Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 19, 12 January 1881 — HE NANEA KAMAHAOLUA OLE NO ROMIO LAIKEKELA, KUKEIKI ALII KUPANIIA LA [?] KA [?] NA KAI OKA WE LI O NA LEWA [?] MOKUNA I--HELU 2. [ARTICLE]

HE NANEA KAMAHAOLUA OLE NO ROMIO LAIKEKELA, KUKEIKI ALII KUPANIIA LA [?] KA [?] NA KAI OKA WE LI O NA LEWA [?] MOKUNA I--HELU 2.

— ^ Mool' lo <L.jia^uutkiLa^IlūMiiL MOLAILA, wahi a ua kanaka kamahao nei, e loaa ana ka mea au e iini ai ke Oohe oe a malama-i ka'u mea e hahai aku ai ia oe. Oia hoi keia, e hoi oe a i ke kakahiaka o ka la apopo, e hai aku oe i ka lohe i kou mau makaainana e hele ana oe i ka makaikai honua, a iloko o na mahina elima hoi mai. A eia ke kumu o kou hele ana : „ Aia" ma kekahi mokupuni e lana hele ana he aneane he 500 legue mai na kapakai aku £ nei o kou aupuni, a o kona inoa ma ka makou olelo a na K.irona*, a me na Kupua, oia ka mokupuni o Pahaohao. Aia ma keia mokupuni i noho alii ai kekahi Kupua wahine ikaika nana kekahi kaikamahine ui lua ole, Lhaiamu ia e na hoailona au i i.ke iho nei, oia hoi, aia ka hooluu poni uliuli ma < kona mau owili lauoh'p, o-ka hooluu aiai o ka hau ma kona ili, a- he ula weo ohelohelo hoi o ka hooluu o ke koko ke pu-a aai'kilipohe mai'ana ma kona mau papalina lalahi. K; Ea,,he ui ia, He waipa'he, he noheaa he opio K ia i kupono loa i wahine nau ; aka, eia nae ua ledfe la ke hooipo ia nei e ke Keihi Alii jj; Aheliona o Mauna Halekulia, ke keiki a ke »'■ kupua poo deragona o ia kuahiwi weli eehia, a o kana kane hoopalau hoi ia. ; E ke alii puuwai wiwo ole, he nui ha pilikia o ke ala e hiki 'aku ui i ua mokupun'i la, oiai, eia na auwaa kupua o ua alu Ahuliona la, ke holoholo-ke nei maluna o na ale kawahawaha e hoopuni ana i ua wahi iriokupuni la, a o keia mau nuwau k.Upua hoi 1' ke halawai mua' mai ana me oe, ,a he-mea akaka loa, e hooili ia ana kekuhi kaua ha, hana mawaena ou a me lakou, aka, <: )Ma mau i ka wiwo ole iloko o kou puuwai, e na j na Akua e haawi mai ia oe i ku lanukila. A ia oe hoi o pae aku ai i ka, aina, e hulawai mai ana me qo nu holoholona weh he nui a o paio pu una oe rne lakou ; uka, irnu« me kou puuwai wiwo ole, -e k.e alii, u e lik no ia oe ka hae haalieo o ka lanakila. h) oe hoi e kokoke aku ai i na pohai kaiaulu « . "hiki aku ai i ke aupuni nlii t noho ai ke kuppa wuhine, nona ka ui a'u e kuhikuhi akt nei ia oe, ilaila oe <; kalokalo »e ai i na m" mala olelo o lik< m« kei«- - p® HOi

