Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 1, 9 March 1881 — Ka Moolelo O KEKAHI HAINAKA. [ARTICLE]

Ka Moolelo O KEKAHI HAINAKA.

| y OAA aku la oia ia'u iloko o kona keena J ® ponoi, e moe lahalaha ana iluna o keka ] hi punee e puhi kika ana. I ko'u wa i ku j aku ai imua ona me na helehelena i hele a ! haikea, ua nnaopopo ia'u, ua haikea pu ae la r rnr iro na^ma-u— p&pakna-i - i " E Gerevaise, kuu hoa'loha," wahi ana, 1 " heaha keia ?" 1 A pane aku la.au, " Ua make o Eluene." 1 . Haka pono mai la oia ia'u, a pane hou I mai la : 1 u He hoopohala wale no anei kena — he r~ paani wale- no - paha- ?" — -- - — I " He oiaio maoli," wahi a'u i pane aku ! ar " Ua pepehi ia oia iloko o kona moe | ponoi i ka po nei, Ua haikea na heleheleI na o Dona Anaselemo mamua — ua eleele ae | la nae i keia wa. Puapuai mai la na kulu | hou nui ma kona lae. A pane ailiili mai la 1 oia, " E hai mai ia'u— heaha keia— i ka wa i hea — owai ka mea i .manao wale ia ?'' | | Aka, i ko'u hai ana aku nae i ka moolelo | e like me ko'u ike koe ko'u pane ana aku no | ka hainaka i oki loa i ke koko. No kekahi | kumu i hiki ole ke hoomaopopo e ia, aole i 1 aa oDona Anaselemo e hana i ka hana a'u i makemake ai e hooili aku maluna ona. " Aole e hiki ia'u ke hai aku ia Eva," wahi ana. " E naiia mai, aole i koa ko'u manao ; oiai, ke haalulu e nei no ko'u mau lima." A iaia hoi i hapai. io ae ai iluna, e naka wale ana no me he lau laau la. Nolaila, hele hookahi aku la no au. Aole nae e hiki ia'u ke hoomaopopo loa i na mea a'a i ike aku ai o loko o ka hale — no ka mea, o ka makuahine wale no ka'u i īke e ku ana, me ka puili ī kona mau lima imua o. kana kaikamahine i kahiko ia me kona kapa mare, na kaikamahine ku aoao hoi, e nanea ana i ke kilohi i ka nani kilakila o ka mea e mare aku ana, o lakou wale iho la ho na mea a'u i hoomaopopo ai, Nana mai la • nae o Eva ia'u me na maka o ke kahaha. aka, me he lā nae, ua pahola koke ae ke keokeo 6 ka hau iluna o kona mau helehelena, no ko makou nana pono aku iaia. Aka, me ka hikiwawe, me ka puai ole o kekahi mapuna leo mai kona mau lehelehe ae, haule aku la oia iluna, o ka papahele a waiho iho la, me he mea la, ua make. Ua waiho iho oia malaila no kekahi mau hora, a pohala ae la, aka, ua omaimai loa ia nae oia no kejcahi mau la mahope mai. Kali iki iho la au malaila, a hiki i ka pau ana o ka hana hookaumaha naau a'u i hele aku ai. Ua hoajo nei hoi au e like me ka hiki ia'u, e imi.i' ke ala e ioaa ai na moali o keia rn ea huna |veliwe|i, aka, mamuli o lea ili ana mai o kLkahi hana ano nui maluna o'u ia wa, ua leomp ia mai au e haalele i ke kulanakauhale rio kekahi mau malama lehulohu. Aka, km elua nae a'u mau mea i la-

