Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 21, 19 August 1857 — NA HANAUNA MUA O KANAKA. Helu 3. [ARTICLE]

NA HANAUNA MUA O KANAKA. Helu 3.

Asia ka aina mua i nolioia e kanaka 0 ka ii i noho ai n A lainu. me kana p —Ktj'i • a mnnao kekuhi poe, «i« m« Ka muliwni o Kuper>iie me ka Tignsa nao nei hoi kekahi poe, aia n<i ,ina Inia e oiii ana i ke kumu o na mauna Himeleia k«hi o ka P«redaiso i nohn mun ai o Adamn ma. Aka, ua ike i>ono ole ia ua wahi la, malmpe mai okawa ia Noa U« hol<>i ioa ia a nalowale wahi eke Kniakahmalii.

Ma ka hikina ma Aain, i houkumu ia’i na lahuikunaka nui makamuu, kahi i hoolnhaia’i na kanuka a me na oihana ma na aina e. Nqlaila mai na oihmiu «upuni, a me na oihnnn hoomuna, i hoolahnia ae ma ka h<mua nei. Nolaila, ua kapniu kelu mau ainn o ka hikina, “na kiimu oka nnauao.” Pela io no ia i na tnusaui makahiki mamu», aka, i keia wa, ua eini loa kela inau aina kumu o kanuku. m«ho|<c << ka poe e noho anu ma Europa a me Amerik«.

Ma Asia ka aina o ke Kamelo, ka mea i kapaia, ka moku oka wuoakua,” ka hooliiiuku ana oke kalepa waiwai Aohe nui o bu moku, o ka wa kahiko he liilii ka nui ō na noku a, he makaukau ole ke holo mawa-

So na ain« a nolnwale ma ka moana, im kf lana ole. Mnlunn ona Kamelo ka nui < u ana kalepn Hele hoakai nui na kaa me na Kamelo iwueha o ka waoakua awe nna i na ukuna, a makaukau me m mea kaiia e pnle īna powa, a hele mai kckahi nma n i kewalii nina. Ma na oioina c ka waoakua, uaMeoheia na wahi wai, i ,mnt kahua no na kulanakniihale, No ka pannii o ia mau aina, ua hele ka huakai Kamelo na In he nui me ka inu ole ika wai, Lnwf na kaoaka o ka hunkui ina huewāi ili, i wa e ii• ii no lakou, n liiki i knhi o ka |iunawni inu hou na Knmelo, a hoopihn na kanaka i ki lakou mau huewai. Malail.i hoi noho iki a luk 'U, a māha, āluila hele hou aku a īiiki i kt I ai 11 u e hele ai, Mn ia mau wahi wni. oa ku kuluia na hale hookipa, n n<<ho kekahi pne kiimaninn malaila Kapilipili Inkoo i papo. haku keiloe a poni ko lakou kolannkauhale a lilo in ipa pale kaun. A niii na kamika mn laila, n imi ku wniwai, ua kohoia'kekahi ko« ikaika o lakou i ulii nana lakou e hnomulu

Kukulu nn kaniikn i iir iieinu, a kau i kii no ko Ukou akun, a iiounoho i nn knliun» unnii e mohai aku, u inalnma i nu oiliaoa e pili ana i ko liikou iikua. 0 ka nui o naakua Pi o»i a, he innu kon ikaikn. Ink' ii, n make iho, ua miilamaia e kanaka rne ho inau akua la. Aole no i lilo koke n;. knniik» i ka hoomana kii. He oui ua haiieiū iiinkahiki maliope miii o ka wa i» Nna, i m»lama »i na kaiiakii i ke Akua o ka luni, n hiki i ku wu i» Aheiiiliaina. | ■ la manawa, n lilo na kanaka mahope o nn nkua hoii, k"ho mai o leh va ia Al'enihnmn, a kauoha ia ia e haalele i kona aiiia, ne liele i ka uiiia e, a e lilo i kupunn no ka lahuikanaka " l^emela.

