Ka Holomua, Volume I, Number 18, 31 January 1914 — KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA-A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO [ARTICLE]

KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA-A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO

MOKUNA XVII. Ikeia ka No'a Huna —Ahuwale ka Lam i Lanahuli —H"au~ hih ka Ai a na Aiii.

"Aia niahea o Alanagar ~> "Ua make, pela ko'u manao. "Ua make anei oia?" "Ae, ua make oia." "Alaila, ua hai mai kela kanaka ika mea pololei. He ma'i anei ko Alanaga?" "Aole, aole ona ma'i, aka, na ke kanaka me ka palule ulaula i pepehi iaia." *'Aia mahea kona kino?" **Aia iloko o ke keena heluhelu buke." No keia mau olelo hope a Pedero imua o Konela Hana, nolaila, ua iho mai la laua no ka hale olalo. j Ua paa ka puka, a he mau kikeke ana aole ka pane ia mai. 4< JĒ* onou aku ka puka iloko me ka ikaika," wahi a kalhkini, j a mamuli oia hana ana ua hemo aku Ia ka puka, a aia hoi he hiohiona anoe a weliweli ka mea i halawai mai me ka ike a ko laua mau maka. MOKUNA XVIH. Loaa ka Piha-a "Moewai ona Mea Huna —Kla Umi Tausani Dala Makana a Alanaga—Halawai Dona Lavena me ka Elemakule Kelerona. "Heaha la ka'u e ike nei?" wahi a Konela Hana ma keia wa ana i ike aku ai i ke kino o Alanaga e waiho mai ana imua o ko laua alo, a maluna hoi o kela papahele. Ē Pede," wahi a ua Konela la, e wehe ae i keia mau mea a pau i hoopaaia ai oia. Ma keia wa no i kauohaia aku ai ka popowelu e puka mai iwaho oka waha o Alanaga, a o na kupee hao hoi ua haalele mai la laua i ko laua wahi i hoopaaia ai, a o ka hainaka i hoopaaia ma kona mau wawae ua kalaia ae la. "Pehea oe i loaa ai i keia mau haawina?" wahi a ke Konela. Na ke kanaka me ka palule ulaula." Na ke kanaka me ka palule ulaula." £Ce kanaka me ka palule ulaula ! Kle kanaka me ka pawahi . a

0 Alanaga e hoike piha ana i na mea a pau e pili ana 1 ka hana 1 hanaia aku maluna ona. "Ua ia oe k«?ia kanak.v nana i hamare īho nei ia j oe?" "Aole la. ,J "He pio oe na Doit Lavcna ke kaeaea o ka Hema npi' 1 ' "O I3csna Lavena'" wahi a Ua Paniolo la m.e ki puupuna. "Oia, oia ua kanak i palule ulaul=\ la." '.'AUiila, ua p-iu ae 'a au'" wahi a Alanaga, oiai h oia e noonoo aija no ke ano o u -> kan.aka la ma ka wa e kamakamailio pu ana me ia. tk O ua Dona Lavena I ■ ia.'' "Oia no." "Alaila, e haalele ana au 1 keia wahi a e imi aku \ wahi okoa no'u e noho ai no ko'u palekana." "Heaha hoi kou mea e haalele ai i keia" wahi. ,, ! i4 Aole i like aku kou maopopo iaia e like me kona ike a hoo maopopo ana ia'u. Aole anei ua kamailio aku oia i ko'u inoa i mea e hoopuhili ia ai oe?" 1 Aole no na mea e pih ana 1 ka oīhaaa puhi rama ka Alana-' ga e manao nei ua loaa pono * oia i ka|makaikiu, aka, no ke-| kahi kumuhaha okōa no i mao-' popo ole ia Konela " V Ma keia wa ua huai pakahi' ae la laua i na mea a pau i loaa* aku iapaua mai a 3Dona Lavena; aku, a ua hoomauia keia mau' kamakamailio ana a hiki wale 1 i ka ikeia ana aku o na eheu 1 mua o ka poeleele e ala ae ana' mai kona hiamoe ana. ' Oiai jja kanaka Ia e kamailio ana no ka kaua hiwahiwa e ka hoa heluhelu, aole loa laua ' haupu ae no ua kanaka hookalakupua la ke moe aku nei miluna o ka papahele o ka rumi ' mawaho o kahi a laua e kama-' īlio ana, a e hoolohe ana hoi i na olelo a pau a laua e kamailio ana iloko oia manawa. 1 O kekahi o na mea ano nui i loheia aku e ka maknkiu, oia no ko hoike ana ae i j kona manao no ka hoopau loa ' ana i keia ano hana, aole no ka pomaikai ole e loaa mai ana, | aka, ua nana aku oia i ke kaj eaea o me ka weliweli nui. ĪSTo keia manao ī puka mai mai a Alanaga mai, nolaila, ua kamailio aku o KLonela Hana iaia:- "O na hoao ana a pau e hookaawale loa aku mai keia wahi, a e haalele pu wale hoi i ka hahai hoomau ana ma na meheu o ka makaikiu, aole ia he mea e palekana aī." O ua kanaka la 7 " wahi a Konela Hana i hoomau aku ai i ke kamailio ana, "ina oia e h«t hai mahope o ua mea ala me ka l hoomaha ole, a ina o na palena' o keia honua kau wahi e hele aī ! e hiki ākīī anā no oiā iiaila,