1 we aku rne a u, i hoopaa ia iloko o kekahi wahi pahu ka hainaka i oki loa i ke koko ; a- me ka maka o ka pahi o i haki ai iloko o ka umauma o kuu hoahanau. ! Maluna o keia mau mea, ua hoohiki iho au e imi i ka lima koko nana i lawe ke ola makamae o kuu .hoahanau mamua o kuu I make' ana. Ua manaoio no au, e hana ana ; no au pela, aka, ano, aole he wahi mea na--pna-i-kehke+ke mai tsru-i — kaih-e-hiki — ainr-ar (ilaila — aole loa no. ; He eono malama ka loihi o ko'u kaawale | ana. A iloko hoi oia ma nawa, aole loa au | i lohe iki mai ia Eva mai a me kona mau j makua. I ko'u hol anapnai, ua liele mua, ! aku la au e ike i ka wahine a'u i manao nui ..j.airhe. wahine na ko'u hoahanau, . m.e. ka la.-. na o ko'u manao, ua naha la kona puuwai — a i ole, ua make a pupule ia paha, no ka men, o na puuwai a me na noonoo e naha ana no laua a i eiua no ka ehaeha, i knhi wa. Ua hiki loa ia'u ke ku iho a uwe maoli no ka hilahila, no ka mea, eia au raa ke ala e iiiki aku ai i ka hnle a'u i kamaaina ai mamua. He wahi hale ano kahiko, e ku ana iwaena o kekahi kihapai pua nui. la'u i komo aleu ai maloko o ka puka pa, ike aku au i kekahi mea mnlalo o na laau ma kekahi kihi, a hele loa aku la au ilaila. Ia'u hoi i koko«e mai ai, ike aku la au he wahine oiwi niaikai me na lauoho ula lelolelo, na ia mau mea i hoike mai 'ia'u, aole ia he wahine e ae o E.va no, — aka, aia nae kona alo ua huli imua. O kekahi hoi, he kanaka e kaei ana kona lima ma ka puhaka o ka wahine, me ka waiho oluolu ana o ke poo o ua^wahine maluna o ka poohiwi o ke kane.' Ua moeuhane "anei au iloko o keia wa, a i ole, ua loaa hou paha he une hou, nana e hoonee ae i na koni ana a ke aloha o Eluene iloko o ka puuwai o kana ipo hoopalau ? Me nas kaina wawae kulanalana, awiwi aku la au a ku iho'la imua o laua. «'O Eva io no, a o kona kokoolua o Dona Anaselemo. I ko laua ike anā mai ia'u, ku kaawale ae la kela a me keia o laua. A haawi koke mai la ke kane i kona raau lima a i elua, a pane mai la, " Aloha wale oe e Gerevaise, kuu hoaloha, Ua manao aemoi no maua ia oe, a kamailio ae nei no hoi nou, a i keia la no ka e halawai-hou ai kakou." Haawi pu mai la no hoi o Eva i kona mau lima— na wahi lima palupalu lmi^ona; ua piha ia n.e au i- ka inaina ia%a, 'aka, heaha la ko'u kuleanae pane waleaku ai no? Nolaila, noho malie wale iho la no au. Iloko hoi o ka hnle, halawai pu aku la au me ku makuahine a me lea luaui makuakane. 'E mau nna no'ko laua aloha.no Eluene, ma ke ano hoi, he hoahanau au nona, ua puili mai laua ia'u me ke aloha, e like me ka laua hunona i malee. Oiai, aole o Eva aine Dona Anaselemo me makou ia wa, ua ho i ke mai la laua rio na mea e pili ana ia Dona Auaselemo, a. pane-- raai la ka makuahine.

" Ua hopehopo maua e make io ana k o Eva ; aka, o ka puuwai o na opio, ua like rae ka laholio kaolu, — ka mimiki, a ua oluolu hoi la Dona Anaselemo ka haawi mau ana aku iaia i na mapuna leo hooko'u i kona mau an nawaliwali, a rria kuu manao no hoi, nana io noi hoola aku i kona ehaeha. A e mare ia ana hoi laua iloko ae anei o ke Kupulau." "Aole^iiae au i pan~e~aKirrio na i manao ai no Eva, aka, aole nae e hiki ia'u ke kaohi iho i kapuana ana ae i k-kahi mamala olelo aloha ole mai ko'u mau lehelehe aku. Aka. ma kekahi la ae, i ka vva o Eva a rae a'u e noho kokoolua ana, ua pane aku la au iaia : "'E'Ēva,' i ka wa kaHfko, i ko'u wal'ma-." nao ai ua aioha oe ia Eluene, ua olelo pinepineiho au ia'u iho— E oluolu na lani e hoouna hou mai i kaikamahine hou e like me ia. Aka, ano, ke noi ae nei au, aole loa au e aloha hou i kekahi wahine hou aleu." • " No keaha ?" wahi ana i pane mai ai me •. ka nawaliwali. " No ka mea, ka wa auanei a na eka le'poe uhi iho ai maluna o'u, e hoopoina koke mai no auanei oia, e like rae kou hoopoina ana i kan aloha." " Aoie au i hoopoina īa Eluene ." Akaaka ae la au me ka ehaeha nui. " Ina oe i ike i na mea a pau," wahi ana, " maliā paha e oi ae ana kou hoomanao ana mai no'u. Aole anei oe i koho iki ? CJa hopohopo au, ua hiki Ioa i ke ao holookoa ke heluhelu imai i na mea o ko'u puuwai i kekahi wa. Ua opiopio loa au i ko'u wa i hoopalau ai me Eluene^— opiopio loa io no." " Aka, ua hoopalau ia nae olua no kekahi mau makahiki lehulehu." " Ae," wahi aha i pane mai ai. " E Gerevaise, he wahi keiki wale no ko'u ano ia wa, me ka mopopo ole o ke ano o ko'u kulana, nolaila, ua manao au, ua aloha no au -iaia no ia manawa. A pela no, paha a hiki i keia wa, ina aole au i ike mua ia Bona Anaaelemo. 1 kona hiki ana mai īanei, aole oia i ike ua hoohiki au e lilo i wahine— na Eluene." Kali'iki iho la oia me ka huna ana i kona mau maka me kona mau lima. ,l Ua olelo mai oia, ua aloha ka oia ia'u," wahi ana, " a ua maopopo no hoi ia'u ; ua aloha au iaia. Aka, aole nae he manao ilokoo'u e uhaki i ka'u hoohiki me Eluene. Ua hai aku no au iaia ua hoopalau ia au. A-papa aku la iaia aohe make hoopuka hou mai i kekahi o ia mau olelo imua o'u. Ua manaolana au aole oia e komo hou mai ana maloko ona paepae o leo makou mau ipuka, a hoao'iho la e kapae ae i na noonoo a'u i manao ai he hewa io. He oiaio, he maikai a he oluolu io no o Eluene. A Pane aku la au,mai manao oia, aole au i aloha iaja, e liKo me kana e manao ana. A keia pide ae. ■