Ka Elele Poakolu, Volume II, Number 26, 31 August 1881 — HE NAHEA KAMAHAU LUA OLE --NO -- ROMIO LAIKEKELA! KE E.EI1IIALII KUPANAHA LOA 0 ARABIA, Ke [?] hoi hona ku Umauma i lalapa ia eke Ain o ka 'Wiwo ole, a o ka Oi Hopo Ole hoi o ke Koa. KA PETHt OLALI O NA KAI. A O KA WELI II NA LEWA. (Hakuia e ka Makaula Meriba o Arabia i ka B. C. 336 — A na ka men Kakea Moolelo Tao Sze i uauhi.) HELU 16. [ARTICLE]

HE NAHEA KAMAHAU LUA OLE --NO -- ROMIO LAIKEKELA! KE E.EI1IIALII KUPANAHA LOA 0 ARABIA, Ke [?] hoi hona ku Umauma i lalapa ia eke Ain o ka 'Wiwo ole, a o ka Oi Hopo Ole hoi o ke Koa. KA PETHt OLALI O NA KAI. A O KA WELI II NA LEWA. (Hakuia e ka Makaula Meriba o Arabia i ka B. C. 336 — A na ka men Kakea Moolelo Tao Sze i uauhi.) HELU 16.

āOLAILA, waki a Panediena, esike oe ano ua kuhihewa kou koho ana, a !ie mea maopopo e neo ana ee. Hookahi wale no mea i koe, o kou ae mai i ka huakai a ke Alii e hele aku me ke akeakea ole ia e oe a • me kou poe, a ina aole pela, alaila, ke aa aku nei o Paneeliona o ke Aupuni Kupua Hia ka hikina a ka la e paio pu me na tausani o na poe ikaika e noho kauwa kuapaa ana malalo 0 ka Moi Deragona, a na keia mua a'Iiu e hoike mai ia oe, e ko ana ka lia, ke kuko, ka anoi a me ka hiaa 0 ko ke Alii puuwai, e luaiai pu ana ia me ka Moiwahi» :ne Kasimila. , - I keia wa i poha Iiom mai ai he leo i oi aku kona ikaika i ko ka mua, a pane aku la, E Paneeliona, e Panediona, e pau pu an'a oe a me ua poe kanaka la i ka make, a 0 ka io hoi 0 ke Alii a oukou e hnpoi mai nei, e koala ia ana no ia maiuna e 11 a pohaku pahoe- ■ hoe 0 kuu imu ahi. Nalo ae la ua ahi la, pii ae ia ,ka enaena ikaika 0 ke ahi, e 0 ana hoi kona mau alelo nlawena i ka lewa, nunulu ae ia na papaku . 0 ka hohonu, a huahuai mai ia na ale 0 ka moana me he mea la e paiia ia ana. lloko 0 keia wa e uluku nei, ua.lohe hou :ia aku la.he leo e pane mai ana, Ano -e ike paka ai ka mea hookiekie waie i ka io awahia 0 kana mau olelo, a peia hoi e ola wiau ai ka inoa weliweli 0 ke Aiiiwahine Likakloiiikana, leekahi lioi 6 na kaikuahine aioha loa 0 ke Kupua Poo Deragona 0 Mauna He- ' lekulia. wa, ua puko ae ia lie ahī nui launa ole malalo pono ae o na moku a i elua,' a ia wa i lilo koke ae ai ua mau moku la i mau puu -.eim, a lana heie ae la hoi 0 Panediona ma maluna 0 ka ili moana i hoiapu ia ae ia e ke ahi a ka wahine. , -O ka Moi Lo Aiana kelcāiiti1jemopu-iio-ko o keia poino, aka, aole 'nae ia he poino e halawai 'koke aleu ai ia me ka make, oiai, inamuli 0 ka makaaia 0 na kanaka liuluhulu, ua hooholo ia mai la imua ona he waapa lau laau, a maiuna 0 ia waapa i hekau iho ai ua Aiii la. ' ; ■ lloko 0 ia manawa.i lohe ia aku ai ka ieo , ,:Q(-Psnedi§na ^ Ua maiee ua hehena la, ua luu akii la kona aho iloko 0 ka^lua pa-u o ka po, .j a®ie loa oia eAoi'hou mai e hoohaumia i lee a]ahele!;ake Aliil ikoia ae "la.ka nalohia ana aku a I" % ■ -U".:. .......

