Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 8, 27 October 1880 — Ka Mokumahu Nanea O ka Emepera O Rusia. [ARTICLE]

Ka Mokumahu Nanea O ka Emepera O Rusia.

~U a kapili ia mai nei: kekahi mokumahu^ ano hou e ka Hui o J ohn Elder & CoM ma ■Glassgow, Enelani, no ka Enj$pera Aiekānedero 11 o Rusia, nona ka inoa Livadia\ he panihakahaka keia no ka mōku muā ma keia. inoa hookahi i ili ai a nahaha, . he elua ae nei Hiakahiki, ma ke K'ai Eleele. j 0 ke ano o keia v moku, he like ole kona hiohiona mal na > moku e ae ē maokioki ana i na ale o k'a m'oa'na., O kona kino he ano like me kekahi mea opaka huinaha, e like paha me kekahi la o kakou i kapaia he rnm\ ma kahi ■akea'l'Oā o ka moku; he 153 kapuai ka laula— aneane ekolu hapulima o ka. loa holookoa o ka moku, nona-na kapuai 235. He olowi a oioi'no ka ihu, a he-^pahupahu pu jkona hope. O ka hohonu o ka moku ma kpna kiko waena, he 18 kapuai, a be 6 kapuai wale no ke kiekieaejoka hpailoiāa palenā wai ma kahi haahaa loa o ka moku. Ma. kona_hope,_he wahi kaomi \yai uuku, nona ka īkaika ume, ma kāhi o ka 16 kapūai a pau loa; ua hana ia keia, i loaa ai i na leolu ka wai e hoohana ai ia loko, He.ekolu ona mau kila, hooknhi iwaenakonu, a o na kilā i koe, he 18 kapuai ke kaawāle mai kā mea mai iwaena ma kona akau, a pela ma ka hema. He palahalaha pu wale no o lalo o ka iwikaele, nona ko ili he 14,500 kapuai kueā. Mni ke kae aku o ka opaka, ua ano uha-ke akU la kona ili iwaho a pii ae la iluna ii puni kn moku a hiki i kapalena w«i., Akii, i ka hiki ana ma keia wahi, ua ano e ae )ftH^amu|i o ka poepoe pio riloko. O ka lihi lalo o'ka uha-ke o ka opaka, ua likP no ia me ko luna pio, noha ka hohonu kuponō o na kiipuai he 20 mai ke kiko waena mai; ā mai koia wahi ae i pi) pololei ae ai be ki-

00 o ¥a" mdku T '"puhir "twāeuHirotiu-- o ka r oneki,. p ka. moku, he wahi akea palahalaha, w nona pnha na kapuai kuēa hē 15,000. Iloko kei'a wahi, ke keena alii lewa, nona ke ( kiekie he 40 kapuai maluna ae o ka iliwai. 0 ka :aoao lalo o ka moku, ua kapili ia mē ^ ka hao kila wale no, a uā palua ia 'ke kino olalo o ka mKku nona kē kiekie aole e emiiho malalo o 3 kapuai a me 6 inihao waena, Ma keia wahi a kino lālo o ka moku i palua • ia, ua mahele ia iloko o kānaha mau keena holookoa o lalo o kahi palahaiaha. Ma na " . aoao o kā moku olalo, hē mau keena liilii me ria pale elua e holo ana a puni ka mōku, e hookāawale ana hoi i na keena o waena a "me na pio waho o ke kino o ka moku iloke o. kanaha mau keena hou. . 0 keia ma.u keena ma na aoao, oa pale ia me na pale paa lōā maloko o" ka moku, a ua.uhi ia i ka hao kona mau aoao mawaho o ka uha-ke ō ka * . • , moku* Ua hanaia na aoao me ka paā loa. a ^ - •> me'ka ikaika, e hiki ai ke hoonahoa aku. i nā ale.hih'iu hae o ka moanā kai uli. '• . O.na keena o lalo o 'ka moku .iwaena, mai laila ka. ipuhao mahu a me nā. enegini a p'au, ka lanahu a me na lako ai o ka moku o kelā a me kei.a ano; o na keena hoi.ma na ■aoao, no na luina o mua ā ho na aliimoku ■ -- • nai kppna o hope: a. o ke keena'hoi • iluna o i kā oneki.o ka moku, "ua hookaawale'ia no eh ana 'ālii lme perieia , k e ka pen a a-m e- na _ J , — ukali o kā. Emepera. . *'• J v; ** Mawaho -āe o ke keena . 6 ka ohana alii iluna o ka oneki. ua hoopuni ia. i kā papai malumalu paa loa, ua hoolilo ia i wahi heleumā - na kaula, wahf kau .waapa, a me na-. „ mokuahi a rne kekahi uioku nanea uuku. • O na keena no kā " Emepēra.va.p3e kona - māii ukali, ua like aku no. ia,me kekahi o na hālealii nani loā o ka'aina. Maluna ae o ke keena hooluana ma ka oneki, ua kukuJu ia iho ke keena hpokipa malihini, nona ke kiekie he 12 kapuai. ,, Ma ke 'poo o 'keia- .V kppna, he kiowai i hoopUni iā me na pua ala o ka. \yari; a i hoohalike īa hoi me na keen» o ka Moi Lui XVI. — O ke keena ohana, ua hana ia mamuli ,o ko Rusia mau ano, a o kekahi mau keena e ae, ma ke ano kahiko o ko Bēritania. Mahope aku o_ keia keena ke keena o ka Duke Nui Konesetanetine a me ke kapena o-ka moku. ^ ' ... . _ O ka piha ūkana o kā moku, he 7;7Q0 tona, a o kona waihona nanahu no elima la, 3,920 tona;o kona mau tona kaumaha, aole e emi malalo o 11,600 tonā. He ekolu ona * mau epaepa ehookaa pakahi īa ana e iia , enegini mahutekoIu,,.me ko lakou mau ohe pakahi, Q na manamanā o ka epaepa, he keleawe oolea, nona ke anawaena he 16 kāpuai pakahi a he 18 kapuai ke kaawule mai kekahi huila a i kekahi', a i hookaa ia e feo- j na enegini mahu ponoi iho. Q ka ikaika kona mahu, ua like me ka, ikaika huki o)ari lio he 10,500, a e holo ana he 14 mile ijka ho*a< O ka nui o kona mau luma h&5p0. E lawo apa oia ekolu waapa mokuahinolp loa, elua waapa hpopakele ola a me ewalu fawu waa|ift 6 ae. ' ; . , M&i ke Kiwkoa mai. ^ j A- ' ' ' c . '••-:,•• ^ ,J- •"■'•„'• '■ ^ / , V . • <•• " ■ , . - " '