Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 24, 16 February 1881 — LAKAMANA! (Hakuia e Hon W.M. Kipikona-- Hooipo ia e Kahikna Kelekona). MOKUNA 10-- HELU 22. [ARTICLE]

LAKAMANA! (Hakuia e Hon W.M. Kipikona-- Hooipo ia e Kahikna Kelekona). MOKUNA 10-- HELU 22.

Ke komo ana o Lakamana me Umeba iloko o ke Kulanakauhale o Menana- ' kabua, a me ka halawai ana me na ouli pahaohao. fKA lilo ana ne o Iahata i pio na Lakamana ; ua^hoi hou ae la ka manao o ua koā uiTTerTio kana ipo, i kahf ana-e haulele aku ai iaia e hooluana ana ; aka, ua hoopu-^ iwa ia mai la oia iTa hoomaopopo ana aku aole oia ma kona wahi ; aka, aole no i liuliu, ike aku la ia i ke kino nani o kana aloha e ku ana me ka makaukau, me kekahi pana a he mau pua ke paa ana ma kona lima ; a e paipai ana hoi i na kapaka <f Lakamana e k.upaa, a ina e kau aku ka aneane pilikia maluna o ko lakou haku, alaila e kokua aku iaia a make maliope pna. Ua hoopiha ia o Lakamana e ka hauoli i ka hoomaopopo ana i keia mau mea. •' Owai ka mea a ka'u ijpo i mahao ai e pepehi aku ?" wahi a ua Lakamana nei, me ka mino aka. '' Aole au i manao iho he hiki i neia mau

lima palupalu ke .. hoeha aku i kahi mea. aka, ua paa kuu inanao a make e ku ma ka Kpao g Uokua i kuu haku ke ano pilikia kona ola ;" wahi a Umeha." Apo ae la o Lakamaha i kona mau lima a puni o Umeha, honi iho la i kona mau papalina onaona, a kauoha aku la e lawe la mai ka Elepani nui keokeo a e hookukuli ia ilalo, i kau aku ai kana aloha. Hooko ia mai la keja mau mea a pau, a mahope o ka uhi ia ana o ka noho me na aahu. koloka ' hinuhinu li|elilp, ua hookau ia aku la ke kaikamahine alii iluna o ka noho, malalo o ria hulu pakika o na manu o ParedaisO.

1 ke kau ana ae o ke , kaikāihālnne aln ma kona wahi i hoomakaukau ia, ua leauoha ae la ua Lakamana nei i ka hookele o ua Llepani nei e kau ae mu kona. wahi, a leauoha pu aku.la no hoi i kekahi o kona ttiau leanaka opio olua e ku uku inahope o ke kamaulii opaiioi i ria kahill a mo'na nani hoohanOhano o ae. A i ka pau ana o na lioohanohano i kumu o iko ia mui ai ko leulana • kiokio o ke kaikamuhine alii opio ; ua kauoha ao 1» ia i kona poo kanaka ponpi o kuu ao maluna o kahi mau Klepuni e iho, u o lawo ao i na noho hanohano ; a uu kāiioha m aku na kanak» o Jahata o woho ao i ko lakou mau aahu kuka oilika, » koo walo iho rio na wahi palaka hauliuli.

0 ko ano o koia nahu, oia no ka huailona o ka poo hnahaa. Aolo loa o uo kekuhi'kanaka kulanu kiokio o komo i ka nahu o ia ano, aka, aia o na auhu o na ano omuomao, lonalena, a ulaulu. Nolaila'^ua liko ae la na kanaka o Jahota >ne ho poo kauwa la ls, . ■■■/■■■ ■/. . ;

imua o ko Lakamana poe. A o ua Iahata nei, ua kupeē ia kona mau lima m« na waWāe rn- ke kauia, a ua hoopaa ia kona poo ma kahi kokoke i ka huelo. I ka -hoomaka ana e helemua, lele aku la o Lakāmana e like me ka rnama o ka Liona a noho ana ma ka aoao o1 kar,a ipo, Ku ae la ua koa nei iluna, e pulelo ana kona uhi hulu Tiga i ka makani, puapiuai mai la ka ula mohaha waianuahea o kona mau papalina, a he nani kilakila kona kulana ; aka, aia maluna o kona hiona, e kau ana ka weli o kona mau onohi, a ua hōomaopopo ia kona eehia e na kanaka lehulehu i haiamu ae ma. na alahele, i kn lakon lohe ana aku eia aku keia kanaka īkaika nana i lawe pio .i ko -hrkou koa ikarrka; — — ■.■■■

Ano, ua hoomaka ka nani o ke kulanakauhale o Menanakahuka e hoopuni aē ia lakou nei. Ua.uluwehiwehi na wahi a pau o ua kulanakauhale nei me na pua nani, a ua piha ke ea : me ke ala o nā pua, a e luhe ana ka lau o na laau nani kamahao ma o a maanei o ke alah.ele. E kahe ana na auwai ma o a maauei me ko lakou olinolino kohu aniani, a e mele ana na manu i ka lakou mau leo lea, me hn la e ' iiaawi mai anā --i-ko lakou mau hookipa aloha ana aku i na • -majjhiifi kamahele o ka waoakua. Hē~n,ui na ano mea kāni a ka poe jVj.alae, i a he keu aku o ka olu o ka leo nohenohe ke