" E kf a'e l'au makani, a E hai aku i ka lonor - ^ I ka mea uona — , ... . H Ka inoa — o Haf;itona — Ka lio puahiohio ' r O na ululaau v/aoakua, f r Ka' lio kupua hoi ' O ka Moi Eowena." A-iri"T^Nn7rijMrēirkTrāi rkekaimrōTōTio- 1 |ona kupanaha e ku mai ana maluna ou, ] rnai aahu la ka weli iluna ou, aole hoi ealii i ka makau, aka, e kahea.koke aku oe, E Basitona ka lio akua o ka Moi Ilowena, e haawi mai i kou kokua ana. la wa oe e nee akii ai a kokoke ma kona aoao, a eia na rnea e loaa iho ana ia oe rna, kona hokua — 0 ka mua, he lokaka iwi hipopol.amu, me ke aa pua'maka niho deragona, he makana ia na ke akua Iuno maT Ka lua, he ihe ulaula, i like me ke okooko o ke ahi, he makana ia na ke akua Vulekana mai. Ke kolu, he pa- - lekaua lau laau, he makana ia na ke kupua wahine Lolaina o ka waoakua o Peliona. Ka ha, he pahikaua oi lua i hanaia noloko ' mai o ka hao kila Damaseke, a i ha ia iho me ka makani mana kupua o ke alii Lehona, ke kumu ao kakapahi a na akua alii o kaluahi o Himela, a he makana ia nana ia oe. Ka ]ima, he aahu ili opakapaka, oia mea, oia no ka ili o ka moo deragona akua .o ka mauna Alesaka, nona ka inoa o Boniana, ka mea i ma'ke ia Lamekona, ke kupuna kahiko o ko oukou mooalii. 1 kou ike ana i keia mau mea,.„ alaila, e aahu ae oe i ke kapa ili moo, e kakua ae i ke aa pua ma kou kua, i ka pahikaua ma kou puhaka, i 'ka'ihe rna kou 'lima akau, o ka palekaua lau laau ma' kou liUia hema, a o ke kakaka iwi hipopotamu*hoi, e paa ae oe ; ia' mea ma kou ki-poaeae Alaila, ūa makaukauoe no ka paio pu me ke kupua wahine.a me kono mau "kini lehu kupu». . la wa e kau'aku ai 'oē muluna o ka hokua o Ua hol'oholonalH, a hele aku ma.ke ala a-ua holoholona la e lawe aku ai ia oe. E hpo"manao hoi oe, i ke sekona e hoomaka ai k9u paio ana, e huna' ia ana ka malamalama o ka la, a e hoho.la iho 'ana hoi na eheu poni- " po„i uliuli eleele o ka pouli maluna o kalii nu e ku ana^.e ike paka ana oe ī ka hakoko wehweli o mt ineu kino lani he nui, e hoike rVi ana ktf hekili i kona we|ivyeli, ka uila hoi i koiia inpina piha, a o na mea ino o ka po, e hoopuni urm ia oe. A i ke auheo ana ae 6 keia mau mea mea, a hoihoua mai ka " maamaama o ka lu, e pu.wa una oe i ka uwo a<> o ka holoholona a.t e Uau ana rne he hona " )tl ia wa e hoomuka ai ka mmmM \ a me nu l«g''<rna kupua o uu wahi a ; aka, ; ia nekona ho e hiki aku ai uu a me ko u poe u kokua ia oe. ' NoWI", ol'"11 1,oioe , O'U i hui aku nei iu «»■ A 013 ho' kc' , iMhi'.niameoekek.hi ilio knpua, oiu,. 1« „0|„oiu noloko o nu ilio kupuu.o ka moku. " nuni o Opaku, kahi hoi a ke.aln Pokmimil. o noho Moi.nei ,me honu » ' loila, mai hophh.po oe no kau huakal o k, ') * " '

