Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 21, 26 January 1881 — HE NANEA KAMAHAO LUAOLE NO ROMIO LAIKEKELA, [ARTICLE]

HE NANEA KAMAHAO LUAOLE NO ROMIO LAIKEKELA,

KKKKĪKIALII KUI'ANAIi A L(JA O AKAIIIA. ] Ka uii'n lioi nona kii l'niiiuiiia i Inlapa in c ko Aln o ka Wiwo Oli', " <) ka Oi iiopo (Jlc lioi o ko Koa. . i KA E'( (II OI'A (A <) -V A K A I . A O KA \V KO N'A 1,10 W A . ( Haknia e ka Makaula Menha o Ara.bia i ka 11. C. 3")(L— A ua ka mea Kakau Moolelo Tao Kzc i unuhi.) MOKUNA 1 — Helu 4. āK A , ao ! e l oa o'u hopo no la rnea, oiai, ua hiki loa.i ko kakou niau -kōa'ppn'oi" ke malama maalahi i ko kakou aina makua nei mai kona ume ia ana aku mai ko kakou Imau lima aku a na lima c ko kakou mau enemi. No ia mea ke hookohu. aku nei au ia Basiliona ka AlihikauaNui o ka Puali KaUā' Alii MKuhina Nui r.o ka Oihana Kaua Kuloko, a o ,Pe.kitana ke Alii o na Koa Puaiu Kuikawa, ka Alih'ikiua hoi nana e kiai nei i ko kākou mau aekai, i Aliikoa Nui no ka Oihana K'oa Moana, a o ko'u mau Kuhina ha 50, ka Aha Kahu Aupuni, a o ko'y. halealii kahi hoolulu'o uaAha Kahu Aupuni la. Nolaila, me keia mau mea ke hooki ae nei a\Ti ka'u oielo imui p oukou e na'Lii o ka aina, e na Kilo o lohiaupuni a me na wahi o l<o'u one hanau. A ke manaolana nei au iloko o elima malana mai ka la a'popo aku, e huli hoi liou mai ana no au a halaK' wai hou kakou, me ka īlu mahiehie hoi o ko'.u manao e hoi mai; ana aut, me ka mea nana e hoonani i ko kikou Nohoalii, .ai mea hoi nana e hoohua mai ka pohuli c lumai ia iho ai ma ko'u nakalua, ke uhukiia ae au e kaanela eleele, ) ka make. 0 ka'u nlelo hopo wale no, apipo aw e. holo aku ai ma ka'ii Imakai, a e iave ana uii i.uini, o ko kakoii mau auwaa iiolimoiina, rnc kekalii * o kp ieakou mau koa — '' Aolo i pau pono loaiie keia mau olelp a "kā Moi. -aia hoi l'oheia ;ku la kekahi 'lialulu aiio e rria.waflio, a lie, • numwa ])okole komo uiai luia he />00 mau kiuaka hululiulu i lako ine na mea kaua o laia a rrn: keia ano o ulakui ia an'a e ke kapiku, huluhulu i nk,ali inaLai i ka Moi. R llelemai |a lakou a ,'u ilio la ine na helohelenaahiu a 'ku i ka W(/hveli iinua o ki,i IMohoalii o k.e Alii,. a, hnu> like iho la ko lakou mau kuli ilalo me ku < like ana ae i kalakou mau ilie iluna. A mahope ku liou :o la lakou iliiua a kau like aku )a J<o lakou iiau maka innlunu o ku lll Moi. Ua piha ia loanainn me ke kaliaha a mo ]< <5 paliaohao, Jtt miumwn, ua kanuilio a<> lu ko lianalm hoalolm huluhulu olm Moi nih ka Jeo nui h'mlulu im he mew. I, e hoomiueue urm i na ■Hi' , . /

