Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 12, 25 May 1881 — LAKAMANA ! (Hakuia a Hou W. M. Kipikona Hoopia ia a Kahikina Kelekoua . MOKUNA 13 HEKE 30. [?] [ARTICLE]

LAKAMANA ! (Hakuia a Hou W. M. Kipikona Hoopia ia a Kahikina Kelekoua . MOKUNA 13 HEKE 30. [?]

Ka Lilo ana i II ook'a 1(1. §KEIA apo puhaka o Umeha, h>- kou aku o kona kainaliao ma kona mau ano ano a pau, He tausani a oi na lupuu pula . j hoohui ia, a he onplii ilaimana iloko o kela me keia hipuu : a mannua pono o ka'ni e ofnau ae ai e paa ana ka inoini oi o ka. nui i loaa ma iia kai o Inia. He meo. mmahao keia. mawaena 0 k.o Surnatera a > e i - nn wahi e ae. 1 ko Lak/,imana wehe aua ac i kma ano, a puieio aku Ja na lihi o ko, Umeha aahu a ahu waie-ae ia 'kona umau'ma. aia hoi. «a hoike pau mai ia ka nani iliiihi kamaliao o kona ili ' pahee, a ua pa\m> na maka o ka iehulehu imua ona. Ku'iho la ia mo kona inau rnaka kulou i lalo, a e paa ann o Lakamana i kekahi lima ona, a lioike mai !a iaua i ko laua kulana nani, a ala' mai ia na ioo " keia me keia e puana ana — " he man i:upua kela, o jia inamo hoi a Akuno." A pane hou mai ia ke kaliuua n.u; — *• Ji ke alii. l-a haku Lakamana. E aioiia oe i keia pua nani me k" nioha io u. pau o kou puuwai. Aoie oo u Imehu-ai^uAiūa— iima ikaika; aole hoi nie kekalii mea eiia, a aoie hoi-e hoonaukmki wāle aku i'aia : aka, - ke kuelnai oia, v likKmo ke ano- i:r*.u o lea • •. wahino, hiii maliē* aku o»- *me na.maawo o korrkaoi." Huli ae la ia a pune aku la ia U meba. "• O oe e ke kaikamaiiine alii Umeha, Wahia l;.a Moi leaulana Sapidinia: e inalaina nmluhiape i kou kino no loiu haku. walo iho no, i kau. ole aku ua k'ohu ino a liauinia maliina o ke kokai o ka hua e pwka mai aiia mai kou puhaka inai. A ano, ke pano nni au rm ke kupua iiui e /\k'uuo, Im haawi aku noi au nau e Lakamana, ka iiana* i ka ma- - kuakane, i kaupale oe no na poino a me na piiikia e ulia mai ana, a i hoopakelo' aloha. , , A imua ou e Umeha, kē haawi aku nei au ia oe ka hana o ke koki'ia alo.ha, i. makualiine a i mea hooluolu i ka nolio ana; a e h.uawi rnai o Akuno me koria rriaria kamahao i nu pomaikai o kou puhaka." J ka pau ana o neia mau kamaiiio ana a keia Kahunanui, puiki mai la o Lakamana i kona mau iima rha ko Umeha puhaka waii'- ' wali a hoope iho la i kona rnuu ieheiehe maluna o na ieholehe memelo o u.a ui noi ; a ma koia wahi, e ka mea heluhelu, e kula mai. oe ke hook.uu aku ka mea miulii i kana peni e puana i leona wahi leo kaunu, no ka mea, ua eha oia,. ke loha neL a ke l.oku nei kona iwihilo, a ke pane ae'nei : He onaona ke ala o ka pua Maganolia, He moani hoi ko ka Pikake, He liuia ka> ka. Ro®$ lani,

