Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 16, 22 June 1881 — Make ka Mooloa ī ka Moopoko ! [ARTICLE]

Make ka Mooloa ī ka Moopoko !

— — — — 0 na nupepa haole elua o kela aoao e kue mau nei ia makoū, oia hoi ka " Hawaiian Gazette" me ka » Saturday Press," ua haawi / mai i na hanohano kiekie i kahi ēlele uuku / iki. Ua unuhi mau lakou a pai maloko o ia mau pepa i kahi mau manao a makou e hool puka ai ; aka..aole loa lakou e unuhi a pu . inamanaooke « Kuokoa» meko » Hawau Paeaina." Me he la no ka oi loa o ka waiwai o ko makou mau manao, ke koikoi a me • ka polole'i o ka pua pana a Pikoiakaalala a ku i kahi o ka mai pehu o lakou la. I keia la i puka mai nei ka nupepa paonioni i na Hawaii, oia lta » Hawaiian Gazette," ua unuhi i ko makou manao o ka?pnle i hala, a makou i puana .oiaio ai me ka hopo ole, » ua mimino k* Mana o ke Aupuni." 0 ua malihini haole e hikiihaiana ī Hawan nei, e manao ana paha lakoa o kahi Elele wale a 'ho ka nupepa Haiyaii e paiia nei ma keia Aupuni, oiai, oia wale iho no ka pepa e lawe r ' - * ' ■

j ia nei kona mau manao a paiia maloko o na j nupepa haole. | No keaha la keia mikiala a me ka wae ia j o na manao o ka Elele a iiookae ia hoi j kekahi mau pepa Hawaii'e ae ? Eia ke t u- | mu, ua maopopo me he aniani aia. — No ka ! mea, ua ikeia, a ua hooiaio ia. he mana kaI na mau olelo maloko o keia Aup.uni, no ka mea, he kahua. wiwo ole koua i ka hoopuka ana i kona mau manao. Aka, aole nae i-ike ia mai a i paiia kona mau manao e kela mau nupepa me ka manao maikai. l\o ka mea, i na wa a pau a makou e kamailio a.i imua o ka lahui Hawaii ponoi me ka paipai ana ia lakou e hoomaopopo i ke kulana o ko lakou Aupuni. a e lmai ai paha i ka nooi huna ; o ka manawa koke no ia e unuhi ia ai a pai ia e keia mau nupepa haole ma ke ano, he 'inau paipai ana.ka-na Kipikona — ka ona hoi o ka Pukuniahi Elele — e hoala i na kuee mawaena o na ano lahui elua. He alo maalea keia na ka poe kakaolelo pili Aupuni ; n ua hana inau ia no hoi mawaena o ko Amerika poe kakaolelo, e hoao ana kahi aoao e hookahulihia i kahi aoao, ma' ka lawe.ana i na kalaimanao pili i na ano lahui. Aka, o na haole 'kakaikahi i kome ma na kalaimanao hooponopono aupuni o kakou, aole loa lakou e lanakila ma ka lakou mau hoao ana e puni aku na Hawaii i ka lakau mau maunu pauaka. 0 ka ona o keia pepa ke hapai mau nei oia i na kumuhana a me na loina a pau ana i hapai" ai . me ka wiwo ole a i kamailio ai me ke kuokoa maluna ō' ka papahele o ka Hale Ahaolelo o na Rau o 1878 me 1880; o ia mau kahua liookahi no ana i kamaiho ai maloko o na kolamu o kana nupepa mua oia ka,,\uhou; oia mau kahua hookahi no ana i kamailio laulaha ai imua o ke Aupuni a me ka Lahui iloko o na« makahiki 1868 a me' 1872; a oia kahua hookahi no kana i paa ai no na makahiki he iwakalua ana i hookahua ai i kona home maloko o na poai o keia aina a mawaena hoi o keiā lahui kanaka ana e aloha nei. 0 ko Kipikona mau hiona a nae kona kahua mai mua mai. oia no kona i keia la, aole loa i aui ae, oia mau no. Aole loa i loaa iaia kekahi oihana malalo o ke Aupuni e hiki ai iaia ke hookomo i ke dala a na makaainana malokō o kona pakeke; aka, oia mau no nae kona kulana, a e mau aku ana no ma kona ano he hoaloha oiaio no ka Lahui Hawaii, ka lahui hoi ana ī lawe ai i lahui nona. He mau manaolana kai kanu ia a ua ulu a kupulau maloko o kona umauma no ke Aupuni Hawaii. 0 kona iinii oia no kona hooikaika kino ana e hoomauia me ka ewaewa ole ke Kuokoa ou e Hawaii; a e malama iloko o ka hanohano, Ke Alii ka Moi Kalakaua a me kona m«u h'ope maluna o ka' Noho Alū o ke Aupuni Hawaii. E hookuu aku i na nupepa haole kue ia makou e unuhi a e pai i ko makou mau manao; he hauoli a he olu ia no.makou; a he kumu hoi e kaullina ai.a-e lawe nui ia ai ka Pukuniahi o ka wiwo ole, ka Elele Poakolu.