koe wale no ina o ka lua o ka make kou wahi e hele ai, alaila, o kahi hiki ole no ia iaia e hahai ai. O kgaa make oia ko kau* pono a po naikai, a la pu no ho> ka hana nana i hoowaiwai nui mai ia kaua."' "Kle hoopaa nei au ia'u iho ma ka haawi ana i umi tausani da.la n~> ka nana ana no 1 kom mau heleheleua make,"' wahi a Alanaga l . "Mai maka'u a hopohopo, dka, e uwila a koa hoi, ano ka mea, iloko o ewalu a me hook ihi leaau hora, e ike ■ oe i koai miu helehelena e like me kau e makeimke nei, a ia m*nawa, mola'ela'e ke kahua a akea ke aJa 110 ka holomua o ka kaua Jhana e auamo nei." Ua hoopau ae ua mau kanaka la ika laua mau kamailio ana ma o ka hoomaopopo ana e hiki aku ana o Alanaga ma ka halawai ana ma ke Awawa Malu oka Make ma ke aumoe o ua po la, nna ka wa hke hoi a ka malamalama o ka mahina e haa iele ai i na hoku ame na aouli o ka lani a waiho iho i ka ilihonua. i'oko o ka pouli poele c ka po.

Mamuli o keia mau olelo hope a ua mau kanaka la, ua loaa iha Ia ia Dona L»avena na hoomaopopo ana i na mea a pau e hanaia āiia tna ua po la, nolaila, l'ua haalele iho La oia i kona wahi e ku ana, a me ka leo puaiki, ua pane ae la oia: ! "Owau kekahi ma ke Awawa Malu o ka Make i keia po." | Oiai. aole i hiki ikio Alanaga ( ma na halawai i malamai-a. ma ua awawa ala, nolaila, ua hoike ' pau aku la o KLonela Hana i na mea huna a pau e hiki ai oia ma ua wahi ala, e iaa na huaolelo no ke komo ana a me na hoaiiona a pau e loaa ai ke komo la'ela'e ana iloko o ua ' wahi ala, o keia mau mea a pau ua loheia aku la e na pepeiao o ka kaua hiwahiwa, a pela oia i hoopuka ae i" i kela mau olelo maluna ae la. "Owau kekahi' ma ke A.wawa Malu o ka Make ma keīa po." ! "Ua maopopo aku la ia oe na hoaīlona a pm e hiki ai oe | ke halawai me makou make ' Awawa Milu o ki Make i keia po," wahi a Konala Hana U Alanaga. I "Ua maopopo īa'u.' 1 j Ma keia wa i ku ae ai o Alanaga iluna, a mai loko mai o ' kekahi o na ume e ku ana iloko o ua rumi la, ua wehe mai la oia he mau kiaha elua a me' kekahi omolie kalareta, apanee mai la imua o Konela Hana me ka olelo aaa mai, "e inu, e inu i na | kuluwai o Mohalakanoonoo no ka holopono o kau papahana " ma keia po." 1 "He kauoha ka'u i haawi aku nei i ko'u poe no ka hahai ana mahope o ua laepaa la nana e j hoopuiwaiwa mau nei i ka kakoū Bāna," wahi a Konela Hana

me ka ho->mau ana i ka olelo, "a ke maiaoio nei au ma ko lakou wa e hu!i hoi mai ai, e ike ana ue i* na helehelena o ke kino make o ua makaikiu la me ka līlo ole o kekahi o kau mau ha— pau'ni e like me kau i hai iho nei ia'u. Mri keia wa i pau ai keia mau olelei a Koaela Ham, o kei i no ka manawa hoōkahi a ke kaeaea oka Hema 1 īho ai 1 ua hale la } a oiai, ua loaa īho la no iaia na mei huna e pili ana i ke Awawa JVlilu Make, ua puka aku la oia no waho a kamoe aku la koua mau kapuai no kahi a koa * lio e ku ana. Ua holoia na mile ehiku e ka. ka kakou hiwahiwa ma keia hua— kai me ka puahi~nui, a" oiai, e aneane aku ana e molehulehu, ua hiki aku la oia mawaho o kekahi hale ano kahiko, a matft)pe o kona lele ana mai luna. mai o kona lio, ua p;i aku la °ia no luna oua hale la, a ma kekahi o na puka-aniani, ua kieī aku la oia no loko, a oiai e a anake kukui o ka rumi ia manawa, nolaila, ua ike aku la oia i kekahi elemakule e noho ana ma ka aoao o ke pakaukau me kona poo e k ilou am. Ua kikeke malie loa aku Ia ka hiwahiwa a oukou e na kiiii helulehu ma ke aniani _o ka puka e kau pono, ana mamua ona, a i ka lohe ana o ke kamasina o ka home, ua hele mai la oia e kiei no waho o kahi ana i lohe ai 1 ke kikeke.