Ka Elele Poakolu, Volume I, Number 25, 23 February 1881 — KELA A ME KEIA. [ARTICLE]

KELA A ME KEIA.

Ma ka mokuaKi Auseteralia i holo aku 1 uo Kapalakiko i kela pule, ua lawe aku-ioia! he 12,000 tini opiuma i Kapalakiko no Kikane loa mai. — - ■' wKe mau nei no ke kaapuni ana a ke kaa alanui o ke kaona nei, e i mai ana, ke kokolo nei no ka mai hebera. Ke ku'mai ka mokuahi Kaleponi, alaila e holo aku ana o Lehua ma kahi o ka Like-i;i<-p. E lawe aku oia 'i ria u'kana me na Leta. aohe nae he ohua. He lono kai pa-e mai, ua palu ae la ke alelo o ke ahi i' 6lua eka ko a keu o ka mahiko o Hakalau, Hilo. He huwahuwa ia paha e ke kolohe ? I Ke hoonoelo loa mai nei a mahuahua ka laha anā a ka mai Eunu, a o ia kekaln u na mai hou e pahola nei. . No ke puanuanu a me ka palauwili paha a ka makani. /; . Ma o kekahi ahi ulia wale i a iloko o ke ko maloo. ua pakele.wale iho la. no na inahiko o Hilo mai ku'ikeole i ka nomea e ke ahi, e ole wale ka ikaika o naj)aahana .i ke kinai.' pio ai.. / c Ma kal7uli hoi ana māi a ka- moku 'hi Lehua, ua hoomanunu ia ae la kona iwi kuala olalo me na akoakoa o Kamaalaea, i ka po ; a pomaikai ka hemo. Pelu m»i aei leo makou lono. Ma Wailuku, Maui, ua hoopomaikai ia o H 0. Sheldon (Hanale -Am . la) o Halawa. Kohala, Hawaii, ma ka haawi makana anii mai o kana wahine ma ka la 18. iho nei, h<; opull keiki kune. U'A lohii.mui niakou no ka Ih^? inaoli ana o kalii poo kanuka no Maiii inui o noi ilala . no laleou imua o ke K uhil A n pwui i. Ua loaa lia pane kupohhloa ia lakou lvj1, l,!- « 'l-i hana! Ilopuana muilO>i lua koia, a '• pouo o hooko aleu.* 0 SVIa lea makou ilauiii i k"la pulo,'; l'H' iU)n .i kola koiki i lawo ia umi Komnimi, un kapoko liowa ka ulolo ana u ko niakou m«'a kukulu kopau, u koiho'howa iho lu >>a liu, //, rna kalii kupono i ka'liua'/, n o ka polul" ko puaiiu ia lio ''lopm'ā" aololioi ho n, a, iu" . Ua liolo malu uleu o'-Mi'. Oihn'kii'k inulu na o kii mokuahl iho noi no Kapulakiko ; ln haolo "niimrif oiu i Ihiii iho wi 1 lm U , )! amiii'ā ma kauoao mt Waikiki o Kkuu' Papu, mamua ao <> ku Halowili Luiki o m i llopa. | ' * , " '

Ma ka Poaono nei, ma Manoa, ua pakele ke ola o kekahi keiki hapa Pukiki; rna ke I ku ana o kona lae me na lu ma i loko oJol J pu a kekahi mea i ki mai ai me ka ike ole 1 ia. Ua pee loa ka mea nana ka pu — a k*e ' wili la ke keiki ma kahi moe no ka eha. ' Ua waiho ia aenei he palapala Memoriala i īmuao ke Kuhina "Kalaīaīna e kahi poe ma- 1 hiko o Haw-aii, e noi ana, e huli aku ko ka- I kou nnu maka i ko naaina e maw/āho ae o j Kina i wahi e loaa mai ai na paaha.na, a ua upu ko lakoā manao e Koao i Poe i-0'3- i Aole i maopopo ka pane.a ke' Kuhina. • Ua manao mākou he kanaka makua la o Keawe, eia ka ke lei nei^no ike pohue, a ke ' mau nei na hiona o kāhnaliio Waoiani maluna o kona mau manao. Ua.oleloiae ka poe kahikp, " kaiKl kolea he akua, īiu kā -puaā, he kanaka," a o ka makou hoi o keia au hou, '• pa ko li ke Knokoa o Keawe ia." — _ Ua minamina makou i ka iohe ana mai ull make .aku la: o :Kaeh u ku.lun L ) o- - Pauoa.'i'ka Poakolu iho pei." " JH.e kānākk oia ua āno āoo, he makamaka māikai no na nupepa, a he holopono kana iawelawe ana .mā ke aho Luna. He Luna pia no ka Elele Poakolu, a ke noi aku nei makou i ka poe lawe pepa mai iaia aku e kiiioaii ka laleou mau pepa ro mākōu nei. 0 ka uwap.o hou i kukuluia rn.a Na>yih" wili, na Mr. W; Mahuia Austin i h.ana a makaukau na mea a pau me ke akamai, ka paa, ameka pili pono ma Honolulu nei, a mai ani'i ka ]awe ia ana aku a he hoomoe Wale iho 00 ka leo Nawiliwili poe, Nolailu no Mahuia ka inahaloia, oiai aolo keia o b'n iiiua, aka, In; lehuh'liu wale 'o na uapo an « i leukulu ai o koiu āno. impo no ku Aupmi). Kn npu walein'i ka hopohopo uo kahop-* na pilikia o ka molui K i i pualianā o kā l'apa I loopaeliinaliana," «'iia o Pōinun', Kapena Tripp. No ka iiu.'u. mu loān inai kii lono, ,|ia k(( (., ,m |S;na!uv o ku l'aomoku' Soloiuoiiu I i •> |'°wa I n i looku mj»'« aku',ji luku ilio la i iia kanak.i um ku, weliweli. 0 |v,Mii ka l'uMinoku a ka l'omin'ō i holo aku ai, i 'u'uiai uu ano kailo hop«* h-a konu mauawn • ktl 'iuai iii, nulaila uiui k«-ia hopuhopo unu.. Aku, oini ho uno olololii no leu liolo uua m i - iu nōao o ka niooi i Pukipiku, ke inauaoluiui lJ ui-i oo makou ho mau ln koe n hoea maaki* |)j mai ka l'oman; m« 'ui luau o ka pomai- ' kai ma ka' hookole ana a koim ka]wna eleu a akaliai. 1 ' _ ~~

