii aina, E ko mai auauei na olelo a Kanekowa ia Kamehameha; “Mai hookipa oukou i na haole o lilo ka aina ia lakou, he poe hoomakaulii aina.” 0 ka rama a me ke puhi i na wai ona, he Kalaipahoa ia a me ka auhuhu e kii mai ana i keia lahui kanaka i ka make a me ka ilihune ame ke poho i lalo lilo i o Milu la. Ma Kahiki. ame na aina n Uolapola a me na moku o Nuuhiwa he umi makahiki i puhi ai ka rama, a i pae aina wai ona mai na aina e mai, Eia ka hua malaila, o ka ilihune o ka haunaele o ka naaupo, aole la 9abnti. Ua noa ka rama a me ke puhi rama ma Hawaii nei i ka wa o Kamehameha a hiki i ku wa o Poki a hiki mai i ka wa o Kaomi, ua huli, ua kuai, mai Hawaii a Kauai. Heaha ka hua ? he naaupo, he ilihune, he hu po, hehaunaele, he pepelii, he hakaka, he mainoino. Ua ike pono no oukou, ua ilihune kekalii poe waiwai i ka rama, a ua make kekahi poe haole ma Honolulu uo ka rama, a me ka iīihune no ona. Eia ko makou manao paa e nonoi aku ia oe e ka makua. 1 E mau no ke dute oka i'ama a me na wai ona e like me na Kanawai o ke Aupuni e noho nei e lima dala ($5.00) no ke galani hookahi. 2 Aole e hana iki ia ka rama a me na wai ona a me na wai ona i puhi ia, a e hoolilo ia ana paha maloko o keia Aupuni a mawaho paha o na Iegue a me na palena o keia Aupuni i oleloia ma na Kanawai, e kapu loa ia mau mea, aole e hiki i ka poe kupa a me ka poe i hookupa ole ia, e hana iloko o keia Aupuni no na wai ona. 3 E hoomalu loa no na kumu oka haunaele o ka Cia, kaida, ale a me na wai hooikaika e ae e ona ai. E pau ia maloko o keia Aupuni, koe Wale no kālii i ae ia ma na Kanawai a me na Kuikahi malokoo ke Kulanakauhale o Honolulu. Ua kakau makou i ko makou mau inoa 2.743.