Ka Holomua, Volume I, Number 31, 2 May 1914 — KA MOOLELO WALOHIA O HAINAKOLO KA UI O WAIPIO AME KA WAI O HIILAWE [ARTICLE]

KA MOOLELO WALOHIA o HAINA KOLO KA UI O WAIPIO AME KA WAI O HIILAWE

Kaiia..n f JC V-KI--I-Kj -AL- IC V \HIKI MAHELE VII noea ana o Mailekaluhea ma i KuaiheJani—kii ana mai o Keaniniulaokalani ia Hainakolo—rīaalulu Kahiki, Oehuehu na Ale o ka 3Vloana. ( Hoomania.) Pau ke kahea ana aka maaeuahme me ka uwe helu ana,ia v,-a 1 ku ae ai o Mailehaiwale a īeahea mai la ia Keaniniulaoka- ■ t ia e Ke-mini koikunane haku j nm kuu Eītr k. nt oe, Le ooao oi->lea _ I': ' ,-a li'ee hol mak « 1 pae kahi k.i n jfc< ana T .ilolia ma\ na hinano ala o Pimkami x ni\e mai ka wai hu'i anu o Hnlawe E iaeJu mai ka uka o Opaelolo i ke aloha ia oe -Aloha Kuaihelani, aina o Keanim I£« iiwe mai la o Hinaaiulunui ia <■> oe e Kalani ETwe-o &aaikauaak-amtt he makua O makou kai au maila i ke kai loa ia oe ī. hoa pili, i hoa kaxura 110 Ha'i ""wahine i ka poli o "Waipio Oee ka ia e Kalini ke naue nei ka .honua - Oū: lea lewa hakukoi ka moana Aua. ka hialaai makeuuke o oo ke lioa, O ke_Alu.q K uaihelani la P ko s no iiiai hoi e īke wale—-a. Ke ike ae la no kakou 1 ke aaele oli e . hoohuiia ai o KLeaniaīulaokalani me Hainakolo. He keu aku a ka ui e loaa* ole %ku ai i ko keia au. . Ika pau ana o ka waJe hea ana i ke kaikunane o ; akou, o ka wa ia i īho mai ai o K'ianmiulaokalani maihina iho vih punohu ;jo olino apa nri r i na j kapoa' i h-i nun.kapu m-i kealo > līa hal f i. <} kc uJ-anui a KeanmiulaokaTaeii 1 keehi. iho ai a ku rria ke alo o ka ljale he anuenue: no ia. Aia r;o nae ka pnnohu ao olinoliwj> ke 'ilal ;ila iaia mai n*a kaaaka aku. He aneane he akahi k-m»ha a 01 nuana ko lakou marh..o rn ii V wmlohlH aku«Tliilei Tl' t- n'll-O /" o KLf j ur mi.A)ufjkHlrjm ma £-j pukj, rpst kf)tia ui ap-m ame Vcn<A r ani apuu, k'; kulana hoi o u . holo nw ke mele a p*-n*:i-fif-<,hi' 1 a i; ui» k» kn >nm>,-u> ' L a ' 1 1' li<l' njaJ'nnnkai r> 'ka < n-,n», Li' , , liiakiia 1 kuu « al-.a, A r v »L amr,k a k > aloha nu'u JJc hoa >auflu tJO Jc< kupuleupu, '>Jli 1.., nhi Anaki

K<j .īki m»i ka auoi wewelu 1 '* I>iko t> kuu pik'i nt>j e ki* hon {<> kau wjnv,ii 110 11 | E kopu k:iua e p.» \vn 00 a olu ))>•• I ka ike pono ana mai o r • makua, oia o H.i'.ei ame Kaul - wena, 1 ke ku ..ku o ka laua [malei me ka ihi kapu hoano, uhawele iS. hoi kona mau hiona ■ | pau e ka ui i īko ole ia ma k I aina o Kuaihelam, ia wa laua I moe īho ai ilalo; a o ka manaw |no hoi īa a Ma".lekalti-liea"~T~or |mai ai 1 ke kaikunane:. 0 Kunl (.'lain ki* < s ne, ka * moku ki' alii <) aa alii hano'i kaiua īlanau ui- he akua he ikoi i k ka jjulani Hanau wakou he ooahu 1 ki kapulam Lalam ke kajm n.ai Knaiheiam n Looonuukea Paa nu la kakou n i kaaia a Hiilt\ me Hin;inniUmui A1 a Hiimakolo 1 i;t c]hiwhī o Hil- - 1 uj)u iiiai ti oe kn makaa, ke ka•ue' hoi Ke v,ajcn mai la i lea oiakani holn lioopoo o ka aina O ia makani kapeku ī'a i ka Mma lī! miliopu pakiKa i ki lioia o ka, . malihini * t E akahele, o pahemo auaiiei ma ka apua' ' Pua lanaa u!a ka u'i ka* nani on e' ke alii . j alii ko aloha na makou nei 1 Na ou kaikuahiae e neinolio r»t»r - Ho—mai ka ihu.

