Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 16, 22 June 1881 — E Lokahi ! E Hawaii. [ARTICLE]

E Lokahi ! E Hawaii.

E ka Elele Poakolu ; Aloha 'oe Malalo o keia poolelo e kakau ai ka mea kakau i kekahi mea e pih ana no keia ku mumanao. Ua ala mai ka noonoo !.na ma.muli o kekahi manao i hoopuka ia ma Ko Hawaii Paeaina.o ka pule i hala. • ■ He mau malama ewalu a eiwa paha i koe ' noho mai ko kakou Aha Kau Kanawai, he Aha i hilinii nui ia e na mea a „paui n0 kaana ana i'ka pouo o keli a me keia, mai ke kiekiē a ka haahaa, a mai ka waiwai ā ka ilihune. . Ua lohe ia ka olelo aria a kekahi mau hoa makaainana ili keokeo o'. kakou maloko o

kekahi mau halawai ana a lakou, a ina na : Nupepa no hoi o kakōu nei, e olelo nui ana I e hooikaika nui ana ka lakou, ko hiki mai i 1 keia kau holo balota ae o kakou, i mau Lu- i namakaainana h'ole wule no. Aole ka ka ili ulaula. Nolaila, o ka wa keia no . kakou e mikiala ai,*a e hoikailea nui ai. i Nlai hoopalaleha. E ala e Hawaii .a e hoo , i ikaika no kou pono 0 ka wa kupono leeia ] no ka hana. E lokahi kakou a i hookahi 1 puuwai mai Ha'waii o Keawe, a Kauai o : Mano, a e hele imua; a ke lauanM no ka | : manao o ka mea kakau, e pirka laelae mai ana no kakou, a e lilo no ia Hawaii ka lanakila oia kahua mokomoko. He oiaio, ke hoomaka e nei no na haole i ka hoomakaukau no ia la mokomoko Ua ; olelo ia e hui nui am ka poe kilepa o kakou 1 nei me ka poe mahi ko, a me he ine« la, ke , hoala nli l.kou i kek.hi puu dali nui, i īnea ; paha e kuai'ai i ka pono koho o kela a me : keia. UKikeTLoCti.oi kakou, ko noho nei malalo o keia poe lrktēpa a mahi ko, he inau , paahana lehuiehu. A nolail i, me keia pu i da- j 1 la lakowe kuai aku ai paha i ka pono koho o j kela a nie keia paahan i, a e koho ai hoi i ka lakou mau halota i makem'ake ai. Me he mea la, me ka panai pu aku no i na olelo hoomakaukau, ke hoole kapaahana i ka lakou la, a ina aole na olelo. o ka hoopau ia o ia paa hana a mau paahana paha mai ka noho hana ana aku malalo o lakou. Nolaila. malalo o keia kahua, e pilikia ai kakou, ke loleahi ole kakou na Hawaii Uiaio, ka poe nom ki aina, a ī eha ai hoi ka ili o ko kaleou mau kupuna i ka maka o ka ihe, no ka pono o kaiiou; Ka iaKou mau mamo. Ua hooikaika & Kamehameha ka Nui no ko kakou pono, a ua loaa hoi ia pono ia-kakou, a eia no kana mau hana a me na Kan'awai ana i imi ai ke waiho nei, a ua maopopo no ia mau mea i kela a me keia. Hawaii Oi iio. Pea. pirTi'adrokna-^Lii--mMippe-aku ona 1 uhai ai . ina ia meheEi hookahi, no ka pono 'o ke' kanaka HawaiLO āio, ka ili ulaula, k*. poe nona ka hale i hookipa ai i ka malihini, ha ili keokeo. Eia la ke hoomaka nui mai nei e kue i ka poe nana lakou i hookipa. A e^a hoi hkou ke noho nei malalo oia pono a ko kakou Alii, Kameh ^meha ka Nui i imi ai a loaa, me ka maka o kana ihe. Nolaila, aohe wa i koe ia kakou e na Hawaii e noho wale' iho ai a hoopalaleha wale. me ka hoo kaika ole no ko kakou pono a.me ka pono o. ka Lahui Hawaii hoiookoa IJa ike u mai.ka kou na Hawaii, ma ke a-no, he Lahui Kuokoa e na 'Aupuni Nui o ke Ao nei, a eia no kakou malalo oia kuokoa e noho nei, a i kulike ai me ke kuahaua Alii a Kauik'eaouli, "Ua mau ka £a o ka Aina i ka Pono." ^ E na Hawaii Oiaio, mai Hawaii o Keuve a Kauai o Mano, eia ka leo ke uwalo aku ; nei ia oukou o keia hoakanaka. a hoalahui haahaa o oukou. 'E nana a e malama i- ko oukou mau ponō, a 'e ku ae iluna a maloe»-' i loe, a olelo ae, "He Hawaii Oiaio au, a he , . / ■ ' ! V ^ r.

