Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 14, 8 December 1880 — LAKAMANA Holawai Hou W.M [?] Hoopio [?] K[?] MOKUNA 6-- HELU 13. [ARTICLE]

LAKAMANA Holawai Hou W.M [?] Hoopio [?] K[?] MOKUNA 6-- HELU 13.

E iho !;i ia i ua meheu o na kapuai wa'va'' o L'ineha maluna o ko oiio. a komo. '■ aku ia ia a lo.ia aku 1a kekahi o na kainaa. o Uii{j i»a '■ A'aiho ana maluna o ka moe Jau laau. 'Uoomaopono iho la ia, ua iaweaihue 1 "iīī aku Ja ia 7fiail:oKo akn o ke ITīē""Tlio | |a no iioi ui 1 na meheu wawan o kauakn, a uhai aku la ia nioh'eu a hiki i ka aekai., a loaa aku !a he apana pohue ka 'liu o na waa i ; o Sumatera, a ike iho la ia, ua lawe aihue ia aku kana aloha e na powa o ka aina'-O'-Alenanakahau, ma kela aoao mai o na aekai ; o Sumqlera. I ka lohe ana o Sapidinia i na ; olelo a Lakamana no kona naanao mamuli o kana mea i ike, ua pan'e mai.la oia— 0 kela , koiohe o Jahat, oia aku la ka mea nana i | aihue aku i kuu kaikamahine. Uamake-; -make inua oia oiai o Umeha ma Sumatera, aka, aole nae ona makemake ia ; a me he la . ua hele mai la e liooko malu i kona make- ( make lapuwale. He -mea hiki ole ia Lakamana ke kali. Hoomakaukau koke i;ho la , ia ī kekahi o na waa kaua holo loa, a wae ; ae_la he umi o kona mau koa ikaika, awiwi aku la ia maluna o ka ilikai no ka aina q7 • Sumatera, me ka manao paa e imi oia a loaa i kana al.oha.ina.keola nei aia, a hoihoi lanakila aku iaia a i kona one hanau ; a e kau ; aku hoi i ka hoopai ' weliweli maluna o ka ■ mi'.a nana i lawe aiEue akiīlāia. — M0KUINA 7. _ KA H'ULI ANA 0 LAKAMANA IA UMEUA— .MAKI2 j 1H0LA IAIA HE KANAKA HIHIU — KOMO 0IA j ILOKO 0 NA OULI LEHULEHU WALE. ! Haalele iho la o Lakāmana ia INiasa ma- j _ hope. a hekau aku lamina na aelpu o Suma- j tera. Komo aku la iloko o kekahi ululaau nahele lipolipo i piha me na ouli pahaohao o j ka eehia, a ua meha, a ike lihi ole ia aku kekahi wahi ano o kekalii mea olā e noho ana iloko o ka pouli o keia waoakua. -VI e •he la, ho'ano makehewa ka manaolana ana, loaa aku kekahi mea iloko o kekahi wali'i o ia aiio ; aka, ua.paā nae- ka marj/io o La- j - kiiniana "e huli, c halo, ,e hanu ;i puni ka j mokupuni nui, o- Surn;Uom no k'a ui arra i . aloha, ai ; a, aolo loa hoi e hoopau_ i ka imi ana. ina e koe a»ra no lio vyahi' lilii o ke ola iloko o kona kino, no kaua Umoha aloliu. I kona lolo mua ana iuka o ka, uina, ua hoolio i leo nu'i ae lu ia-~" K Urapha ! Umoha hoi ! .10 ko ola o ko'u lo.uo, aulioa hoi (ie " A lioomau aku lu ia o hooho mau i leona inon, ina na walii a j)uu aiiu i helo aku ni. Aolo oia i noho "ilio iliilo a nwe ■ kanhaui. . Aole loa, lle kunaka ia ī jiiha me na inanao eleu, it uu hoohemahoma olo i kokalii inea ana i manao ai o hooko uku, , Nolaila, hele aku la ia imua, me ka liooho mau aiia "E Umehu ! Kuu Umeha hoi ! " Aole no "( liuliu ilio ke k.omo hele ana aku . o Lakamana mo kona mau kanaka iloko o ka nlulaaii, ike aku la ia i kokahi wahi apa» n a o. Ia;kafii kaoi lipino nani o kau ana inaluna o kekuln opukuku, a lioomuopopo ko'lto aku Ja no ia, o kekalii upana o ko kaoi i ioi ! ia e'kana alp||a. |looho loo nui ao la ia ine . ' ka piha i ka nminii, i ka iko ana akii^keia maii mea, ine he la o hoike mai ana un la,we hele ia nku o Umebn, a nu hoopoino ia ! i /i fi /

