Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 34, 22 October 1856 — (Helu 2) KE ANO O KA WA UI O KE KANAKA A ME NA MEA A PAU E HIKI MAI ANA IA IA MAHOPE ONA. [ARTICLE]

(Helu 2) KE ANO O KA WA UI O KE KANAKA A ME NA MEA A PAU E HIKI MAI ANA IA IA MAHOPE ONA.

Eia keia meu kupanaha ia kakou na kanaka Hawaii ina ka pihkia e, oia hoi ka pilikia i kn hale ole. Ina e hana kekahi i hale nona, oia wale no ke pii i ka laan, a me ke ako ana a paa, a me na mea a pau e pono aikela hale. A i ka wa e komo ai ka hale no ka ahaaina ana i kona luhi, a hana oia i na mea e lako ai ka ahaaina, a hiki i ka la ahaaina, o ka hale maila no ia o na makamaka he nui. a olelo ka wnhine, “ Aia ae ko kuahine, aia ae ko knina, aia ae ko makamaka;” a pau na makamaka o ke kane, pela no hoi ko ka wahine, a olelo iho, “ E hele kakou i ka hale komo o mea ma,” “ Ae,” pela a nui na makamak’a i hele malaila, hoi me na umeke poi, me na laulau puaa, a me kekahi mea e ae. 0 ka makamaka hiki mua no, nui no kona hanwina, a pela mai ka mea hope, o ka mea hop»' loa mai, uuku kona haawina, o ka makamaka hope loa hoi, he mea nae i alohanui ia. Ina he wahi mea uuku koe, e pau loa anei ia kanaka, a nele ka hopena. O oe wale no nae ka i luhi i ka hana ana 1 kou hale, a me ka hanai ana i ka puaa, a me ke kanu ann i ka ai. ana lakou la e hoi wahiwahi kahi alii, noho iho oe i ka hoka. O ia mau waiwai au e kalua ia i ka wa e uhuki ana i ke pili. Ina ua loaa ia maa papa pili i ke kanaka pololei, a pela hoi ke ako ana, ina ua holo ka hana a paa koke. Ina he poe kanaka maliemake i ka hale hou, ahiahi hele mai la me na kuina hapa nui, me na holuhulu, a noho iho la i ka hale h'ou, a knmailo, a kaao ia Lonoapamano, in Keaniniulaokalani, a moe no ilaila, a pela hou aku no ia po, a ao ae, hoi i kona wahi, a ahiahi no hoi hou mai, * pela aku, a hele mai hoi kekahi kanaka hooiloilo, “ Ua hew» kou hale, eia ka laau i hewa ai,” a. olelp mai, •• 1 puaa, i moa Inwa, a kalua, hookahi ka ai pu ana. M E ? e ke knnaka ui, e olioli oe i kou wa ui, a e hoohauoii kou naau ia oe iho i kou man la opiopio, a e hele ma iia aoao o kou naiui iho,” wahi a Kekahuna. No~ laila o ka hana a keia kanaka, a hiki mai ka wa elemakule, a nawaīiwali niai na lala, aole • hiki ke pii kou i ka laaij; aole »a« o» i

inalama i ka hnpaumi o leona loaa, ua lilo ia a mea lapuwale, a me ka nele I6a, a he wahi ahu kooa e hoi ai ilalo i ka honua, aole nae he pahu. Eia hou keia pilikia i ikeia, o ka pilikia 3, oia ka pilikia i kahi kapa o ka Wahine, a me nu keiki, a me kana iho, o ka pilikia o ka wahine no'ke kapa, he oiaio no ia, elua nae ano o ka wahine, I, he hookuonoono; 2, he uhauha. Oka wahine hookuonoono, he naauao kona, he like pu me ke kane naauao e ike ana i na pilikia e hiki mai ana, kuai kupono ma ka-mea oluolu, e hoolako pono ana i ko ka hale, e imi ana i hana okoa e loaa mai ai kekahi mea na laua, me ke ano pono a meka oiaio. Oka wahine uhauha, ua maopopo no ia kana ia mea, a olelo mai la, i pilikia no’u, ae aku no kana; no ka mea, he poe pnni wale kakou, he mea nui na kakou ka wahine, he alii ia na kakou mai na kupuna mai. Ina e olelo mai ka wahine maiaila wale aku no kakou, a kohu like maoli no ka wahine a kakou me he mokuahi la, i ke poo no o ka wahine oka haneii no ia. Ina oka poe nuku o ka loaa, malalo mai ka lilo, a emimai i ka umi. He mea leaiea no na wahine, ke ae aku o na kane i kona mukemake, ia mea ae, ia mea ae. Eia kekahi mea nui iwaena ona wahine uhauha, o ka nana i ka lole maikai o kekahi wahine e aku, o ke kuko aku la no ia, a ninau aku, “ Nahea kou lole maikai?” I mai kela, No ka hale kuai no hoi ma o ae, e pili ana i ka haie kuai o Kumukuainui, a ine Puuihanohano. , V “ Maikai maoli! Ehia kala? n He $15, oka hoi aku )a no ia ike kane, o ka hoohaili akuno ia i ka lole, “ Maikai ko Lealea wahi lole, he $16 wale no wahi dala. ,ī Houuku aku ia ua wuhine la, hele paha a loaa kahi lole, o ke ola iho )a uo ia, aahu ia hoi kahi ailika, aahu mai no o Hoomama i ka loaa a ka ia la kane, pela e hoohaili ai na wahine iqo, ooki i ka puai o na kane i ke koi, i ka pahi paha, o keia mau olelo a ka wahine, no ka ike no he mau dala ka laua e waiho.ana, a koi ikaika loa i ke kane i.loaa mai. Ina e loaa aku, o ka hele koke iho )a no ia e kuai,. hoihoi iho la. Eia kekahi mea kupanaha loa i na wahine Hawaii a me na kane pu kekahi: Ina e loaa ka lole hou, elua no paha aahu ana, a ike hoi i ka lole hou o kekahi wahino e ae, o kn lilo hou aku Ja no ia o ka manao ipalaila, i ke komo gula paha, i ke guia pepeiao, i ka liiila ano e, hinuhinu, lilelile, me he ohule la, a hele hou ilaila ka manao, rae ke kaaole o ka aie nui, a hiki mai ka makamaka, uwe haalouloo, me he hoomalimali la, hamama ka waha me he pupule la, helu mai la ia mea ia mea, i na wahi o ka noho ana, a pau ka uwe ana, oka hopu no ia oke kane i ka pauku wahie, a kalua i ka puaa na ka onalihi, eha paka ia poe, elima pahu, a kekahi hoi .o ke { noi mai la po ia r “J, wahi lole la no ko kaina, no ka makuahine o kaua, no ke kaikamahine a kakou, uoki loa, he pualiinuwai ka lakoo o neia malaaaa ako/V 0ka lilo pko

no ia, a pela no hoi i ko ke kane makamaka, o ka lilo aku Ja no ia no ke kane a ke kaikuahine ame ke kaikoeke, a nele hou, a hoikaika hou i ke dala, a kuai hou i ka lole, a lilo hou, a hiki mai ka wa nele, aole nae i malama i ka hapaumi, ua loaa noJta pihkia a nele loa.

[*Aole i pau.]