Ka Holomua, Volume I, Number 26, 28 March 1914 — Moolelo Hoonaue Puuwai NO Caroline Penise KA U'I NOHEA O CANADA A I OLE O KA NANI OIKELAKELA IWAENA O NA KAIKAMAHINE ILIKINI KA MEA I KAPAIA "KA PUA LILIA LANA I KA WAI." [ARTICLE]

Moolelo Hoonaue Puuwai NO Caroline Penise

KA U'I NOHEA O CANADA A I OLE O KA NANI OIKELAKELA IWAENA O NA KAIKAMAHINE ILIKINI KA MEA I KAPAIA "KA PUA LILIA LANA I KA WAI."

Knkam.i o N vmiso\rm.Asi

MOKUNA VI Ma K.ou Alahele e Kuu Masiliona, e Malama i naOleloa'o a Kau Caroline Nei—A na na Lani e Hoopakele Mai īa Oe e KLuu Aloha. I ka mawehe ana ae o ka laua puili aloha ana, ua iho mai la o Masiliona no luna o ka waapa me ka pu raīfela punahele a kana wahme i milimili ai a ku īho la mahope o ka nohona, me ka haawi ana aku i ke kauoha i ke kanaka liikini hapa Palani e hoe, a o ka wa no ia o ua opio ala 1 huli ae ai i hope a haawi aku la i ke aloha ani peahi lima i kana Caroline e ku oni ole ana me he anela ala, a oia ka ua u*i nohea nei i pane mai ai: "Be true to me*, dear. God be with you till we meet again;" a niau palanehe mai la ka ihu o ka waapa i ka īli laumania q *ka wai. O ka Edewada hana mau nohoi oka namunāmu: "0 kou honi hope loa ana aku la ia i ka ihu waliwali palupalu o Caroline, a o ka lepo kou huluhulu hoopumehana o neia mua aku, kahi ou e hoouluhua hou ole mai ai ia'u. Pio ka oe ahi, pau ka oe hana." MOKUNA VII. Ka Lua Meki: o ka Poino—Ke Akaku o Caroline ma ka Meheu o Kana Aloha. O keia hapa Palani a hapa Ilikini o na ūlulaau o Canada e hoe nei i ka waapa o ka kakou Masiliona, aohe ona lua a puni keia mau owawa ma ka ikaika hoe waapa, a ua kaulana oia ma nei muliwai holookoa ma ia hana, hui pu iho hoi me ka mama ame lea holo maoli o keia waapa o ka kakou hiwahiwa, ke mamao mau la o Masiliona mai ko Edewada waapa mai i kela ame keia minute. No aneane e hapalua hora i hala ae, ua kaawale loa ko Masiliona ma waapa mai ko kona mau hoa mai, aole nae he wahi huaolelo iki i hoopukaia ae mawaena o laua. Ano ko Masiliona manao ua maluhiluhi loa paha kona hoa i ka hoe, ua kamailio maoli aku la oia e hoomaha liilii, aka, he luliluli wale mai no ko ke poo me ka hoomap no i ka hoe, a o ka Masiliona hana nae oia no ka nana a hakilo ana i ke ano ame ke kulana o keia hueu\