Ua houluulu iho nei na Pakō o ke kulanamuhale nei he puu dala nui no ke kukulu ina i Hale hoōmalu- no na ohua-pake wale io. Aia ke kii la ua hale la ma ka aopo romohāna loa o ka mokupiini o na Hale īoomalo e ku nei, oia hoi o Kahakaaulana. Ke olelo nei lakou, he mai kamaaina keia ma Kina, aole make o^na kanaka malalo o . kā mākāmā āha ā" na'W Ke , a ua hooiolo lakou na ke kauka Pake no e lapaau ka poe mai o ko iakou lahui.- . Ua loaa mai ia makou he palapala i kakau.ia e kekahi kanaka, no kekahi mau ma- - kai i hoonoho ia e hoomalu i kekahLpoe .i oohia. me ka mai hebera. no ko laua/komo ana e pepa pu me k'ekāhi. poē olobq o 'ka īale, a ke make ( eo ) i ua mau makai nei, o ka honihoni ka ka hana. 'Ke lana nei ko - makoū manao e hooki ia keia haha, no ka mea he hana kue keiā i ka m«iluhia o ke ola o ka lehulehu. Maj manao kakou e nalo anaia mau mea, ua hoomakakiu ia kakou. . i ,ka la 21 iho nei, ua hoopomaikai ia mai trMrr ' eauhāle alii. nei, mamuli o ka nāawi inakana ana maUo kona āoao palupalu, he mamo, he opuu, he iwikuamoo hou no kona inoa, he ohopūa liko, he keiki kane ohaha, he hooūlu ahui no Kalahi. He lehulehū kahā mau pulapula i mohalā «e o keia ano iloko o,na makahiki i hala ae, aka, ua makee e ia aku no nae e ka m§a nana mai ; ā..i keia opuu hou hoi, ke kalokalo ae hei makou, e ulu, e kupu, e mohala a phaha, a e punia kona mau la e na imo malealeho". a 'na pomaikai o keia ■< ao a me ko kela ao. . 1 hookahi. — Ma -ke kaona lni o ka " ua kaniīehua," o Hilo, ma ka po ōlu o ka Poaha; la 17 i hala iho nei, ua liipuu paaia iho 'iiei, a ua lioohui ia i liookahi, ma ka ber-itā huioolele o ka inai'e, e ka Alakna Kuv. T. (/Oan, o lion. .1 «)->«? ph Nawalii, mi; Miss. iLinmu A. Aii, he 1 ' U» "u ia uluwehi kiua a elua. Ua loaa inai i« inuleou kmpo|oīrf ahmln elnHioli pu aku ma keia haa^Hm^-;— • iika, īio ka uliā i ike nina oleiapAia luki ole ke hookoia na inaiia.elaiia. Ua ioaa ptl mai ia mak^u k'a mahHe o ka . '<mea o.no mare," ( a ua lokalii n.i ihanao ii na lala o ka {fapa l'j;,i i,.-i i Ka piiana ann i na ilihia no laim— (* inalu ka lani me «ka honua ā e moalāhi na [,io»iīi a paii ; e lmlii ia ko laua alaheh me ka pmnaikai a e noiio alii ia laua e kealolia lokahi, a maluna ae o na meaapau, e hoopomaikai a ko Aupuni rna o laua, ina ka , loaaana he rmui Hon. Nawahi hou jio na hana a ka lahui rna keia rnua aku.