kii'-aka Kuokoa." Mai kuemi i hope. E oooi aku imua, i wahi ē ike ia mai ai, he kuokoi a he kopaa A mai ae e kuni i ko :iukou pono. (oia h"i k i pono a na 'Lii 6 kakou i im; ai, a ke'iipi nei no hoi ko kakou , Moi i hele aku nei i na Aina e) no na wahi lala pihipihi a k hi poe. O ke kanaka a mau kanaka Hawaii e kuai ana i ko lakou pono koho balota no na wahi dala uuku a Lkou la ae, aoleii he kanaka Hawūi Oiaio, aka, he enemi i t no Hnwaii a me kona mau makaainana. He aloha ole i kona Lahui a me kona mau kini. a na 'Lii o kakou i makee nui ai O ke kuai ana o kekuhi kinaka i kona pono lenho balota, ua like no ia me ke kuai an i. i' kona ola. Nolaila e I.ikahi like e na Hawaii Oiaio, a e hooika.ik ' nui e hoouna mai i ko knkou Hale Ahaolelo i mni kanaka Hawaii kupono a kuokoa i ike ia hoi, he alo^a ko lakou ia Haaaii ili ulaula, a l.akou nei ae e hoino nei, a e manao nei e hoohiolo, a e lilo pau loa aku ai hoi ia lakou nei »e ka hookele anaoneii w-ihi moku uuku iwaena o ka moana Pakipika. He pono no e kolio i ka ili keokeo i ike ia he aloha io ia Hawa-i ili . ulaula, a i like hoi ko lakou manao me ko kakou Eia iho no ke pukonakona nana i hoonaueue na Ahaolelo o Jo76 me 18 iS, a he poe e ae no kahi. Eia keia wahi kauoha ia oukou, O ka mea e makemake ana e kipe ia oukou ī ke dala no ko oukou pono kōho balota, e hoike. ike ae iaia i ke akea, oiai, he hoopai no ko ia poe ma ke Kanawai o ko kakou nei Aupuni. Mai huna, o puka mai no auauei ke ino mahope aku, alaila mihi. Ua hala ka wa pono. A eia ka leo hope o ka mea kakau ia Ha- - waii holookoa. E hoomanao kela a me keia i ko kiikou pono. a e pelu iho ko k kou kuli imua o k»"Akua Kahiko u .a e knlokalo aku laia. e hoō.mao ia'ko kakou a me ko ke Aupuni Ilawaii Kirokoa~ana-.--a— -e~-4i+'0(nau- -ia hni ka welo ana o ko kakou 'ne.i Hae a kakou i aloha nui ai a i makee nui ai hoi, a i ka hopena o keia ao, ka hopena a kakou i ike ole ai, Oia Hookahi wale no A e noi akn hoi, e haavvi mai 'a kakou ka lanakila. oia la mokomoke; a e lawe i-e hei kakou i keia malalo iho. i makia no kakou, 1 ka lukahi, lanakila kakou." . Owau'no me ka haahaā. 0 t '.Haw ii Makee Ola. , eiolulu, June 20, 1881 pana ma Ko Hawaii Paeaina o'ka' Poaono o ka pulu i hala, Iune 18. ma ka aoao elua, kolainu ekahi a i ka elua.) I ka hora 12 o iea po Sub>ti i hala iho nei, . oiai u'i hiamoe ka ohana nona kekahi keena ma Kaumakapili ae-nei, ua p.ihu ae la ka ipukukui mahu,- a puoho ae la lnkou a ike aku la i'ka a a ke ahi. Ih.ko o ka manawa pokole, ua hoopio ia ke ahi, a ua lehulehu - na kokua i hele ae. He pomaikai kei» no kela poe. Maīia paha "he ino aku la no ka aila. ■ ..* • ' ^ .V