oia. Aka, mahope iho o kona rmna pono ; ana, hoomaopopo iho la la maluna o ta ho- : 'nua i na moheuo ka wawae o kekahi kanaka ; kino mapu m.ii ; alaila, kuikui ao la ia i i korra uma.uma, uwe iho la, a 'pano ae |a. ' "Auwo! kuw Umeha onaona; ua pau aku j la la i ka"haoh'ao la <■ ria .hoJoholorra hihiu, a ! aoie auanei paha au'i' puiki hou mai' i k.ona : kino nani.'" Aka, oiai ua manao ilio lo. ua L'akamana ! noi ua kaii io iho la no paha ka ulia o ka ! ppino maluna o Umoha ; aka, ua ]>aa loa no ■ ko'na inanao e hoomau. aku nō i ka irni ana : a loaa na ktirnu a pa'u riana o hooia.io loa'": ■mai ia riH-a ; alaila e kukulu no ia i'kuahu, ; a i kahua'hpomanao, a e ipake n'o oia rnalaila ma o kona lima ponoi iho. Kauoha aku la ia Lkona 'poe 'kanaka e no)io iho 'malaila. ! kahi hoi i loaa ai ua apana kaei nei, a.e hana' i wahi-e hooiuoiu ai no ia po iho ; a oi,a \va- ; ' le nh ko komo aku iloko o ka nonolu o ka ululaau e-hulUaku-i.ke.ana o kamapu.nana, i lawp a-ku ia Umeha .' Ua maopopo no iaia, ] 0 ka mea pono, oia no ka hele .hoPkahi aku me„ka malie loa, aole hoi me kekahi poē .'lehulehu wale, o hikilele mai auanei ka mapu, a oia ke kumu e loaa ole aku ai koria ana. \ - ! Wehe ae la o Lakamana i kona mau aahu a pau, a koe wale iho la no ke kaei ma kona puhaka, a kau aku Ja na hiona hiena maluna ona e like me kona ano m.ua loa, i ka wa' 1 jke mua loa ai o Umeha iaia, iloko o ke.ia ulunahele o Sumatera. , Aka, oiai nae me j ia mau hiona ano e, ua okoa ae nae kona ; mau'helehelena, oiai he mau nanaina kanaI kā'ui i pihā me na noonoo maikai ke kau - ana • maluna pna-;- -Kaei- ae la ia ma^ -kona- ■ pooliiwi hē kaula ine kekahi walii huewai i I pdi;i me ka vyai.huihui. a nie k(jkahi pāhi oi ! wini loihi. Hoomaka aku la ia e hefe nihi \ mai ie me la- — popol'ei-la. — . Uhai-liele aku hw ia i ka meheu o ke kānaka '..ki.no mapu ma -o,. ā maanei, a i kahi mānawa e pinana ana oia ilun.a o na laau loloa, i ike aku oia i ke āno o lea waiho ana o ka aina ; a pela oia i kaahele aku ai irialoko]p ka ululaau me ke aka- : mai a me ka rnarna.' Ua noho n'o oia maloko i o kā ululaau rnaraua.aē, "e Ilkmnē he kanai ka hihiu la, oiai hoi kona mau la kamalii, a ano, eia hou oia iloko o ia wahi, a aolie ia j he wahi malihini iaia, ua kainaāina mua, a : ke liel.e aku nei oia aohe ona aahu, o kona hke ana rio iahne, ka . poe leanaka mapu-. Oial oia e heie hookahi ana iloleo o ua | ululaaff nei, halavvāi Imu mai la me ka ike | a kona inau inukā, he 'wahi apana hou no o ke krft'i o kari;t ;tloha e loi u ana inaluna o na laulaau kuku !>> iho la no hoi o Lakamana i na inelieii me ka maopopo ioa, lie kanaka ma])U io no'loi mea nan.l i laweaku Imna I alolia ; a, e ano hou ana iio ka np'heu, me j he |a akalii no a liehi ia iho,- a komo a«> la I ka inanuolana iloleo ona 0" '>!l loaa aku o j ka 1 1 i noho o ua hihiu wh mo ka umiiao ole n;u> e lona aku ana ke kino ola o kanā aloha. Iloo'knkoki' aka l;f m i^'uhi u kekalii Hlulaau haiiyiui <: kiikii aua ; a ike ilio lauo. ia, aia ma ln>m walii IhiIii imiio o ki'kalu holoholona luhiu n t "h- o ki'lmhi uma \veii. j No lcjt IIH'Ū, I i 1 M IIS t wulli o fJ olohlilH o Uumapo'ii, he uui nn. haiiwalaau uua a na keko, ka h'o o im iha, nn paau liihiu, nu ina1,11 lniln like ole a nie na holoholoiia liiln i; iii' ; akn . ina kalu uiaii wahi, <> ii.k-Iiu nui arm, uo ka niea, aia ilaila kaln 00I1.0 o keleahi tr*/a", a i oh* he kaimka inapo, alna iu inea e hookuke alm i na holoh"hiiia e ae a ine ua manu, no ku makau. 1> hk-; uie ' kekahi mau kupnkai ma na aekai o kahi mau wahi o Elttwa.ii nei. Ala k-kahi muu waln. o ike I in aoa nu ia hili' a iiH' im papai e holoholo ■ > | :

