Ka Holomua, Volume I, Number 19, 7 February 1914 — KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA-A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO [ARTICLE]

KE AHIKANANA DONA LAVENA KE KAEAEA O KA HEMA-A O KE POOKELA O NA MAKAIKIU A PUNI KE AO

MOKUNA XVIII. Xoaa ka Piha-a Moewai o na Mea Huna — Ka Umi Tausani Dala Makana a Alariapfa —Halawai Dona Lavena me ka Elennakule Kelerona. Me he hawanawana la, pela ka makaikiu i kamailio mai ai i ka elemakule iaia i ike mai ai i ka hele ana aku o ka elemakule e wehe ae i ka puka-aniani. "IDona Lavena, o oe no anei īa?" "Hamau!" wahi a ke ahikanana. Ua ku malie loa iho la ka elemakule ma keia wa anai lohe maopopo loa aku ai i ka leo "o ko laua kokua, a mamuli o na hoailona a ka hiwahīwa au e ka mea heluhelu i haawi aku ai 1 ka elemakule, ua puka aku la oia iwaho me ka hahai ana mahope o ke kaeaea o ka Hema no loko o kekahi wahi opunahelehele e ulu ana mahope o ua wahi hale la. walaau nui," wahi a !Dona Lavena. "Heaha kau mea hou o ka hiki ana mai nei." "He ino!" "Alaila, ua make kuu lei aloha?" "Aole." "A pehea kau īke nona?" "Ua hoopaahaoia oia." "Aole au e hai aku ia oe 1 keia mea i keia manawa a hiki i ka wa pono." "Alaila, ua pono, a e hele aku* au e hoike i keia mea i ke Aupuni,'*~wahi a ka elemakule me ka haalulu pu hoi o kona leo. "E ka elemakule maikai, e hilinai mai maluna o'u, a ke hiki mai i ka manawa kupono, alaila, e ike ana oe i na mea a pau." MOKUNA XIX. Hoi Nele na Lawaia Paoa. Liuhu a Makaukuu no kc Awawa Malu - o ka Make. Ua huai pau aku ke kaeaea o ka Hema i ka elemakule, no na mea a pau e pili ana i kana kaikamahine, a ma keia mau olelo a ka kakou hiwahiwa e ka mea heluheiu, ua emi mai la na noonoo uluku o ua elem«*.knl e la } a o kekahi no hoi, mamuli mai no o na olelo a ka makaikiu, e hoole ana aole i make kana kaikamahine, a e kaohi pu ana no hoi i na n'oonoo pupuahulu o

ua elemakule la e pili ana 1 ka hoike ana aku i keia mau mea i ke Aupuni. Mahope iho o keia mau kamakamailio. ana a ke kiu kaula!na me ka elemakule, ua i aku la ua makaikiu la i kona | hoa i kekahi ninau: "Ua ike anei oe i kekahi mei i kona" moi o Ohsra?" " -\e, ua ike au." "Ihea a i ka manawa hca ;:> ' ,, "He kauwa oia 'na kekahi o ko'u mau hoahanau. Ibminawi hei nei kou ijUv hope loa ana laia?" "He umi ae nei makahiki 1 hala." Ua ike anei oe ' i kekahi Paniolo o Alanaga kona inoa." "Ua lohe au nona, a ke noho nei oia ma kekahi wahihe ehiku mile ka mamao rriai keia wahi aku." - "Ua ike anei oe i kekahi mea e pili ana nona?" "Ae, ua īke au." "E hai mai i kau mea i ike ax! nona." j "Uahalawai oia me kuu kai- | kamahine ma ke kulanakauhale 0 Mareno." "Heaha ka loihi oka manawa 1 hala ae hei?" "He ekolu makahiki ka loihi 1 hala ae nei. "Ua kipa mai anei oia no kekahi hana ?" "Ae, no ke noi ana i ka lima 0 ka'u kaikamahine no ka*lnare ana." "A ua hoole aku kau kaikamahine?" "Me ka hoowahawaha nui." "Ua ike aku .10 ane: ko kaikamahine ī ua kariaka mahope mai?" "Aole ona kamailio .ku ī ua kanaka la." "Mahea kona wahi ma kela vva ana i ike ai ī ko kaikamahme?" "Ma kahi no ana e noho nei 1 keia manawa. E hai mai ia'u, ! eia anei he hoohuoi ana iloko ou na keia Paniolo i lawe malu aku i kau kaikamahine?' Ke manaoio nei au oia ma— oli no ka mea e ikeia aku ana e kaua." "Alaila, oia kou manao rriaoh?" "Ae." £< No keaha?" "No ka mea, ma e m ana kon_i noho ana pela a luki \ ka loaa ana aku ia'u, ike ana no oe ī ka oiaio o ke:a mau mea a pau a'u e hai aku nei ia oe, koe nae ina he okoa ka nnea a na limakoko puhi waiona e hana aku ai." No keia mau olelo a ka hiwahiwa a kaua e kuu hoa heluhelu e kamailio nei imua o ka makuakane o ka uhu nui maalo i na maka o ua kaeaea la o ka Hema i hooulu mai i na manao aloha iloko o ua elemakule nei no kana kaikamahīne, a helelei pakahi iho la na kuluwaimaka