,lii, aka, e lana ka manao a e hauoli hoi.ua lokoke mai ka~hora o luakaha pu-ai ok-me.~~ — - :a mpa au e )ia nei, a o ka, waihona hoi nara e hoohua rnai i opuu maknmae no kou ... ^ īohoalii. Nolaila, e aloha auanei oe e ke ilii puuwai wiwo ole. I keia manawa i nalov/ale ano e aku ai ūa <iuīīrka"Tīāp?x lio"1a~Ttōlīō ō~ka nlulaau, ~irvr. ; [<a Moi Lo Aiana hoi, ku iho ia ia rne ka nalu pahaohao ana iloko iho ona, rne he rnea . . . la he hihio na mea a pau ana i ike ai, a 1 !r lohe ai hoi. ' A liuliu wale kona ku ana malaila rne ka . nui launa ole o ka nune ana iloko o kona puuwai, ia maūawa i aoa hou aeai kana ilio Puluka. Aia hoi,'ike aku la ua .Moi ney kekahi kānaka.huluhulu i'kapaia ma'ka olelo Arabja he kanacha.s , e ku mai ana oia r 1 ~ me kekahi pauku laau nui weliweli. . — i kona ike ana mai i ke alii, ua alu ihot„]a kona mau kuli ilalo, a kokolo hele mai.la ia ma kona mau kuli a me na lima, a i kona * hiki ana mai ma kahi e ku ana ke alii, ua moe palaha iho la ia ilalo ke alo, a hopho ae la me ka leo nui weliweli. la wa ala ae la aa iluna a 'lalau al<u la i na li'ma o ke alii,a honi iho la, .. Ku ae la hioi ia iluna me ka maloeloe a me ke. oolea,. hapai ae Ja ia i ka ]aau a kona lima e paa ana, a kioia aku ia, , , * a ua like k.a«hu. o ka iele ana aku o ua lo.au ■la me ka nunulu o kekahi poina nalu kaikoa. Haule hou iho la kona rnau kuli ilalo, a honi '■ iho la i na kapuai wawae o 'ke ālii, a hoohp hou ae la ia i koūa leo nui afiiu. 1 neia wa,"Iohe aku la ka Moi i k<i halulu kuhokūho māi o'kekahi -māu'.kapual Jiw iAahppe mai ona, a ia wa no hoi i k.u ino ae ai ke kanaka huluhiilu iluna me na makaweli, a piha i ka huhu, a kuhi pololei ae la kona lima eleele mahope o ke Alii, a iaia i alawa aku ai.ike aku la' ialie poe hololio i aahuia iloko o na aūhu ulaula ho kanah,a ko lakou nui, a ua hoolakoia hoi lakou me na mea 'kaua. Hoomaopepo iho la ke Alii he poe powa keia, oiai, ua .lolre.waki.no oia,'o"ke - ano aahu iho la ia o 'ua poe powa la. Holo rriai la lakou me he nee ana la na ka pnahio- ^ " hio, aol« i crrio ua kuku mui la 'lakou īmua ^ o ke Alii Lo. Aiana, he aneane 50 annna ka mamao mamua aleu ona. la wa, hele mai la he elua o ua poe la a ku mnl la ma ke alo o ka Moi, a me ka leo koileoi linlulu, a , . pane mai la kekahi o laim, E haawi pio > mai ia oe iho, a' i ole e laweia aleu no kou poo mai kou kino aku. Pane aku la'hoi lee alii puuwai wiwo ole, Aole'loa he kanaka.e liiki e lawe aleu i keia , mea makamae mai kuu kino aleu, Ano kou i Vo ana mai inaluna o na kapu eeliia a weliweli o ka Moi o kouaupuni, nolaila, e make ; no oe me ka hookaulua ole. , Ikeia wa i kiloi pau aku ui kealnLo s Aiana i kona mamu rna ka lele ana aleu . imua, oiai hoi kana pahi puhaka e owaka j olmolino ana ma kona lima a pahu pololei . . aku la ia ma ka opu o ka povra. , A keia Poakolu a<t. .. 5 »».• ' ' '" """ ' - 1 , : ■ . , ' ' ' ' ■ ; ■ ■ ■■■■ ■ ■■ ■ ■■;■■■•;■ ■■■■■ "■■■ /w. ■■■» ■■,:.,■■.■■■■■■.■■■ ■■ .■■■:■■ ;■■■.