He kanaka opiopio no keia, aia paha ma kahi o kanakolu ā. oi makahiki ma ka Masiliona koho aku, a no ke ano popo ole ku nohoi J keanokapulu, ua like me he kanaka ka-, hiko loa 'la ke nana aku. E hoakaka aku kou mea kakau i ke ano ame ke kulana o keia kanaka, me kona lilo ana mai' i mea hoe waapa a i kanaka hana hoi no Edewada: 0 keia Hikini hapa Palani, he kanaka ia iloko o na w hana karaima ekaeka o ke kulana haahaa -loa, he hakihaki kanawai o kela ame keia ano, a mai laila mai ka hapanui o kona oJa ana. Ua kamaaina o Edewada i ka hana a keia kanaka, a ma ia ano i hoolimalima ai oia iaia me na dala he elua haneri wale no ina e hiki i ua hapa Ilikini ala ke o-u i ke ola o ke kanaka opio. A oia ka ua hapa īlikini nei i hoohiki paa imua o Edewada, he hana maalahi a liilii wale no ia iaia me ka uku mua ia aku o hookahi' haneri dala, a i ka wa e ike maoli ai o Edewada ua make o Masiliona, alaila uku aku ka haneri dala i koe; a oia keia a kaua e ka mea heluhelu e ike'nei, eia o Masiliona ke hele nei e halawai me ka make ana i moeuhane mua ole ai. Na keia mua aku nae hoi e hoike mai i ka hopena awāhia. 1 ke kokoke ana e uhi mai na ehu o ka po, uia,- k'auoha aku la o Masiliona i leona hoe waa e hoopili m a f kuono no ka hooaumoe a hooluolu' ana ma ia po, a oia ka laua i hoopili aku ai ma ka panee ana aku i ko~ laua waapa no uka o ke one a hapai aku la i ka halhlole no ka hoomakaukau ana. I ka hoea ana mai hoi o ko Edewada waapa, ua pau-.na meā ( ' apau i ka makaukau, a ē 'a' pu ana me ke aiii kōpe. Ua lilo ae la na ko laua mau kanaka ka hoomakaukau ana 1 na mea apau, a pau no hoi ka lakou paini ana, ua hoonanea iho la o Masiliona me kona hoa a o na kanaka hoi aia'ma kapa muliwai kahi i hooluana ai. " No ka Ilikini, aole oia i ike a maopopo i ke ano o ka lakou huakai e hele nei, o ka Ilikini hapa Palani wale no rhe Edewada kai ike i keia hana lapuwale ekaeka a puuwai eleele. He mea oiaio, ia . lakou i hoolūolu ai no ke koena aku oia po, me he mea Ia aia no ke mau arla ke o ana o kela mau oleloao a Caroline mako Masiliona.mau kumu pepeiao. Hia-a mai la ua opio nei f puliki mai la oia i ka pu rai£ela punahele a kana wahine a paa i kona mau lima, a o kahi £>aiki ili hoi a kana aloha i hoomakaukau ai, o kona uluna iho la no ia e moe ai, ua I like loa keia mau meaelua īaia! 'me he mea ala o kana wahine ponoi no ia ana e puliki nialie, ana i ka poli, I kona mau lihi-'

lihi maka hoi e upoi iho ai me )ca manao e pili iho a hooluolu, maalo ae. la ke akaku o kana aloha me he hiwahiwa 'la imua 0 kona mau onoh' ike, a o ka makala ae Ia no ia o kona mau maka, me he 'ia ua ike aku oia 1 kana aloha e kukuli ana me na lima elua e puili ana ma kona umauma, a o kona mau maka k°* a na iluna me ka hoolei ana t kana mau leo noi ma ka paepae laahia o na lani. laia e noonoo ana no kana wahine a no ke ana i haalele aku aj mahope he haneri mile a 01 ke kaawale, ua hoopilihua nui ia ae Ia kona noonoo a hiolo mai la na waimaka halo'ilo'i na na kipona o kona mau onohi, a īloko oia wa hookahi aia na leo kalokalo a ua opio nei ke pn ala iluna i ka Mea Kiekie I_oa no ka ,Jhs.awi ana mai 1 Kona aloha iaia ame kana wahine; a pela wale iho la no ua kanaka opio nei i hoopunini ia ai a hiki wale i ke ao ana. He hookahi pule i hala ae mai ko lakou haalele ana aku i kahi kauhale, aia lakou nei he 400 a oi mile iloko loa, a ma keia wahi ua lohi loa ko lakou nei hele ana; papau ipai'la ka--~ muliwai me ka ikaika o ke ko ana a ka wai i kai hlo, e auamo ana hoi | i na waapa ame na ukana ma kekahi mau wahi, a ma kekahi j mau wahi hoi he mau kumu wai-hi me na wai mimilo e puai ana me ka ikaika me he inea la 'e pailaia ana iloko o kekahi ipu- ' hao. Ma ka hora 5 o ke ahiahi o kekahi la ae, ua hiki aku la la|kou nei ma kekahi kumu wai-hi 'nui kiekie a akea, e halulu ana : kona wai lele me he hekili | ala, a aia hoi malalo pono ae o keia wai-hi h'e lua wai nui hohonu e huai afia kona- mau kolamu wai me ka ikaika, a ma kae o keia lua kuhoho weliweli i hoomaha iho ai lakou no ia po. "O ka lua mimilo keia o Ka Make Mau," i hoike aku ai o Edewada ia Masiliona, oiai oia ua hele a haalulu me ka piha pihoihoi no ke kokoke mai o ka hora e hookoia ai kona manao puuwai eleele e o-u i ka hanu ola o ke kanaka opio, ka mea ana i enemi makawelawela aino ka lilo ana o kela Pua Lilia nani o Canada i hoa kaunu pu no Masiliona. A wahi hou ana i hoomau mai ai: "Ae; o ka mea haule iloko o keia wahi, o kona luakupapau ia e kanu ola ia ai, aole e ike hou ia kona kino. Maluna aku o keia wahi la, kahi o ke gula a'u i olelo aku ai ia oe; aia nae a ka la apopo e ike ai oe." Elike no nae me ko Masiliona ano mau mai ka po mua mai ke kaawale ole aku o na mea punahele a kana wahine mai iaia aku, ame ke kii nani hoi o kana aloha i omau ia ma