ke ahi, a uhola hou iho la ka nani a me ka haiana lai maiie o ke au 0 ka manawa. A ma kahi hoi 0 na moko, e ka-kau ana na kanaka a pau maluna 0 na waapa lau laau, na mea hoi i loaa mai mainuli 0 ba mana 0 na kanaka huluhulu o. Panediona. Ma keia wahi 0 ko kakou Nanea, e na hoa i hoinainau, e nana iki ae kakou i ke kumu i } make ai ke Kupua Wahine Lika-Mohikana. I ka wa ana i hoohuai mai ai i ke ahi e hamu ae malalo 0 na moku a liio io ai ua mau moku la i mau puu lehu a halana io ai 0 Panediona ma iluna 0 ka ilikai, ia wa i lele aku āi 0 Panediona ilo?[o o ke Aupuni Ahi 0 ua Kupua ia, a kaua aku la oia me kona ikaika a pau, e hoike ana hoi aole he kupueu nana e pa'i ka inane poo 0 ke Kupua 0 ke Aupuni Su. He manawa liuliu ole ka Paneeliona hoopai ana aku i kona inaina, aia iioi, mu'o ia ae la ke ola 0 ua Kupua Wahine la, a luu aku la kona uhane iloko 0 ka iua hohonu' 0 ka lua pa-u 0 ka make. A ia manawa hoi 1 leuhea ae ai 0 Panediona i na huaolelo e hoike ana i ka make io ana 0 ua wahine la. Nolaila, peia iho la i make ai ka lede Alohikana, aka, he mea hiki no paha i na hoa kaunu ke hoomaopopo iho, 0 keia ke Kupua mua loa i ulupa i na moku me kana ahi a " papapa* ana he aa ko ka hale," aka, 0 kona kioo no nae ka iuahi 0 kana inea i hana ai, a iaia no hoi e manalo ai ka awahia 0 kana hana. Aka, ua hala ae la ka hie a me ka nani 0 na moku pea — ua pau ae la ka hoomahao ana no na moku Peliona a me ka moku Aka, a e lnrli ana na hoomanaoi.ana no na waapa lau kau. Noiaila, mamua 0 ka panee ia ana aku 0 ua mau waapa iau iaau ia maluna 0 ka ili hoiunape 0 na wai 0 ka moana, he mea pono ke hookamakamaaina aku ka mea unuhi i kona poe makamaka i ke ano 0 keia mau waapa lau laau. Aia ma ke Aupuni Su, kahi hoi iheie mai ai 0 Panediona, i hanaia ai keia mau waapa, a ua haawiia no he mana 1 na kanaka 0 ua Aupuni la e hana ia ano waapa, i ko iakou wa e heie ai ma ka moana i ke kaua, a ina e poino ana, nlaila, ua ioaa no ia lakou he mana hiki e hana ae ma ka olelo waha wale ae no a ku mai no he mau waapa , Nolaiia, mai haohao na makamaka heluhelu no kahi 1 loaa koke mai ai 0 keia mau waapa iau, oiai, he hana ia ua hookuuna mua īa iloko 0 na kanaka huluhulu 0 ke Aupuni Su. Nolaila, ke lana nei ka manao 0 ka mea linuhi, ua maopopo ae la ke ano nui a me kahi i hoea mai ai 0 ka waapa lau iaau a->ko kakou huakai Alii e holo hou aku ai no ke Aupuni 0 ka Ui Kasimila. • • " A nei puie ae.p\ Nui a nani na kii 0 Hilo ponoi a me na wahi a pau e pili ana, a me ka pele, me loko 0 ka lua' 0 Halemaumau ; aia ma 'ka hale paikii 0 Montano, ma aianui Papu, ihauka iho 0 leahi 0 Kamika opio.

KA IKE AN^ IA MADAME PELE, A ME KANA MAU HANA PAHAOHAO. ' Ē ka Elele Poakolu ; Aloha ee : Ma ka 3a 10 0 kei'a mahina, ua hele aleu la ma ke taona iai 0 Hiio Bay, oia hoi ka ike ana 1 na mea hou 0 ua taona nani neī, kahi hoi a ke onaona i noho ai, pau ka ike ana i na anoai olaila, motio ka ihu 0 kahi waa hoio honua no ka ike aku i ka iiana a ka wahine ai honua. A na kekahi 0 ko'u mau hoa i pailata aku ia makou, 0 Mosse Alien kona inoa, i ko 'makou hiki ana aku ma Homelani, i nana aku ka iiana e owela mai ana ke kula, a puana ae ia ka mea kaMu nei : l' Aloha au 0 na iehua 0 Makaulele, I ka nomenome a ka wahine ai honua." Ko makou pii aku la no ia a hiki i ka ha- I;, le piula, ma la wahi aku la ko makou 'lieie ana a loaa aku la kahi a ka muliwai ahi i kahe mai ai, mahaoi e aku la 110 au, no ke ake no e ike koke aku. f ka ike ana aku la no hoi, ua kau ka weii i na hana kupanaha a ua eueu nei, 0 kekahi poe hoi aia ae la makai, ma kahi a ke aiii i kahe ai a pau. A o makou hoi, mauka aku nei, kuhikuhi inai la ko makou wahi paiiata, 0 kahi a makou e nana nei, oia ka. ke ahi i kahe i ka po iho, i ko makou hiki ana aku lioi, aoie 0 la. kou 'la hoale mai, ua hooinaha paha, me ka manao 0 na kamahele.e a aka ana hoi ma • kekahi wahi, he neo ia la. Ma ko makoii hilei ana aku ma'ka nuku 0 ke ahi pelo, e noho ana* na makaikai enana . ana i ke ahi. Maiaila makou i luana ai 110 ka papa ieo ana me na hoa, eia ke ahi la ua moe ; aole 0 lakou paaiiana mai, a he mea hou no keia, maiaila pu 0 I. U. Kawainui, a me kekahi mau keonimana e ae, no ke - ake nui e ike i na mea hou 0 Hilo Bay, malaila makou 'i hoomaha iki iho ai, 110 ke pale ana aku i ka mauluulu 0 na wahi wawae. Ma ia wahi makou i ike ai i kekahi pa pohaku, he mea e pani aku ana i ka pele i ole e komo i ka hui 0 ka mahi ko ; • pela ko lakou kuhihewa, aoie pela ko ke Akua manao. Huli hoi mai lai|o ka home ka ihu, ninau mai la iakou ma, pehea ke ahi ? 'eia ka makou, ■ ua hiamoe lakou Ia. Pan no ia, no Hilo-paliku. - ' • J. B. M. Kapule. Aieamai, Hiio, Aug. 18, 1881. ■V-T" .