Ka Elele, Volume 9, Number 7, 2 June 1854 — No na mea ma ke Aouli. [ARTICLE]

No na mea ma ke Aouli.

O ka La, oia ke Kikowaena e ko ka La poe. Ua poai na Hokuhele a pau i ka La ; a mai ka La mai ko lakou malamalama, a mC ko lakou wela. Ua hoonoho ae la ke Akuai ka La i Haku maluna o na mea kmo a pau e poai ia ia ; a ke lawelawe nei oia ma ka hoomalamalama ana ia lakou. Aole nae like kona hoomalamalama ana ia lakou, no ka mea; aole like ko lakou loihi mai ka La mai. O Ukoli; oia hoi ka Hokuhele kokoke i ka La he 30. 000, 000 mile kona loihi mai ka la mai. O kona poai ana a puni ka La, he 88 mau La. Ua pahiku kona malamalama, a me kona wela i ko ka Ilonu,. nei. He 3, 224 mile kona Anawaena. O Hokuloa ; oia hoi ka lua o na Hokuhele e poai ana i ka La. He68, miliona mile kona loilii mai ka La mai. Aneane paluakona malamalama, a me kona wela i ko kakou. He 221 la kona poai ana i ka La, 7,687 milekona Anawaena. Aole like ka loihi o Hokuloa 1 na manawa a pau. I kekahi manawa loihi loa oia mai ka La mai; a i kekāhi manawa, hoo-1 kokoke oia i ka La; no ka mea; ua kaa ae oia ' ma na Anapuni loloa. Ua knpa ia mai o Ukali, a me Hokuloa, he mau Hokuhele maloko no ka mea, aia laua maloko o ko ka Honua ola e hele ai. Mahina. He hoa hele ia o ka Honua nei' nolaila, ua kapa ia mai oia o ka Mahina oka Honua nei. He 95, miliona mile mai ka Lo mai, ni ka mahina 240,000 mile mai ka Honua nei a i ka mahina. O. kona kaa ana kona iho 29, la 17, hora 44 minule. O kona poai ana a puni ka Honua he 27, la 12 hora I na i nana ia ka Mahina me ka Ohenana. alaila, e ike na mauna, na puu, na aina papu na muliwai, na awavva. I ka manao o Hele ; kela kekahi kanaka e ike ana, 4 mile ke kiekie o kekahi mauna, 3 mile ka hohonu o kekahi awawa. A ua olelo ia 3 lua pele malaila Holoholopinaau. Oia ka ha o na Hokiihele e poai ana i ka La. He 145,000,000

mile kona loihi mai ka La mai, 4.189, mile kona Anawaena. O kona poai ana a puni ka La, 1 makahiki, &-32t la, &‘22 hora. O koina kaa ana ma kona iho, he 24 hora a mo na minule 40. Oka loa mai ka Honua ai keia Hokuhele, he 50.000.0011. mile. O ke ala e hele o Holoholopinaau, 201,064,000, iriie. O kona mnlio ika hora hooka- . hi, he 55,000 miie. Ua emi mai kona i ko ka Honua nei. Oko ka Honua molio ika ho- . ra hookalii he 68,000 mile. Ua paapu ae ke ea e hoonuni kna ia Holoi holopinaau , imimia o ke ea e liOopmii ana i ka honua nei; nolaila, ua uno ulaula kona maiamaiama. Ua kapa ia mai oia; ame na Hokuhele i koe ; na Hokuhele mawaho, no ka mea, ain lakou maWaho o ko ka Honua ola e hele ai. Ttibida Oka lima ia ona Hokuhele kahiko e [Kiii ana ika La. Mai ka La ahlki ia Tubida, 495,000,000, milo. O kona Anawaena lie 89.000 mile. O kona poui ana a ()uni ka La, aneane 12. mak. Oke anapnni o kona ala e hele ai a puni ka La, 3,1 10,000, inile. O kona motio i lia hora hookahi he 30.000 mile. O kona kaa aua ma kmia iho 9 hora, 59.49. Oke nnaf>u 11 i o Tu! da. he 278.000 mile. Po 1,400 mile ka nui o Tubicla mamua o ka Honua. , . Na mahina o Tnbida. Eha mau Mahina o Tubida e hoomalamalaina ana ia ia i ko lakou . [>aai aoa ; e like me ko ka Honna nei Mahina e [loai ana. Mai kahikina ai ke Komohana ko iakou poai ana. Ua kapaia mai lakou na Mahina o Tubida. O ka loa mai ka Mahina inna a ia Tubida, 460.000 mile, mai ka Mahina elua, aia Tubida 220.000 mile; mai ka Mahina e kolu aia Tubida, 630,000 mile, mai ka mahina eha a ia Tubida, I, 180,000 inile. O ka poai ana o na Mahina o Taabida. O ka poai ana o ko Mahina :nua 1 la, 18 hora 27: O ka poai ana o ka Mahina elua, 3 la 13 hora. 13; O ka poai ana o ka Mahina ekolu, 7 la, 3 hora: 42: O ka poai ana o ka : Mahina eha 16 la, 16 hpra, 32: Ua pouli pinepine na mahina o Tubida, e like ine ka [ouli ana o ko ka Honua nei Mohina. Ua olelo ia. he 17 pouli ana oka Mahina mua i kela malama kein malama; 8 pouli ana o ka Ina o ka Maliina, 4 pouli ana nke kolu. Ao!e akaka ka pouli ana oku 4. Aole nae i pouli keia mau v, ; ahina ma ka wa hookahi. He mea nui ina kanaka naauao ka pouli ana o keia mau Mahina, no ka mea, malaila, e luki ni ia lakou ke ike i ka holo ana o ka malamalama a me ka wikwiki o ka iiolo aua. Pela i hoakaka ia ai ma ka Akeakamai o na mea kino. Oia ka mea hoike ma keia n-ehewehe Aohoku ana; e ike ko Hawaii nei pee i k« ano ti nā mea ma ke aouli. Anle i peu. S. W. POĪ.ANI.