ana, aka, ma kahi rnau wahi, he- neoheo wale/no. aole ia a aole papai malaila, »■> e ikeia no itia malaila kokahi puhi'weli. n.a.na. e, alapoho ia lakou, ā nolaila 'makau l'akou a jrni aku'iwāhi maluhia no lākou. A pela no hoi keia ae la. Ua hoomaopopo iho la no o Lakamana, aiā iloko o 'keia ululaau ^ k"upōi'itj" frTēf)āTftehā, 7 he-.vvalii.noho no kekahi rnea weliweli. Ua meha iho la na mea a pan me he la aia iloko o kekahi pauhia hiamoe na rnēa a pau malalo o keia rnau laau nunui a 'loioano hoi, ..no iakou .ke kiekie.i oi ae mamua oāiookahi ; ,haneri kapuai. Na'ko lakou rnau lala lehu"fehu a~ne r)?r~1āTF"1īpoljpo i tiiiria ae i ka onohi ō ka la rnai ka honua o faio iho. - N'a -\vd )iua helelei iho o na laau, e hoōnakeke ae""i na laaiaau ; a lele ae la na pulelehua nani a . rn.e.na opeapea, e. maaloalo ana malalo o ka' malu poluluhi o ria laia laau. Aka. aole i hoaui ia ae ko Lakamana manao e ia mau' ouii pahaohao o loko o ia wahi anoano, aka, hoomau aku la no ia i ka - helemua- ana m& • ka'nihi o na kapuai wawae, e imi ana i kō Umeha kulana.« " o ** - v .. Ua hoea aku la ua koa .r»ēi i ka waenakonu o ua ulunahele pahaohao nei. Aohe wahi nākeke, koe wāle no ka nehe 6 kona mau kapuai. Aohe ahe makani e pa ana malalo ihō o na lala, koe wale n'o o luna-loa, e onioni iki. ana rra lau wekiu, e hoike. mai ana. he wahi ea.iki ko luna loa. ŌLo^e aku la ia he leo me .he la ai'āv i kā liuia.Ioa. Pakii iho la ia ilalo, ā'Eau ae la'i kona lima i lta pepeiao, e''hōolono ānā, a ike iho la no ia i . ka pana ikaika.ae o kotiā puuvvaiy rne he la e i a'e ana — : . ' ■ Ua palaluhleha i ka peliia e ka ua waiinaka. . ' - Ku anaaole no kona «lia noiia iha, _ — . K haahiuhiu ana-nou « Lakamana — , , , X3 Kokolo hele aku k ia imūa, me kana pahi ma ka lima, me ka iioolono ana, a lohe hou aku la no ia i ualeō nei. - Ku iho,la iā me he la he leō-ūwe kanikau, ā o kona inoa ke puana ia mai ana, Malia paha o ke pana no-a Jmna puuwai, Aka, ā'ole peia. .Ua pae . maopopo loa mai la ka leo halialia o ke ano uwe. Ua puana io ia malla kona inoa. O ka leo o ke aloha rrna ua aneane e hele aku i k'a poiuo. Ua makaUkau iā e kahea aku, |a e holo aku ā hpopakele ae iaia ; aka, hooIpaa -iiio la ia i-ka ne ae, a kona puuvvai. i .... ] Kolo aku la ia me ka nihi, a lohe aku la i Ua - leo-u we uaHkokohe luu iiuiiiirr'Tr~ii>"Kr laku la no hōi i kona inoa, a liooimnopopo aku ] |a i ko Umehaieo e uwe āua— E Lakurnāna ! E Lakamana hoi ! Auwe, e kun Lakamanu !" Akahi no a hoomnopopo iho k»> koa Lukainaua i kaln a ka leo i pae mai ai. Ua iho mai' !a mailuna mai, mai np laalaau mai o , kekalii kumu laau kieka- Ipa, he kanaoim kapuai k*e kiekie u oi aku ; ike aku la i;t. lirialoltoalt.il o na'luu he maii laaluau lehiile^. ihu a Ih> mau lau maloo, a huomaupopo aku ' |a ia, aiu īlaila ka lionn' o k'-kahi k'unaka kiuo 'iiiapu. Ike akii la uo hoi ia i kekiih i r;ia 1 1 lapana lole e kapalili aim i ka makaiii, a ua luiaopopo iho la iaia, aia ilaila kana alolm, juu paa iloko o ka poho o kekahi mea kino ! wi-liwoli. N oonoo iho lā ia, ]iuhoa la e ])ā--;ki ic ;u kana ipo ina k« ola la 110 oia, Alalia ; pniia iiia m »* pii oku, e ike mai aua kela kainaka mapu, a lioolei aku iaīa.ilalo o ka j honua. a i olo e lole aku palm auanoi oia maluna o na laau me ke kino palupalu o Umeha, a o kona rnake no ia. Aka, noonoo . iho la ia, a ike iho la no ia i kana rneap ha-, ua aku ai. A kia pule ae. « «r > t •