Ka Holomua, Volume I, Number 29, 18 April 1914 — Moolelo Hoonaue Puuwai NO Caroline Penise KA U'I NOHEA O CANADA A I OLE O KA NANI OIKELAKELA IWAENA O NA KAIKAMAHINE ILIKINI KA MEA I KAPAIA "KA PUA LILIA LANA I KA WAI." [ARTICLE]

Moolelo Hoonaue Puuwai NO Caroline Penise

KA U'I NOHEA O CANADA A I OLE O KA NANI OIKELAKELA IWAENA O NA KAIKAMAHINE ILIKINI KA MEA I KAPAIA "KA PUA LILIA LANA I KA WAI."

MOKUNA VIII. Ka Lono Kaumaha Hoolele Hauli—O Masiliona, Aole Oia—Caroline me ka Puuwai Luuluu. Me ia m*u hoolauna ana i haawi ae ai ua haku ala a ona waiwai hoi i kona alwha lulu lima ia Caroline me ka puana ana ae: <l E Mrs. Masihona, ke komo pu nei au iloko o kou mau ehaeha no kau mea aloha i lawe ia mai ia cxe aku, a nei e hoomapia mai ke Akua i kou mau haawe luuluu o ke kaumaha, a e haawi mai hoi i ka hauoli ma'kahi o kou p'uuwai eha«ha." Ma ka hora 3 ponoi o ka auina la, oiai ka La ma ka huli komohana o ka "ponaha lani, a e pa aheahe malie ana hoi ke kaomi kehau o na kuahiwi maluna o na wai o ka muliwai, ma ia wa i haalele aku ai ka waapa o ua haku waiwai 'la i kahi kauhale a niau palanehe mai la no kona home i kai o ke Kaikuono 0 Husedona. MOKUNA IX Auwe Kuu Luuluu Nou e Masiliona ame ka Lei a Kaua—Kuu Lei-Aloha —Kuu Lei Ulumahiehie o Caroline i noho iho ai ma keia wahi kauhale ma ke ano oia ka haku wahine nana e hooponopono a e rula i na mea apau ma ia wahi, aole i,a i lilo 1 mea no ua u'i nohea ala e hooluoluia ai, oiai, aole he mea hoihoi hookahi a kona lunaillehala. Me he mea ala, o kona hanu ola wale no ia e nape malie ana iloko ona, a o ka uhane ua kaawale mua ia mai kona home kino aku, a o kela mau hiona wainohia a ka nani ame ke onaona i haiamu ai i na wa i halaae, jua loli ae la ia a like pu me kekahi apana lole keokeo ka hele a haikea pu, a ke upiki malie iho la kela mau lihilihi maka ooi me he Ia e nalohia aku ana. Auwe, kela hiona walohia ame ka.luuluu! Ae; — Ua hala ka nani o ka pua !Deise, Ua helelei ka liko o ka pua Sadinia, , , Ua mae Lilia lana i ka wai. Aloha Caroline I He mau minule ia o ka aumeunie o ua u'i pua nani ala o na llikini mawaena o ka niake ame ke ola, ke kuj?oai nei kona mau luaui me ke kulou ana o na poo'

