Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 5, 6 October 1880 — Lumai ia Hawaii, . [ARTICLE]

Lumai ia Hawaii, .

Ua hoopuka ae ke Kuokoa o ka la 2 iho nei i kekahi manao, e olelo ana ' he poe haole wale 110 ka na Kameha-_meka^h£oaoho-a4-e- hooponopono uke i anpuni, a pela no hoi me Lunalilo; a i ke komo ana iho nei o"ka llawaii , iloko o ka Aha Kuhina, ua loaa i ke ' aupuni ka poino, a nolaila, aole pono ia lakou k'e komo pu ma. ka hookele ana i ko lakou aupuni ponoi. - He mea hoohilahila. )oa ke. .kaniailiQ^ ana peia o kekahi mea i kaena i kopa Hawaii oiaio, oia lioi o' Kev. llaleka, aka, malia paha hpokoa ka manao o kona puuwai, nolaila, aole ona manao"1khlTa :TiTu::' pah a 'iīo ka liolomua o na 1 kanaka Ilawaii ma ka lakou lioopono- - ponoana i ko lakou aupuni ponoi. Aka, aole no nae i oiaio kana lioike ana. 0 Kalaimoku ke Kuhina i hilinai piha ia e Kamehameha; a o Boki mai, o Kamakaeha, he mau kalaiolelo ,a he rnau kuhi])Uuone na Kamehameha, A owai la ka poe i oi aku ka hilinai piha ia i ke au ia Kauikeaouli, ' ••■•. e like.me Paki, Kaapuiki a me' kalii poe e aku, o na ,}Iawaii Ponpi,;' ;i lieaha la ka poino i loaa i ka aina mai na lima mai o Kahaolelua, Moehonua,

... . Kapena, Kaai, Bush a me Kuaea r Ke pane nei mākou, aolie poinu.. Ua , maemae ko lakou mau lima, Aole •loa lakou i hookomo i ke dala o ke aupuni iloko o ko lakoii mau pakeke. Aole lakou i kukulu i na liale nui nani loa, a i kuai i na lio kumukuai nui, a hoikeike wale me ka haakei i oi aku i ko ka Moi kulana, e like? me kahi j poe luna aupuni haole i noho ma ke kulana Kuhina. Mai hea mai i loaa ai ke kumu ī nui ai keia uhauha i ke dala ? Ua ilihune na Luna .Aupuni Hawaii, a waiwai na haole. E hoomanao kakou i keia. 'Ua ilihune na Hawaii no ko lakou oiaio a mo ka hoopono i ko lakoii aina. Aole mau kumu kiie i na Kuhina Hawaii; aka, ua loaa na kumu ahewa ia o kahi mau kuhina haolo ilokp o 1878, ua hooholo ia a aponoia e ka Ahaolelo kekahi olelo hooholo e hoahewa ana i kekahi Loio Kuhina no koru lawe wale i ke dala o ke Aupuni ; > ua Uhewaia he Kuhina Kalaiaina no ka pono ole o na - hana malo'ko o ke koena ainaame kahi mau keena e ae malalo o kona hookele ana, kakou ī keu e na Hawāii; a e hapāi i ko oukou rpau leo a hiki i ka Wa e Iioih'oi hou mai ai ko kakou Moi i kona hilinai a me koha munaolana maluna . — -■ o kona lahpi ponoi, ma ka hoonoho " i Immk <" "■ . '

ana i Kuhina Hawaii maloko o ka ] Ahakuhina. Eia na olelo a ke lii Kapena — " 0 kakou Hawaii ka poe nona ka hale ua kipaku ia īwalio, a na r hai e noho nei." Me he la o ka hoo- ] halike ])o!olei iho la no ia. (