Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 12, 25 May 1881 — NANIOI MIKOMIKO O PAKAALANA [ARTICLE]

NANIOI MIKOMIKO O PAKAALANA

n He mau la loihi"loa i liāla ae, ua hele aku la o Mr. Napela i ka hoohulihuli ma na kauhaie o Wailuku. 'Maui. Kom o aieu -la oia ma «kekahi ha'ie, a he Inahine ka mea nona ua hale n'ei, a aloha aku la ia, a anoai .mai la kela. Pane- hou aku la o Napela : " He Ui-he. olelo n'a ke Akua, Owai ke Akua maoli ?" . Pane aku la ka Luahiue, "0 Napeīai." He eluii a ekolu -manawa. a Napela i ninau aku . < i , a ekolu n-o •••pane ana mai a ka luahine <!ia kā inoa-o iNapela. Ho.omaopopono aku la.o iNapela ma ka ninau- hou ana aku penei : "Aohe no ka paha ou malama i - ke Alf.ua e noho nei ?"' Pane mai la ua luahine nei : " 1 ku'no paha ka inalama aku i ke akua i ka wa e uiu ana o ieo'u mau niho, i mama aku hoi i āwa no ua poe akua la. A kipaku mai la ua luahine la ia Napela e hele i kahi o ka poe mea niho e olelo aku ai e malama i ke akua. Kupanaha no ka hoi keia ivahi Mahina. Owai ka Lunakanawai hoopono mawaena o na holoholpna 0 Amakihi, no ka'mea,nana ka olelo hooholo kaulana ma ka hihia Kanehuewai kue ia Elepaio, a penei ka hoakaka ana : " Hoopii aku la o Elepaio ia Amakihi no kona eha i ka pa ana i ka pohaku a Kanehuewai no ka pa-o ana i ka hue- " wai a ua kanaka la ; a penei oia i kahea'ku : ai ma ke ano mele i kona wa i ike aku ai ia ; Ami'kihi e kau "haaheo īnal^āha I ka wekiu o -i — ka-laau-: " Amakihi e, Aniakihi la, ' I ' Ua pa wau j M pohaku , A ke Kanaka," Ninau aku ia o Amakihi ; nawai ka hala ? Ua pane aku o .Elepaio penei : , ' " Na'u ka hala, na'u ka hala, \ 1 ka pa-o ana i ka pao ana ; r I ka huewai a ke kanaka !" s Kuekuehu ae la o Amakihi i kona hulu, luliiuli ae la kona poo me ke kulou aua, a ea la iluna, haawi ae la i kekahi mapuna leo mele, a iiuii pono inai Ja, me kona hiehie, ua haawi mai ia i kaha oielo liooholo, penei : , " Hewa ha oe! Hewa iia oe ! •' I ka. pao ana i ka huewai I A ke kanaka ! 1 , 1 ka iohe aria o Elepaio i keia, kaumaha loa ! iho la kona.noonoo, : a no kona ukiuki, hobmaka aku las e hailiili i kona iioa penei : " Kaupono ka l'a i kela Amakihi, ; •Puapua awaawa, he hohono pakui, j ! He hauna e ke kai ke pulehu aku." j , Oiai ka lehulehu e lulumi ana, a e halo ana malalo o ka olohaka o ka hale i hio- < lo ai i ka -auina la Poalima, ma ke kahua i kaliiko o Kāhale Uluhe, i ikea i keia mau i lā, ka. pā o Limaikaika ; o ke ake nui a ka 1 lehulehu e au nei, o ka ike i kahi o ke keiki i i paa ai malalo o ka hale a make ai ; ia ma- i kou e nalu ana no keia ulia, puiwa aela i 1 kekahi ano mumuhu ; i ka aui ana ae, ike > • - aku la i kekahi mea e uwe ana penei : Hau- I we ka weniweni 'e,' hauwe ke noha e." Me I • ■ - tr ' ■ «

ka pihaoiiāo, 'ua ninau koke aku makou, heaha keia? Pane mai la kela, "o ke k'eiki a a a a — ua iiai ka ni — m:u aia mauka kahi i ! moe ai — Pulale aku la nā kanaka e ike, a > " inhiani''-;'4idTrTrku-'Ia--ko teva-,- i ka iko ! ana o kanaka i ua inea la, uwa-ae lakou a p'uhee mai la— niau loa aku i.a makou a ike iho la i ua mea la, he kii laa.u nui. i hanaia ma ke kalai ia ana. ine ka iike ana me ke- . kahi. mea. o ka honua. Me lea ioiea i au ino ae ai ko makou In'ia. a.iiuli aku la iwaena o kanaka, a puka loa . aku la i waho. a ike aku la i ua epa la e iawe ia ana e ke kolohe o Pakaalann, wiliwiii ae ia ua haa la i na puupuu una, a namu aku U penei : "lu ku i lukaki — iusi si, ke. ke^o iJepe.'' Huki iho : ia kahi inanamanalima o kah.i kolohe o.uka | ia iaio o kekalii maka a nanā mai la, ku-aki ; loa iho la ka haa, a namu hou ae la. " Pa1 j mai iu si, 0 ! Si — o la ! Si — o la !" Hene i ae !a kana aka ana ana. [ Maialo iliu nei e loaa ai ia kakoli kekaiii Nioi mui Alolokai mai, i lomia ia iho e ko j kakou hana Nioi, ua hele kela a kā'ukemio.] ! ,'Ma ka holo ana aku nei a ka mokuahi ; Lehua no kona mau awa mau i kela pule iho nei. Ua laweia aku la maluna ona kekahi pahu nui no K'aunakakai, Molokai; i ; ke"»ku ana o ka moku, ua lawe na sela i ka pahu a waiho i ke one, a.papā aku ia i na kamaaina aole iakou e lawelawe i ka pahu, aoie hoi e hookoke malaila, no ka mea, aia ; ka liona maloko. Hoomamao aku la na ka- ; naka i ka maka'u ; i ka po no i, ku aku ai j "ka mokiii i ka wa i pau na"ltanaka i- ka"tT9tūp mahope o ka holo ana o ka moku, a meha- • meha pu iho Ja. Wehe ae la ua Liona la i j kona puka a hele aku la. 1 ke ao ana ae; , heie mai kahi poe e nana ma kalii mamao ] iki, ike mai la ua hemo ka puka, aoho mea ! J oloko o ka pahu. I ka hele ia ana aku e ! ' nana ka meheu o ka hele ana, ike ilio la ia- j j kou, he meheu o ke kamaa kanaka ke waiho ! < ana īiuna o ke one ; haupu ae la kanaka he haole kela inea. aohe liona, Hookolo Iieie aku la. iakou a loaa iho la, eia lea lie wahi liona olelo e eiua wawae, a o kana har:a lie hanai holohona. Kupanaha maoli keia wahi iiona o ka hoomahuka malu ia ana.