Ka Elele, Volume 9, Number 16, 15 October 1854 — HULI POEPOE. [ARTICLE]

HULI POEPOE.

līe hoomoakakn i ka mea makaukau e huli { poepoe honua a me ka p epoe lani. 1. 0- ka Poepoe Honua. Oia no ka mea I i puni i ka ili huakila hookahii aia maluna o j 0 keia ili na apana honua, ke anapuni honua, na aina honua, na kulanakauhale honua, na muliwai honua, ia mea aku ia mea aku elike me ko lakou piii aka iua ili hookahi nei. Ke kaa mau nei no ka honua mas ke komohana a 1ka hikina. Hookahi ao' hookahi po hookahi kaa ana. 2. Oka Poepoe Lani. Oia no ka mea i puni i keia ili hualala hookahi maloko a nmwaho a ua })ili kapakahi-me ka ili j)oopoo ma ka ike aku a ka maka a< ma keia ike ana ua ikea he ano lani no ka laai a he La i ka lani a he hoku i ka lani, a he mahina i ka lani, 0- no na kiko hiiii e pilianapuni o ka lani. T ka nana ana e kaa ana no ka lani mai hikina a komohana. Hookahi ao hookahi po, hookahi kaa ana. Ua manao waleia oka mea nana e huli i ka poepoe lani, aia noia ma ke kikowaena maloko o ka poepoe !ani. 3. O ka iho oka Honua. Oia k i mea i manao waleia e koino ana a i waena konu o ka poepoe a puka aku ma kela aoao a ma keia aoao a malaila no i kaa ai ka Poepoe Honua ame ka Poepoe Lani. Oka hao hehaoliilii no oia ka mea e hoike ayi ka iho o Honua. 4. Ona Welau Honua. Oia na wahi oi 0ka iho. Ua kapaia ona Welau oka hema ame ka akau. 6na JVelau Lani. Oia na kiko i manao waleia ma ka lani aia maluna pono o na welau honua. 5. Oke apo Keleawe. Iloko olaila ke ■ kaa o ka poej)oe. Ua mahele like ia ena getcre 360. Ma ka poai hapalua eluna o 1.3 apo Keleawe ua heluia na degere mai ka O maluna a i ke 90 ma ka welau a malaila i ma- , opopo ai na degere latitu. Ma ka pnai hapalua olilo o ke apo Keleawe, uaheluia;na degere mai ka O malalo a i ke 90. 6. Na poai Nui. Oia na poai i mahele like na poepoe i na haj)a hke elua ; a o ko Alala r a o ka Poaiwaena a ine na Poaikupono elua. 7. Na poai Uuku. Ola na kuha i mahnlē 1 ka poepoe i na apana like ole oia na Poai aniu Akau, ka Poai anu Hema a o na kalia Latitu nohoi8. Na Meridiana. Oia na kaha Ionitn ua kahaia mai ka welau akau a hiki i ka welau hema e oki aua i ka 'poaiwaena ma ke kupono. Ua manaoia he kalia meridiana no kela waiii keia walii aka he 24 wale no i kaha ia ma ka poepoe. Oke apo Keleawe ka hoailona no ke koena. A hiki mai ka La ika raeridiana o ke kau wahi he awakea ponoi no malaila. 9. Oka Meridiana mua. Oia kau wahi e hoomaka ai ka helu lonitu. Ma na palapala aina o Berilania o ka meridiana mua oia ke kaha lonilu e oki ana. ia Ladana ma ka 1- nana hoku oke alii ma Gērinewika. (Me i pau ika hai aku. A mahope aku.) K * G M. Kh. Lahainaluna, lulai 29, 1854.