ke a'oha keiki mai kona mau lihihhi mai, oiai kona umauma e kapalili ana, a o kona nui kino hoi e haalulu ana 1 ka hana a ke alohi, ka h'ana boi a ke aloha keiki, ke keiki, k i. lei, ki mi« limili a ka makua i luhi hov kahi ai. j hiki ana no anei i » oe ke hoomanawanui i ke anu o keia po?" wahi a ke ahikanan \ 1 ka elemakule me ka leo al-h<', oiai, ua e'emakule la e uwe ana no no kana keiki. ik.uka ko'u kino, ua kupono loa \ na ea o bera ano e pa mai nei. 5 ' "Ke malama nei no oe 1 kuu ho." "Ae." "He īwakalua minute i hala ae mahope iho o na kamailio ana, ua halawai hou iho la ka Makaikm kaulana oka Hema me ka elemakule ma knhi 1 hai mua ia ae nei. Ua hoike mai la ka makaikiu i na mea a pau e pili ana i keia huakai hele po a laua i ka elemakule, a mamua ae o ko laua hiki ana aku ma ka hale o Alanaga, ua maopopo i ka elemakule na mea a pau, e like me ke kuhikuhi a kona alakai iaia.

Ma keia wahi, e ka milimili, e ke hoa puhenehene o KLa. HOLOMUA, e huli aku na hoonee ana o na«mea paahana o ko kaua noonoo, no ke akenui ana e ik'e, heaha la mea i ulu a hoea ae ma ka hale o Alanaga, oiai ka hiwahiwa a ka lehulehu i haalele aku ai, £ like me na mea ī ikeia. H He horj okoa mahope īho o ko Dona hialele ana aku i ka home o Alanaga, ua hoea aka la. ka puulu powa i hoounaia ai no ka o-u ana i ke ola o ka. makaikiu, i kahi o Alanaga > a i keia wa, eia ua puulu mookīko la ke ku nei ma ka lanai o ua hale la, a imua hoi o Hana. "Ua loaa aku nei anei oia ia oukou?" "Ua hoouna aku nei oe ia ma kou e hahai mahope o kekahi o na moopuna a Abadona ke alii , nui o ka wahi a ka pane. "Heaha ka _i e kamailio mai : nei?" ; "Ile kamailio aku nei au īa oe 1 ke ano o ke kanaka au i kauoha ai ia makou e alualu aku e hopu, a i ole, e lawe i kona ola," wahi a Selepa Taresa keka'm o na powa. £< E hai mai i ka oukou i hana aku ai nona," ka pane a Konela Hana. "Ua loaa aku no ia makou he kanaka palule ulaul#, papale laulau nunui, a maluna no hoi 0 ka lio ou, a ua haawi mai oia 1 ka hoailona me kekahi welu keokeo." "Alaila, ua paapio mai nei oia ia oukou?" "Ae, o ke kanaka no nae ma-

luna oko lio, au no hoi i haawi ai." 4< A.ole o'u m?>opopo i ke ano o kau mea e kamailio mai -īei," wahi <x Klonela Honk i keia kanaka ae la, oiai jih poe e ae e ku mahe waJe aku ana 110 me ka pane leo ole 'akii. <{ 0 kekahi no o makou ka makou i nlualu rikvi nei, a īna n>'< haeiwina pomjikai,. īna ua mee 1 ke ann ut hoa o kikou a pau ka «ma a kona xaia\'. hulupi-o i n.i kukuna oka Li." A nni ktia \v.Jm j hoike r»ku ai yow<\ la ma mea a pau e piii i n.i nu<i i lumaui aku e ke kae.ea n na kapak.ū o ka Hema maluna o kekahi o lakou. *'Ke manaoio nei au eia koia kanaka ke huipu nei me na eepa a pau o ka po." *'E haalele kakou i ka hahai loloa mau ana aku mahope ona!" "Aole! E anai aku kakou iaia no lalo o keia honua!" 4< E papau ana kakou i ka hoonohoia e ua kan'aka la iloko o na lua alopeka!" u Kle hiki iaia ke hana mai ia hana īa kakou, alaila, mahope iho ia o ko'u hookomo ana aku iaia no loko o kekahi pahu piula," wahi a Klonela Hana. "O ko oukou aina-ahiahi keia, a ma ka rumi-aina e hoopau ai i ka oukou mau kamailio ana" wahi a Alanaga. Oiai kela a me keia e haupa ana, hoonuu, a e ai ana i na ono o luna o ka papaaina, aia he niau maka h'a-a ke nana mai la īa lakou, o na maka hoi o ka hi'apai'ole, ke kaeaea oke ahikanana o ka Hema. Ma keia uianawa eia ki- lei hiwahiwa ke kama nona keia moolelo ua me kana papahana, a i wale no i ka haalele īho o ka puulu o na powa no ka huakai hele i ke Awawa Malu Make. Mamua o ka haalele ana īho o na powa i ka rumi-aina, ua komo mai la o Konela īīana iloko no ka hoike ana mai i kona poe kanaka i ke ano o na hoailona a me ke ano o ka hele ana aku o kel.i a me keia no kahi o ka halawai e mahuiuiei ana ia po, a na keia m„-u hoike a Konela Hana e hoike nei imua o kona mau hoa ona powa, ī wehe ae ike ala me ka molaelae no ka kakou hiwahiwa ne ka. holopono o kana hana, oiai oia e nana a e hoolohe mai ana no i na mea a pau e kamailio ia neī. "E hele aku no kahi oke oukou mau lio, a oke Awawa Malu Make ka pahu hopu, ,; wahi a Konela Hana. Ma keia manawa i puka aku ai kela a me keia e like me ke kauoha, a iloko o na minute elima wale no, aia kela a me keia e holo ana ma ka pakahi a ma ka palua no hoi, oiai o Alanaga a me KLonela Hana e holo līke ana.