I () ke nno o na Moi e nnljo aupuni nna ma iia aiun o A ia, he liookahi im mai ka wa kahiko hm mai a liiki i Keia manawa. Maloko lo kn Moi wale no ka muna a pau e hoomalu Ini i kona aupiini. , Aohe kanawai mnluna o |kana olelo, aohe mea keaken i kona makemake. U" huiia ka mana <> ka Moi ine ke kapu o ke kaliuna iloko o ka mea hooknhi. >0 kn leo o kona waha, ine ke kuhik.uhi o kona lima ke kannwui. la ia ke ola, a me ka l'mnke o n i kanaka o kooa aupuni. A no ke kiekie l<>n o ka Moi maluna o na’iii a pau i nn, un lioomaikaiia niu me he akun la, aohe rnea kupono ma kona alo, kulou a m<>e ili» lak'ou I a pau i k»mo aku io nn la. Imua ona. he pne kauwa haalna na’lii a me nn lunaaupuni, r hooko wale ana i kana innu kauoha, me ke kanalua ole, a me ka hanhao ole no ka hewa 0 kc kanaka. Nona wale no na p<»n*» a me na waiwai a pau o ke aupuni. Ua lawe ka Moi, a haawi aku i na pono a me na waiwai e like me kona makemake. No'm no lii me he ;ikua la iwaena o ka olinli a me ka I-alea, a me ka hannhano a pau e pili ana me ka waiwai nui loa. E puni ana na kauwu hoolea ia ia, nole i aa kekahi o lakou e ao aku ia ia i ka pono a i ka hewa o kana hana ana. E kokun ana lakou a pau i ka imi i na mea e lealea ai ke alii. Aole no oia i ike, aole hoi 1 lohe i ka (mpilikia «na o na kanaka o kona aupuni i honkaumnhaia e kona poe luna 0 na aupui e iike me kem, kahi i manaoia’i na kaoawai hoomalu he mea «le, aole h<»i i manaoia ko kanaka pono, kahi e hooknhi Wale ana ka haku koikoi, a he poe kauw.i hooluhi na kanaka a pau, he mau aupuoiua«•Uwali ia i 1* wa piUkia a i na naoawt i

pau. No ka m*>a. aote e kana ikaika na koa; n<i ka Mf*i hookaumaha. e hee «aie lak<>u ‘ un«« o na k <« A.«ika. no ka miuauiina <>le ij ke aiii kmkoi Al<iha <>te ana n Uko>i No' iamea, mni k<> «a kahiko t<a mai, ua lālo 1 (JTW|i|ein mau nupuui i ke pi<>, a me ka hno in e naliWfc|jy? na mihw e Ohi hoi k-kahi kumu nui o o ko lakun naauao, a liio i poe naaupī\Qfc^ Aole hoi i ikaika o Aaia i 1« hnna e like me kn iknika o%»> Eumpn Ma ka n* >b > nanea k<xliikou leah a he aknhele na hana a Inkou a >«u ko-i ke ia lakou kokahi ni«u oihana *fnmai, »ka. aole iakou e hooinau i na hnn^Iohh. Lilo; i«kou i ka imi loalen, a e'uiinno iloko o knj nawaliwali. Ua h>»»nuiii« keia nawaliwHh' ana ma ka mare lehulehu an« i na wnhme : 0 keia mnre lelmW'liu he mea knhiko loa mni na aina lnkin» o A>in, n<> ka poe waiwni. <

Mh na »inn PegnnH. a me nn aina .Mahomeda, nu mnu in mau mea ino iwaena o na ’lii a me ka poe wniwni He i<ihann ia'e kinai mia i ke aloha ohann, n me kn n<<ho maeinae nna okn n»ao; He mea h<>onnwnliwali hoi in i na kiim o kannk'i, a e kinui i ka (ioiio iwaenn o ini ohnnH keiki