J - ■ ' P'ii'1 PU'-1 o ka Imlealii ; aka, aole hoi e hiki i ka Moi ke hoomaopopo aku i na huaolelo J a ua kanaka kamahao la. | | Aia nae iwaena o ke anairm kekahi maka- 1 ula i lioolilo riui i kona man Ja rna ka noho i mehameha ana ma 101 oawa hihiu 0 ria kuahi- | wia rne na mauna, oia lioi ke Kapla Henihadera, a narm i hoakaka rnai i ka olelo a ke kanaka huluhulu, oia hol — '' ua alakai mai oia i ria leanaka e ae e like me ia, i rnau leanaka e liele pu ai me ka Moi a i poe hoi j nana e malama Lkona maluhia, oiai, 0 ka ' huakai a ka Yloi, ua pih^ Loa kona alahele i laa kini lehu 0 ka pilikia, a, 0 ka poe wale no e hiki ai ke^aupale aku i ua mau poino|; e ili mai ana, oia no keia poe kanaka, oiai, he mau kanaka lakou i hanauia mai i keia ■ao-'me---na-' ha'awi'n;i "dr;upariaha;ioa)'",r,di'loa " ,aku " i ko.ng( haawina i loaa'i' na kanaka e - ■ae. A nolaila, e oluolu ka Moi, e lawe aku i keia poe a e waiho i na koko makamae 0 kona aupuni, oiai, aole loa lakou i heluig. iwaena 0 ka poe hiki ke paio a hakaka pii ana aku me na ilio hae 0 na kai r e." Ūa hoike mai la no-hoi ke Kaula Behihadera i ka inoa 0 ka lioa'lohu huluhulu o ke Alii, o ' " Panediona.." . , . • • * ■ - Ua ku mai la hoi ka Moi a panemaila me na waimaka e hiolo ana i ka hauoli lua ole 0 kona.pu'uwai i ka loaa ana he poe na lakou 'e kiai i kona palekaua oiai oia nia. . kana huakai, a ke lana nei kona manao e hoi l^ou mai ana -no oia me kana mea e hoao nei e imi. ma na aina a pau.a kona mau ka? puai e pae aku ai, - I ka .; wa a ka Mo'i i noh'o ih'o .ai, aia hoi ua. nei hakolo naueue ae la 0 loko 0 keona halawai la, oiai e . hoopaiakuli ana pa .leo ikuwa kupinai 0 na mea.,a pau e noho* anā. E .paipai aha na lima a e hehi halulu ana hoi na wawae. E na mukamnka 0 keia Nanea hou-iha--keia helu 0 k;j kak'ou 'Moolelo'i'lke ai kakou i ka inoa 0 'ke kanalea huiuhulu oia no 0 '' Paneiliohu," a ma .ia inoa ua'makamaka kamahao la 0 kakou <> hele aku ai mu keia mau wahi aku 0 ka kakou 'Nanea. Ai;i ma na ululaau 0 Arabia, ua piha pu ia 0 na lioloholona kunaka 0 koiii ano, a 0 kii, laliui kanaka liuluhulii ia 0 noho ana ma ua m&ti iiliilaau' la, a ua kapaia ua poe la j lie lumue/m. Aka, 0 keia knual(a a kaleou | i ike ae nei, aole ia no' loko o keia 11110 j lnhui, aka, lie kupua oia mai ka aina ; inainao niai ma ku liikiiia, Ilo kanaka ka™ iiiahao oia, ln: ikaika, ho inana, a n<> ke Au])iui 1 Su mai oia, luihi a ke Alii lda e nohu nlii iuia, ka M01 Kupua nona ka eelim a me ka. weli e kau ana pialuna o na aknu e ae. O keia kanaka o IMneiliona, ke kiai ponoi 0 iia alii li'i, aka, 110 kona uiha i ke, ku kiui miui no ua Moi Kupua la, ua haulele aku la oia i.J(0iia Aloalii, a aiiwana hele mai la a noho ilio' la ma nu. uiulaau 0 Arabia, e kokoke ana ma 1< < ■ Aupuni 0 ka Moi Lo Ainnu, a ua ukali' mai la no hoi me ia ho heluna lehulehu 0 na iuumka e like no me ia ke , « ■ ' /i