maluna iho' me ka naau piliaiku, | a ninau iho la: "E Caroline, e ka maua lei aloha; e haalele mai ana aoei oe ia maua kou mau makua e noho ū aku nou ma, keia aoao o ka make? Auwe, ka mea lihaliha ame ka eha walania." īle manawa loihi mao»]i keia a ua Caroline i waiho oni ole ai me ka {)uai hanu ole ae, a ma ka wa a lea makuakane i ninau iho ai iaia, ua ikeia aku la kk-makilī ana ate o na maka o ua u'i 'la a nana malie ae la, me he mea ala ua lohe koliuliu aku kona mau pepeiao i ka leo hanehane o kona luaui makuakane, a oia kana i puana ae ai me ka j leo nae iki: "Nani ka hiamoe maikai ana i loaa ia'u. Ua puili au i' ke akaku o kuu aloha Masiliona", a honi iaia; aka, hou oia mai kuu poli aku. O! e na Lanilī 'Ua makaukau au e make pu me ia, aka, o ka lei aloha hoi a maua a'u e hiipoi nei." I ka pau ana ae oia mau olelo, oia ka wa i upo'i hou iho ai o kona mau lihilihi maka a hiamoe hou iho l'k. Aka, no ka m'anaw£ pokole wale no keia pili iho o kona mau onohi a puoho hou ae.la me ka olelo ana ae, "Auwe, aole oia i loaa hou aku nei ia'u." Ae; he mea maopopo loa aia no he wahi malamalama uiuiki liilii ke kikoni malie ae la loko 0 kona puuwai, me he ala no e 1 okoa ae ana, t4 E akahele e Caroline ma kau meā apau e haaa ai, oiai, he mau la helu wale no koe a mohala ae he pua nani a maemae mai kou kihapaī ae,' a eia pu hoi he luaui e kauka'i ana 1 kona ola mamuli ou." Na keia mau haupuupu iloko o ua u'i ala i waiho aku ai oia i kona mau luuluu apau imua o ke alo o ke Akua, Oia ka mea j nana e Hohmalielie mai i kona mau manao uluku apau, a kali aku la me ka hoomanawanui i ka nee ana a ke au o ka manawa ame na mea e hanaia mai ana nona. Aka, hookahi nae mea nana i hoomailo ; mai i kona kino a> me ke ola ana o ua pua lilia nei, no ka- halawai mau o kona ike me na helehelena o kana kane aloha ma ka moenhane i kela ame keia po, me he 'la elike no me ko laua ano oiai na la e hui ana he kino no a he kino, a oia kana i hawanawana iho ai iaia iho: "Ina i maliu oe a hooloha e kuu* Masiliona i na, oleloa'o a kau Caroline nei, ina aole oe e halawai me pilikia nana e hookaumaha nei ia'u. Ol kuu aloha poina ole nou—aole loa he wa e mokuhia ai;" a. uwe iho la ia mekanaau mokumokuahua. Iloko nae o keia mau la a Caroline e noho nei me ka nipoa 0 ke u luuluu, e hoonana an'a hoi 1 ka ukaiia kaumaha a ke al'oha,

aole ]oa he la i nele ia Kdewada i ke ki'pa mau • ana mai ma ka halekuai me haawi āna i na ,ole\o hoolana o ke ano hoomalielie ia Penise me he aloha io ala, eia nae aia ka awahia ame ka lapuwale apau iloko kahi i hana ai. A elike nohoi me ko Edewada hiki pinepine ana mai, pela ka oi mau 'ae- o _ko Oaroline hoowahawaha ana iaia. Ua maopopo loa ia Edewada i na manawa apau ana e kipa ai aohe lihī hoihoi o Caroline nona, aole nae ia-he mea nana e hookuemi hope mai i kona manaolanaa ano hilahila m-ai la hoi, no kona halawai mau me na helehelena uahoa o kā . hoohokaia, aka, he mea ole wale iho la no ia iaia me ka paa mau no'o kela manaolana iloko ona e lilo ana_no 0 Caroli,ng ano maikai a ma ke ano limanui paha. O kona ake nui wale uo, o ka milimili o korfa mau lima i ka oiwi kilakila a kona puuwai e loloku mau nei i ke aloha. E hoomaha iki kakou maanei 1 ke kamailio ana no keia kanaka e ake'ake'a mau nei i ka kakou Caroline, a e hoi hou ae kakou maluna o ke' kuamoo oka mea nona keia moolelo. E hoomanao e ka mea heluhelu ma ka papaku o kou puuwai, ma kela la i haalele aku ai o Masiliona i kana lei milimili e ku hookahi ana me na waimaka hanini np ka hoomalili ana i ka eha loloku o konia puuwai, oiai kana kane e lawe palaneheia ala iluna o ka laumania o ka wai, ua kokokeloa ia i kona la e hookohi mai ai i 'ka eha mua loa o kona mau la opio. I ka aneane ana mai o ua mau hora ala, ua oi loa ae la ka ehaeha i loaa ia Caroline; hoomanao ae .la ia he wa pokole wale no i kōe a oili 'aku ka mea ana i hiipoi ai iloko o kona opu, aole hoi kona makuakane me kona mau lima i makaukau e hiipoi aku i ka laua lei aloha Iloko o kana mau puili ana ma kona poli. Oiai o CaroJine e bumi ana i kona mau ehaeha a e hoomalielie, ajnja hoi i kona puuwai, ua kokolo hoomanawānui aku la ia a kukuli iho la malalo pono iho 0 ke kii o kana kane me na waimaka e iho makawalu ana ma kona mau papalina, a iaia e ake ana e hoopii ae i kana mau huapule, aia hoi ike maopopo aku, la ia i ke akaku o kana Masiliona aloha e ku mai ana, a e paa ana hoi ma kona lima kekahi bepe helehel6na u*i luaole ame ka a owaka mai la kona waha me ka hiki e hooma : opopoia aku kana mea e ake mai ana-e olelo, oia e kapa ia Jca inoa o ka opuu hou o "Masiliona Opio;'* a ma ka wa i anehe aku' ai oia e hopu i kana kane ame ka bepe ana i manao ai o ka lei a laua, oia no ka wa 1 nalowale emoole aku ai ke kino akaku pahaohao.