» Ih- huihui ko k-f. Awapnhi - He a.nuhea ko !■: r liimmo, •! ie liliha hoi l-.o ke Lailinia, 1 rle ono, he momom lakoo a pau, j Aka, o ka hanu o Umeiia, he ilihia-- j eelna." ... ; J īo:ia manawa, ua lohe ia aku la na ieo | Hiauoli o k'a leliulehu a ua'kani ae la na pa- j hu a me nao-le.-a hooho leo imi ae la ria i I kanaka lehulehu e paiu: ain- — ' Ua hui alo- ; hn na Alii ! ua poni ia i hookaiii !" A. ilo- l ko o ieeia mau hauwawa nui ana a pau. aia iioi, mu ini'ha iiho e iho l.i ua leo a me na | mea e ae a ji » 1 1 ; a kau iho la lie ano eehia | maluna o ka h'lmlehu, ine ka piha kahaiia o rta iiionn.' L'a kau iho leeia map haawina ' inamuii o kn lohe ia ana o kekahi leo mele I f oiu wainahe onaona e pae ana rna na eheu ; o ka h.'Wa, a e iiio mai anii. mailuna iho. j Hauio iho ia na mea a pau o ke alo aiii ina ! ko iakou niau kuii, a haliu iho la na maka : ilaio o ka h oii 1 1 i . A i'ie manawa pokole, j ike ne la lakou i kekahi mea kino wahine 1 nani, o paiolowa h aha <■ na no i hoopo ia j me ko onnona. > , Ku iiio lu o Lakamana ine k- kahaha mo : ka ouiiki pia aua i kana aloha maloko o kox 1 • . ; na mau lima, a paa pono aku la no Imilo" Umoha me ke ano makau. A i ka iko po* no ana aka o Lakainana v koia mau moa, f aia. hoi hooinaopopo k*oke aku la ia. a pane 1 ao l.a ine ka leo nui hauoli, i ka i ana ae — ! " 0 ka- W i(lacliri"'kr%;HTtKmm4kiH L-, ka ma- 1 na. hoi naha i iioiliui mai i ko ola inaikai 'a: II) (? i\tl ui i kuu aloiia Umeha." O kein uma. kamahao i lioea mai he keu i aku koiia ui a hkj kona nani mamua o na inea e ,ae a pau, koe aku uo o Lineha. 0 ke a'no o ua mea nei, oia no ko kii o kekahi o na ^oikamaliine puupaa nona na rna- " , ' I ■*"'* «v kahilei ho amikumaniahiku, ao kona aahu, : oia no na ao polohiwa o' k.t iewa, a na ka malainalama o koiu mau imiko i hookap^ili a'.'Oi. i lea puuwai o kela ino keia rnea e nana aieu ana. 0 kona miu leheiehe, ua like oo ka'meinele me kallio ka hua oliia o ko kwahiwi ; a o kona umauma, ua like rne kekaiii kuahiwi i poni.ia no ka hoohauoli ana _ o ko kanalea ; a o kona mau arni a pau, uq . Iioopili ia me kekahi nain. p koia liihio ano e, oia no ke kupua i ka- : pa i'a 6 ka Widadiri e ka poe . Maiae, a iie uhane.lioi mai ka lani mai, a aia mawaena o na [lua-pikake o jm kuahiwi o Sumatera, e like hoi uu: Lilinoe, ka wahine noho uka, e 'hoope ia ana e ka noe ohu'o ke kuahiwH I kila o Haleakala, pela hoi keia. iie anela j kokua oia, lre eiele na ke kupua nui oia o Akuno, a lie hoouna mau ia oia e hele aku e i hoike i kekahi lono no ka hooko ia o ka pono, ka lokomaikai a me ke kokua ana īna» waena o kanaka. „ t E paa ana ua kwpua nei he pua pikake : Uhamapaka ma kona lima, a hele mai la^-ia j a hoopaa rnai la i ka pua rna ka umauma o ( Umeha, apane uQ,ai la rne ka leo nahenahe i ke/amau huaolelo :

" E ke_Jkai.karnah ine alii maikai a aioha oiaio; no leou aloha [liiipaa i kou hakii, nolaila, ua lilo oe i punahele irnua o ke kupu.a Akuno, a o ka oi hoi o ka. hoomaikai ia rnawaena o na kaikamahine alii o ka inokupuni laahia. E paa i keia puu rna kou nmauma no na ia ekolu, a mahope, <■ hua mai no auanei.kou puhaka, a e ioaa he Moiwahine kamahao, nona ke kulana kilakilae noho ai. maluna o na mokupuni ;i, rrm na lahui Malae a pau." f ka lohe ana o "Lakam'ana i keia, pane koke mai la oia E ka inoa kamahao o ka lewaluna, mai iiaawi rnai i kaikarhahirre, ho . rnea p^Ih^lu, he mamake wah: malalo o na kipona o ke aloha. aka. e haawi mni i kane, i mea ikaika, no ka paio ana, a i noho mana ai maluna o na kanaka a i kokuā hoi no na wahine, ka poe paiupoiu. Pane mai la ua kupua uei : " E ke alii nui, ke aloha, hoi n Akuno ; mai kaumaha ina !re kaikamahino kn Ima o ko olua puhaka ; no ka rrrea, e hoihoi hou mai ana o Aku'no i ka maemao n pono maioko o ka hale alii a me Im aupuni o Menanakahau. Aia hoi, he kaikamahino aiii 'nani no ke ko- .. ko alii o Alekanedero ka nui, ua hoolei ia aku ia rna.na waoakua a ilo-leo o ka pouli, a ua mako aku !a oh. mamua nae o kona make ana, ua hanau mai !a oia he keiki ; a ua aihue ia aku ia un keiki nei mai kona kahu. malama aku e na Kuh'isa, ka poe kanaka hihiu hoi o k+ waoaima inalama ia ua ■ keiki nei maluna o na !..aau a hiki.i ka wa ; ulu ai kona kino a nui a iilo he kanaka ikaika no ka uliWaau ; a nana i hoopakeie ae i ke kaikamahine aiii nnii o Aiasa ; apino, ke ku nei oia, ma ka aoao o ua kaikamahine alii' nei — o Lakamina ko koa, a o Umeba ka iii. " " ■ 1 ka lohe ana o na kpnaka i keia mau olelo, ua hoomaka >ae !a lakou e hoomanao ia mau mea, a puoho inai ki ko lakou mau i leo me na hooho leo nui ana. " 0 keiaalii, oia no ko kakou nlii ponoi, o_kxijkoko o Alekariedero !" " Ae !" waiii, a ua kupfrā ne'i. " 0 keia jaliī nui oia ,no ko .oukou alii oiaio. ko oukou j Moi ponoi hoi. () kona makuahine, Qia no ke kaikamahine alii nani Komala, ua kipaku ia aku iloko o ka waoakua, no kono aioha ana i ke keiki ' alii Lakasa, na kona ihaleuakane ka Moi Siri Pati ponoi i. kipaku. ■ Ua hoolei L oia mai ka nohoaiii ae o Me-' #fi^j.kabai.i e kona hoahanau hoomainoino %ia. o Tuauku, a mahope make aku la keia' alii hoomainoino mo ka puni o kona kino i na palapu a ka mai ino pelapela, a noho ae la kana keiki o Sri Kama ma ka noho alii, aia malalo o kona mana maloko o ka lumi paahao malalo o ka honua, ka hoahanau a kona makuakane i hana ino ai oia o Siri Pati. Ano, e lawe mai iāia !" - " o A keia 'pule at. Ua. hookaulua iki makou i kekahi mau leta a na makamaka a keia pule ae.