1 1' 1 '111 1 iiii r '1 m n 111 mniniinni' rin "itri~rii nir rr~inrrr r 11 ' ' r ii'i imi ii mi'iii . ano. A. nolaiia, ke ike maopopo ;ra ia kakou i ke ano 0 ke koa huluhulu a rn:e kona mau hoa, o ka mea wale no i koa^o ka uk'ali aku rna ka hoomaka ana 0 ka kak'oil Moolelo. •e . m ■ Mahope iho 0 na nei halulu ana i haawi ia ae iloko 0 ke keena, ua hookou rnai la ke Alii ka Moi i ke anaina, e hoi, a hoolaha * rnai la hoi e akoakoa'hou aku lakou i kekahi la ae hora 8, a rna ka hoea 10 ae ka ike rnakaainana, a rna ka hora 1 oia auina.lae haalele iho-ai kona mau aumoku. kaua'no kana huakai. Ua hoi aku la kela a rne keL mea i ko la- 4 kou mau wahi iho, a 0 nā kanaka huluhulu >aoIe loa lako'u i naue ae rnai ko lakou rnāu • - wahi e ku ,ana, a hiki wale i ko ka Moi kauoha āna mai ia iakou e ukali aku lakou iāis&. m-a -kon'a- ".keena " liookipa, i a;'rfl'aiaifg;'7Ji'a,'e' kaana pu ai mo lakou ma na kamakamailio — : — ana. - ' " & # •*„*= 4 # 4 £ '4 No ka manao o- ka Mea kakau e lilo wale auanei ka manawa ma na kamailio \vaivvai . nui ole, nolaila, ke awiwi aku°hei oia a hiki 'L i ka hora 8 0 kekahi la ae, ka -wa i kauoha .ia.ai na makaula, na Kuhina, nā Alihikaua, ame na maka hanohano eae./e akoakoa mai. , Ia hora, ua lulumi- io maila na mea 'a pau . ' ' ; i kauohaiā/'a hui hou rnē ko lakou Moi alo- . - ' ha, ka mea a ko lakou mau naau i aloha ai. Uoko no oia manawn ua kauohaia na kanakh' kala-leo e hele aku e hai i ka.lono, no ko ka Moi heie ana i ka makaikai ■ honua, a ua kauohaia na m'ea a pau e Lma- *•' rā 10 e ike iaia.- ' . - I ka hiki. - ana ae i ka.honi 10, ua-hiok) makawaiu mai la nā makaainana 0 ke Alii mai kela a mai 'ke'ia peā mai 0 ka aina, a uallke loa lakou me he wai kāhe nui la e mokukia ana i ka moana. ' Ua hui na leo. aloha- mokumokuahua i' haawi iaaku imua 0 ka Moi ke alii,'ma ka "ahao aku 0 na 'makaainana, a u;r nui -no lioi na walmaka. i hqjukahekahei.il aku, oiai, lea Moi e pahola inai ;uia- i kāna liaiolelo alii. 1 k;i hiki ana aku i l<a hora 12 ua liuliu * ao la lea 'Moi 110 ka hokau aku iru luna 0 na papahele 0 .l<on;i moku. Ia wā i kai a'n ai ka huakai-alii; ine ka haiioliano ' īuii, mc na leo huro e hooho iā aua ina kela a ine koia. wahi. I ka hooa ana uku 0 l«* 'Alii a kau aku lu inaluna 0 leona inoku ua leliuu koke ao la ua niokii „o ao i na kanaka-hiiluhulu, a ua inakaukau ilio la hoi 110 ka liolo aku. A i ka lioilo' ana mai o.'ka papa ana hoi'a ' c ua hiki ae la 1«: ul-a i Ka hoi'a I, aia lioi ila " Ilao u<: la na, jii'a lioko, 4 ' ■ 0 ;VIaleka e lo; hoa la a lilo, " lu manuwā i niaii ;jkir ai k'e amnoku leaā» hele hon ua 0 )«; Aiii ka Moi Lo Aiaiia 0 Arabia. I ka holo ana 0 na. moku a ulnae lake kai i ku uina] aiu lioi he maikai a ■ he nani wale no ka moana, aolm wahi ini*a hookalakupua rnai 0 ke kai, «ika, ua kapu iho la.na mea a pau, rne lie mea la ua ikea ke alil rna kaiia huakai. A keia pile ae. ' ' ■ , .' 4'- : >:*';• .V