i Pau ka* Mailekaluhea kahea ana i ke kaikunane, o ka wa ia a MLaīlepakaha. i kaheama" ai ma ke mele: j Kapu na, uiaka o ke uku<% ln ->a tj ke uouli O Owakaikeaouli kou kupu n.>-sva-| hinp i I BLe lua\n makua uo Hiilei me t3ina| O Hina—o Hiaaainlunui ia Kuaij kauaakania j Hnmiu o makou, a r> lukou < mmo- i lio irisii jio i Wiiipio j Pi'o nii iiiui ku-lua, r> 1 ka ' ' imili - . rl m ,1) i) K !) ]») ol.i u ] Jn> i) jh K'> " I' >'i!i , >* Ke.i ii 1111, !i i a ui!\' i>u M«kn|n 1 i :i u -i n < Djmi «i )v(. ,-ni ; ' ( Aolrj j loihi lo.i kejy a ' >,ikrih;i i kninra in.u ai kyjkurtan<j, (j),i nat; hc nx:l<' m i I))h;i i k i i'o ;ii7Kj; ka waiw.n ia 1 Klwunmmlaokalani, oial u.i nli.mi i-A m.ii ke; ku£iij}ian i pili u oj Keanini ia Mrjil<_p fl kjha nia, ina o ko Inkou mau mukua T la ,itnej ke ki.i|jun.iwahi»(j o lak(ju, oi.i o Owakaikulani, oia nrj hoi o ( ) />/akaikenoi ih. i n<;e ,ik>i ai o Kī'aniniuhiok'.ilaul a ku il)-j la rna k-i p\<ep;u; o kii puk.i in.il.ilo pono ue o kn lap.tujl.j o ka h;jle. Kc ike nieii 10. no o T_,oh»jlrj,i i keia hana a u;i eueu nei o Kuaihelani, me he m(ja 'la e (jU.-Io okorf'aku ana no oiy i na mwkua ame kr; kaikuahino, ua lohe r 4 i a i ko oukou mau h.f> J»lrj}j;i no'u a pau, a hookahi o oukou i koe aole au i lohe i kona ler>; oi,i n ei kanaka ehu 'e ku nei. Ja W3 pane mai la o Txj}ioloa

"■ 1;( keiki: *'!■£ KcMinni--~i'! 'Oni mai o'u mau onohi inaka. . poaloia ap. He oiaio kau i ,lr-io ma l Ij. Ud lohe mat nei „* \ ko lakou nei mau Jeo eipau l;oe ko'u. Noluila, komo mni t. e kui 1 'ei '' I ] i\va .1 pau keia ī'i: 1 u -Jc a Loheloa, oka \va ne \ •*-rtan . 2 1 k-Ie aku ai a !mt i 4 oi. 1 no, pela nchc_< ku iki ak. i-' aH:la huli m.*; la a -i"!i : aa !:)ikuahii'.e, a o k i hn- -■ lna u\ T .oh^ioa Wl' r" T c"jle tr;3hope "lio 1:; hooluar:a ma, haule n\~o l;;i 1 p hek h. -i hoea ana o M'i- ' kahinuikuakawaiea. A hoakalii| l-:i akoakoa o na makua mc na keiki i kahi hookahh Oiai lakou e ana, h,.ilulu mju ,:na no na pohaku, nuueue i,- i honuri ī ke ola'i, a.ileeia ,<ncv r:t- pno 9 Kluwahailo uia i:l t o ka puk.i- Pilīpu "'"O h; k< hanu o n-i rrca r>pau, l; 1 " o Lnheloa ka ?u, ka hi ip.' 1 - o!c< o Waipio. A. o Kleanmi ." larkalani hoi ua nnoa pono uku' ]a īa i ke poo o .nei a ka weliweli launa okmaio'k:-na mau a'no a pau. Ia v/a pane mai la ua Kuwahailo nei: <C I keia la wehe ke kapu oke aliī. E ike na ahi a me na makaainana, a e>. Hawaii a Lononuiakea ka pae'na o ka> waa. O Hainakolo' ka wahine moe ia."

Pau. no nei mau olelo a KLu~ wiihailo o kona nalowale aku la, no ia. A oia ka wa a Keaninialaokalani i huli ae ai. a ninau aku la īa Makalii: "Ēa! Owai hoi kela pupuka mo o ke kiei ana mai la o ke poo ma ko kakou puka? 1 ' Pane mai la o Makaliinuikuakawaiea ke kahu hQfal ponoi o ua alii opio nei, me ste ano kaumaha a pih pu o ka hanu: "Oia, au o kuu hanm i ike aku la, aulo īa lie j<ki e ao, -o ke kupunnk,nc aku.i j,i j> «jukou. O Ku " 4t O KIII hf-,i ī nm;ui! aku ai o K(--mtiri7il Pauo īiku I.i <t M.II'.I'M K.iinhīnl') 11. Hi; ,i| *> i k,ip. fj ! he īhi, hc: wel,', hr- rn-u-,i " No kei,j p.in«. ,i M,ik,ilii 3 pau | nohoi ka Kcmumii IK,->hut)i hon ana. A 1 p,irif (n.n ;u o JL,ohelo.i i.i K(;anini "'K kuu keiki, t kcj,i l,i rto o<; kau ika wan a e kji or t J ?r j wrjhine ia Kainakolo ī k,i p.iH kn--Ipu o Waipīo U.i m.ik.u ileiu |ka wy:i iinu: u,i hoe- -// i,i ( ,> Jj() hoaheie nu kne (j ii r » 1 alii." Alaila, kaheu. ;iku J,i o Ke.ini- | niulaokalani 1 ka īii.'.ku-ahine: j "H lliilei—e!" O IjliU |, 3 no ] jo i ;ka makuahine, <c IC < jī" A p;mn aku la. no o Keunim "Jf<j w,ihine ui tio o līainnkolo'"' Ac mai ki 'nohoī )<a maku:ihinri me ka olelo ana mai, "Ae, he u'i." ' Aoln ,