pa aku i ke ahe makani. U a hana • ia keia mau mea mailoko^mai o ke, kumu o kaj.ag,u.j sago. 1 ka wa e maloo ai keia laau, alaila, e hahaka aiia o loko, a. e nakaka ana a ua hooko'mo ia iio mau maawe lōpi sita"maloko! 0 ia mau nakaka, a hoomalo ia e like me ka ukeke, alaila, e lohe ia auanei kona kani honeoluana. Pela.iho lā,ko Lakamāna ma mau pepeiao i hoopiha lā ai e ka hauoli 1 ka lohē ana i'na'leo hoehoe'ne ma o a maanei, me he la e liaūie iho ana mai ka le'wa iho. Iko lakou nei kokoke anaāku f kā ipuka nui i waho4oa, ike ia aku la he puali koa

lio e holo mai ■ ana, a i -ke kokolee ana mai, |fit iho la 'lākou, a helemua mai la ko lakou kapena ; ua uhi ia kona kiuo me na aahu nani' i kinohinohi ia nu; na wai gula; a e pululo ana lm muu hulu lilelile o na manu parc;duiao ma kona papule. Oniu ae la ia i kona'lima akuu a panē mui la— " maluhia !" ii j/^ pano aku lu o Lakamaua, ua maluiiia . A puno luiU mai la ua kupena la. ♦'Owai oe, u heuhā ke ano o kau huakai ? Pehea Uou hookokoko una mai i ko kulanakauhalo o Menaimkahau nei rne kekahi n na aliikoa o ka Moi Sri Kaina, ke koo o ke ao, ma ke ano he pio ? , .. A pnne aku lā"'o Lakamana. " E ke aln, a e ko kapona hoi o ka Moi koo o ke aa; eia me a'uikeia pio, he konaka i kupono ole e kapa ia healii, aka he ilio oiaj nana i lawe| aihue a i hoao e hoopoino i kekahi liaikamahine alii o Niaaa, a he pilikoko hoi no kou Moi. He mau iho. ānei na aln a ka Moi o Menanakuhau 7 Ua lawe mai au ia-

ia ua kupee ia ia, ī hiki ai ke li ia oia mē • he iJio ala ma ke kauoha a kou Moi. A pāh lā, ' ālaila e hāālēīe ihō 'no āu Tk"o ōilkōū ~ kulānakauhale mē ka maluhia. Aka, ma- , mua o ko'u hāalele ana iho e hqle aku ho au me ke leaikamahipe alii Umeba, ka mamoakaMoi o Niasa, a hoaharwu hoi o ke koo o ke ao, e ike a e haawi aku i ko maua aloha i ke alo alii o Menanakahau nei, a e makaikai i ka nani a me ka hqnohano o ke kulana o ka Emepera o na lahui Malae holoōkoa." I ka lohe ana o ua kapena nei, kulou haahaa mai la oia me na hoomaikai ana, a huli~hoi aku aku la me kona puali. f kq 4.akamana ma komo loa ana aku maloko o ka ipuka nui o ka pa alii, ike aku la lakou- he kanaka-ekmakuloiine. kā aahu lox- -

hi, i piha.kona kino me na mea gula nani •loa, a e paa ana he kookoo loihi me ka pulelehua gula maluna loa ; e ukali ia mai āna oia e kekahi kaola kanaka me na aahu veleveta nani. A pane mai la ua, elemakule nei " E ka'malihini, a e ke. kaikamahine.alii . nani lua ole. o Niasa.r Owau ke ali-i puuku a mākamaka hookipa a ka Moi Sri Hāma, ka Moi o na Moi, a o ke koo hoi o ke ao nei, a |_o. ka mam.o a ka Lani; a o ke kauoha ako'u j Haku Moi, elele ' mai olua a me ko olua mau ukali nei, a e kau ae m^luna o keia mau noho alii, a e lawe ia .aku imuaoke alo alii i wāēna o na keena' kiekiena he kaI' "• - ... *

naha." Ua lele . iho la ilaJo, a kau al/u la: ināluna o rīā" "noh'o . ālnha hapai iā~ : aku la, a ia manawa ī hooho ae ai na kanaka«— " Ē ola" e ka. malihini alii ' ka'mahao ! Ka make ō na kanaka hihiii !" . A l eia pule ae. 1 ka Poakolu . o ka pule i hāla, ua haawi ia ke kauoha e ka Luna'kanawai Hoomalu, e kapii ii ka puulu ana o hā kānaka ma ia Keena inaaolea lakou hana malaila,; no . ka ulu ana o ka hebera> a malia he kumu ia % e laha hou aku ai. j Ua hiki mai he pauma hoomaemae a eia f maloko nei o ke kulanakauhale. -He pauma

me ka ili loihi, e hookomo ia iloko .o na lualepo, a pauinaia ae a pāu iloleo o kekahi ■ . holowaa, alaiīa, laweia i kahi e loa akanu ia. Ho pauma okoa keleahi 'me leona -ili no, no ka hookiki ana iJy^j(Vai hoomaemae ma- ' loko o na. lua lepo. Ua kau aku la he ulia poino maiuna ō ke kino o Kāhewahewanui i keknhi lā o ka pule i hala ; he kanaka paahana no J<a wiliko 0 Kaalaea, Knnoohe, Koolau. E hana ana . ia ma kahi o ka nau, kahi e hoo ia ai Jfe Jfo, a hiliia āku la kona knpa, a komo alm la na wawae iloko o ka nau a pepe liilii iho lu, Ua laweia mai nei i ka Haukipila. ,0 Palea ka makuakane, a o Kahuewai ka makuahine o Kamuela, he keiki he 12 mnkahiki, no Honokua, Kona Hema, Hawaii. Ua laweia mai maluna o ka Lilfelike, ua wehweli kona nanaiha i ka mai hebera. Aohe kona mau makua, a o kāhi kapa wale no likaili. Aloha wale. Heaha keia nana» 1 maka ou e Hawaii ? *L r- -7—^