Ka Hae Hawaii, Volume 1, Number 38, 19 November 1856 — NO KA HOOPUNAHELE O NA MAKUA I KA LAKOU POE KEIKI. [ARTICLE]

NO KA HOOPUNAHELE O NA MAKUA I KA LAKOU POE KEIKI.

K na makua mea keiki n pau loa mai Ha wnii u Knuai, o ka poe nae e hoopunahele ann i ka lako*i keiki, a’olia oukou: He mea maikai no ka hoopunaliele i ke keiki mai ka 7i-a kahiko mai. Jna he keiki kane, hiki no ke hanai a nui a maikai, e manao ana e lilo i aikane na ke alii, a i oleia, e lilo pahu i kane na kekahi luahine waiwai, konohiki, oia ka waiwai o ke keiki kane au i hoopunahele ai Ina hoi he kaikamahine, like pu kahana me ke keiki Uane, a moe me ke kane waiwai, ulaila pono, make pono ka hanai ana. Ea! en, e na makua! ua hala o Peleioholuni, ua hala o Kalaniopuu, ua hala o Ka mehameha 1, a mein hannuna a pau. Ua haia lakou i ka po me na keiki punahele a lakou. Ua koe mai nei kakou me ko kakou innu aiii opiopio e noho nei, he mau alii ua Q(»ia mn kekahi o na olelo o ko nu oina e, a he poe inakaainana hoi kakou i aoia nla ka kakou olelo iho, e ike ana i ka pono a me ku Uewa, a e hooiaio ana i na hann a pau. Eia ka mea kupannha lon a me ke kaumahn iwaena o ko kakou noho ana i keia aupu ni naauao, o ka hoopunahele i kakou poe keike i. keia manawa. Ina ke hoopunahele nei kekuhi ppe makua ma kuaaina i keia wa, c*a ka*u ia oukou, he Inpuwale, he lalau, he ike ole, e pono e kau i ka inaka aniani a e nana i ka nupepa, aia maluila n*i olelo ao a ka poe. naauao e ao mai ana ia kakou. • Eiaka’u mea i ike ma na kuaaina e hana nna kekahi poe makua i ka lakou keiki: aule « lioounauna e heie i ka mahiai, aole i ka lawai.i, aole ho i na hana a pau ; aole e knu ka auumo ina kona ai, aole no e hana pu i kekahi hana me ka inakua, he mea huhu loa ia m konn makua, a olelo nku i ke keiki, *' A‘»Ie o’u makemnke e hana mai oe imua o ko’u «lo, aole hoi e waiho a r»a kou mukuahonowai oe e hoounauna inai.” Kahaha! lapuwaie niaoli!! O kein iiana a ka makua mai ka wa uuku o ke keiki a hiki i ka wa nui ai, cVi, jie kumu hookiekie, hoomauhale, lohelohe i ka wa kamalii,_bookeekee i ka ia, alo«iiA mn kal/i ( io, t wawnhi i ka ipukai, nou Imku i kn makuuhim*, a me ka. mukuakooe. Lilo i pookela maluna o ka makua, akamai ole i ka hana, hoopili wale malalo o kekahi.

E ka inakua e h»‘npunahcle ana i kau keiki, he pono no auei ia hana au. Aole pono |oia liana, o ka oi ia o na hana poiio ole a pau malaio iho oka la maluna oka honua. Ina paha i make oe, hiki no anei i ko uhane-ke heino rnai ioko mai o ka lnaahi a lilo hou i kanaka no ke keiki hemahema i ka hana! Owai ke kanaka naaupo e liiki ke hooliinaliina i ko keiki punahele me ka maopopo ole 0ka hana i ikeia eia? Owai la? Ua hoaa ko keiki, ua nele, ua mmamina i ko make ana, ua hookauu.aha i ka mukuahine, uamare hou ka makuohine i wahi elemakule i makna no na keiki, ua huhu hoi kela elemakule 1 ka poe keiki ai, lepo nui, a pelae hoaa mau ai, a lalau, a lauwili, a pono ole maoli ka poe keiki i hoopunaheleia. Ina e mare i ka wnhine, o ike ia kou hemahema, niolowa, e amuamuia mai no i kahi kanaka loaa ole, palaualelo, nioe wa!c iho no i ka hale, kaumaha na lima no ka ike ole i ka hana, ho'opili mulalo o ka makuahonowai, kupono e like me ka olelo a ka makua, o keia hana i ko keiki kane, pela no ike kaikamahine. Ina i mare ke kaikainahine i kar hi kanaka wuiwai ole, he moewaa iho la, he poho. A onoonou e mare me ka Pnke, a me ka liaole, me ka poe. waiwai, a ine kekahi poe hanoh ino e ae; a i ka mare ana, he wahine molowa, he pakike, he puni lo’e hanohano, he hooponopono <i|e ia lako o ka haie, a no ka ike «*le i ka hana, ua hoolewa i na wahi kakipi ma na huina ahmui, nla na hale keaka; .01 loaa nae i ke kaokao, a me na hana pono ole a pau. A mnhope paha e kakau hou au i ka, mea kupono i na makua ke ao i ka lakou keiki. J. H. KANEPUU. Kuliouou, Waikiki, Oka. 21, 1850.