koaa poli Dna kahi kokoke i ka puuwai, peīa mau oia i na wa a pau a hiki wale i ko hooluolu ana ia po. A ma na. hora waena o ua po ala ua halawai hou. iho la ia me ke akaku o kana wahine ma ka hihio, a ma kana ike aku ua uhi ia kona ixvau helehelena nani me. kekahi uhi nanahe loihi> e ana koo.a lima akau i kona mau maua me ka uwe ana, oiai hoii kona lima hema e ani peahi mai ana.i kana aloha. Ua anehe aku -e hele aku e puiīi i kana lei hiwahiwa, aka, ua puoho koke ae la ia mai ka hiamoe ae a ike iho la ua hele kona kino a haalulu. Ua puili koke mai la ua Masiliona nei i" ka ptT raifela ma kona poli, a nalu iho la iloko ona, "Heaha lā"hoi kau hana e ke aloha, e hoalaalahia nei īa'u oka po? -He pilikia anei mamua "o ko'u alahele?" Aole i manao ia me na mea make maoli e o-u ai i ke ola o ka opio elike paha me kana i koho ai. Aka, eīa oia i keia manawa ma ke ka'e o ka luakupapau kanu- ela i manaoia nona, ua hamama mua. Auwe, ka hopena weliweli! MOKUNA VIII. Ka , Lono Kaumaha Hoolele Hauli—O -Masiliona, Aole Oia—Caroline me ka Puuwai Luuluu. tKe ala oe* ē kuu makamaka heluhelu ō ka nioolelo hooniua puuwai o Oaroline Penise, ka U'i Nohea o Canada a o ka Pua Ljlia hoi_o _ ka X,ōkcs- - o Hudesona, ua ike kaua ma ka mokuna i hala, aia oMasiliona ame kona mau hoahele n\a kapa ē ka luawai i kapaia kona i'noa o "Ka Make Mau," kahi i hoaumoe ai ma ia po. A ma kakahiaka o kekahila ae, a mahope o ka pau ana ae o ko lakou aina kakahiaka, ua liuliu hou ae la lakou no -ka hoonee ana i ka lakou huakai hele. Māmua nae o ko lakou hoomāu ana aku ao.mua, ua huli mai la 0 Edewada a pane mai la ia Masiliona: "He ololi a he nihinihi loa ke ala o keia wahi a kakou e hele ai, nolaila penei kakou e hana ai: "O ko'u Ilikini mamua me ko maua waapa, a mahope aku nohoi au me ko maua mau ukana. Mahope mai no hoi oe o'u e Masiliona r me ka olua ukana, a o kou kanaka mai no hoi mahope me ko olua waapa." Ua pono keia i ko lakou noonoo ana, aoko lakou hoomaka aku la no ia. e pii me ka hele malie ana a hiki i ko lakou kau ana i kahi kiekie, a he haneri wale no kapuai i koe a hoea aku iluna pono o ka wai-hi ? a o kahi 01 loa aku nae ia o ka nihinihi a me ka uakee iloko a iwaho. (AOLE I PAU.)