Ua uwe kapalili ae la ua u'i neī me ka leo, hoopuoho, a r»a | keia'leo uwe kapalili o ua Penise j ala i.kono ak«.i na/nakua e holo mai e oana heaha la keia pilikia ji loaa i ka iaua kaikamahiiie, a 0 kahi oi loa aku o ke kupaianaha ia laua i paukiki aku ai nolok'o o ka lumi, āi'a hoi ka laua kaikamahine e moe'māHe mai anaaewaiho ana'he bebe nui mohaha ma kona aoao, a o kahi 1 hopunaolelo wale no i puai ae [ mai ko Caroline waha ae-~"Ma-siliona Opio." lilo iho la ia maū minuke' i hooponopono a hoomakaukau no ka pono o ka makuahine ame' ka bepe, me ka pahola ana ae o keia nuhou hauoli iwaena o nst. Ilikini ma ua wahi leāuhale ala, a pela pu hoi me ke- kanaka lokoino EdeWada. He ano kupanaha maoli no ka hanau ana o ka kakou Carolihe ma keia la 4 ua hoike mai la na ao omamalu o~ka lewa lani 'ma o ka halii ana a ka ua noe maluna o na laLam mauna, a e kani olehala mko -ole ana hoi ka leo/o jia manu noho ululaau, a o kahi i oi" loa aku ai "o ke kupaianaha, ua hanau keia keiki iīoko o ka Poakahi la ekahi o lanūari, hora /1, pule ekahi, a he 11 no' hoi paona kona kaumaha. Ma ke aneunui ke olelo ae, he maikai ke ola o ka maleuahine a me ke kamalei hou, a ua lilo tceia opuu pua lilia me he alii nui kapu ala no na poe apau o keia wāhi kauh'ale ka hele a piha hauoli," aka, aia na§ ka ino ame ka manao lokoino īloko o ka puuwai o Edewada kahi i hoopu ai no ke kama opio, a ma o kana mau hana lokoino ame ka puuwai eleele i -hooneleia af ke ka'ma opio i ka makuakane oJie e apo aloha aku ai i kana lei milimili, aka, aole i lawa ka inaina iloko o keia kanaka no ka make ana 'o ka makuikane, a eia no oia ke hoolala hou nei e o-u ae, i ke ola makamae .o ke kamalei,opio a e lilo pu mai hoi kona makuahine iaia. Aoe no i kana ua mea he lokoino. E nana aku nae hoi kakou i ka nee ana o mua. Aole no i ae wale mai kaMea Mana Loa e hookuu i na poe o keia ano e hoopilikia wale ike ola makamae a e hana hoomainoino wale ia, aka, ua paa Kona kanavt?ai e ukuia kela ame keia elike me kana hana ana. O na helehelena o keia kamalei h'su, ua like loa ia me hiohiona nani o kona makuahine ma na ano apau, a o na onohi maka hoi me ko kona luaui makuakane, a ua lilo na maka nohea <r)oi o ka Caroline bepe,i mea nana e hoomaalilīmai i ka wela ikiiki o ke aloha kane e nawe ana iloko ona, ke nana īho i na maka.o kang. leī aloha, me he mea 'la o na maka okoa no ia o kana kane e nana ae ana iaia ina manayra apau. Aloha Masiliona.