Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 24, 9 September 1857 — Untitled [ARTICLE]

Kt Kanekela hou no Jhnerik* Huiia. Ua komo ke Kanekela hou iloko o kann nihana i ka la 90 o Augate iho nei. la ahiahi no he houluulu anaona hnole Amerika maka hnle o Rauka»L«f)rop, ka hope Kanekela liiua, e hooiloha ia' ia, i konā haalele nna i kana ila-1 il«,haj&oiu6|u ; o :iakou la. j ■ np Kiiplewna Amwika,* 'naalnaa," ••<•••' 8l

NO KA WAIWAI U KA. AINa.—Ilela 3. No ka Apana o Kau, Hawaii. Akahi wale no ko’u ike ana i ka Apana oaPun», a nolaila aole manpopo Im ia’u kona imikai a me ko* na inau mea e waiwai ai i kona poe kanaka. I ko’o nana’na’ku, he nma olunln pa ii keia Apana. be a'ioa ha- ! pa a he aina hanai kekHhi. <Ei» kekHhi mau ineajwfljgaio Puna. Ka ualn lj©aoli, ka .maia, a o na ili kao paha nui o.ksia Apana no au ina ka Apana o Kau, • a nolanftta wehewehe iki aku au i kona ano i maikai a iiWpa mea e waiwai ai i kona poe kanaka, 0 ka nui o na eka aina n keia Apana, i kupono no ka mahiaai, he 25,000 a keu aku paha, a o na mea kanu i kupono no ia aina, . oia no na mea a pau i kanu ia ma ko Hawaii nei pae nma He 5000 paha na eka i kupono no ka huita, kulin i, ofa, a ine na mea ano like. A ina na pau ia mau eka aina he 5000 i ka mahi i kn huita, eia paha ke ilala e I aa ika makahiki hookahi, he $100,000, He 0000 paha ekn aina kupono i ke kalo, he kalo maloo ka nui, uuku n» lo> ma Kau ; no ka mea, aole nui ka wai kalie ma la aina, he «ina ua no, «••le nae he nui na punawai mauka, ma kahakai ka nui o na punawai. Aole nele iki i ko Kau poe i ka ai ole, ke hana maikai lakou. Maikai ke knlo o Kau a nui no hoi. Ua ike au ma Waiohinu mamua 1 elua kalo nui loa, he 10.J ria pauna ke kaumaha o keknhi, ahe II \ ko kekahi, a uaono no Ua lako ka poe hana ika ai. O ke k<ife a me na a|»ni na men ia e ulu maikHi ma nn nwawa liilii, ma na wahi malu ika mnkani ikaika ole. Maikai na alani o ICnu, nneane like ia me ko Koiih mau nlani, a pela no ke kofe ; unkn no nae na alani a me ke kole malaila. Maikai loana Fiku a me na Mnniona ma Kuu, a pela no paha na huae ae ke kanu ia. Ua ule iuaikai ke akankai ma ia Apana mamua, a no ka hemahema i ke kuai ana. ua pau paha ku mahi ana ia mea. Ua l<*he au, he n ii na papapa i kanu ia i keia makahiki a ua oo keknhi inan tausani nn pauna, a pela no ke kulina. Nui ka aina i kupono no ka uala maōli, a me na ipu, ko. haka, kapiki, pia, a m’e na mea e ae he nui wale, a i ko’u manao, e iilo ka hutta i mea nul ma Kau ma keia hope aku. Ua kanu ia he mau busela imamua, ua ulu $nikai no, a oo, a ua kanu hou aku keia, he 50 a he 100 paha na eka i kiinu ia i kn huita i keia wa, pela ko’u lohe, no ka mea ike e hoike mai i keia hana nui o Kau. He 60.000 na eka aina ma Kau i knpono i ka hanni'hipi a me nn hipn, a.he 200,000 eka akeii nku paha i kupono i ka hanai kao ; lie uuku no nae na hoioholo ma Kau, o na kao kenui. ' ’ * *• ;• E ijt6onoō kn,kou i ka waiwni o keia aina ke piha in inn holohnlona maikai. Ina paha he 30,000 nk hipi ma ka aina holoholona ma|kffv;>VK«huku a hiki i «ole paapū K« nipA ia ina he 200,MMW na kao mn ka aina kah>makai ā iuka loa>; iwai ilokō o keik mau holnhōlona ? ka uku kilkono ao nft-blpi Hlo pnhaika |||^ ma’ ia na

“ Aole hiki iā makou ke hani it mau mea a pau,” wahi a oukou. Aole no paha ; aka. eia na mea e hiki ai ia oukou, ke hana, ke hana mau, me ka noonoo ana i ns meakupomannwa keia manaw% a maopoj>o P'ĪKwea kupono, ke hana ine ka ikaika a nv* ke akamai. Ke hiki nei ia oukou ke mahi i ka huiia, papapa, kulina, kofe, aiani, kal», uala, a pela’ku. Ke hiki nei ia oukou ke hanai kao, a hanai hipi, pelehu, moa, puaa, a pela’ku. 0 ka hana mau a me ka naauao |a mea nui. Ina e holo mua keia; alaila, e holo koke ka waiwai mahope iho. £ maiama pono i ka waiwai iloaa mai, no ka mea, o ke dala i malama pono ia, e like ine ia mē ke dala hookahi i l<>aa mai. Eia kekahi e hoonui i na kaoma ko oukou mau aina ; no ka mea, he waiwai no ia. 0 ka uku no ka ili kao nui ma* Hon<»lulu, he hapaha no kekahi a he ekolu -hapaumi no kekahi. N«»laila, m»i pepehi ina kao liilii, e kali a oui, ainila e a lilo ka ioi mea ai, a o ka iii he waiwai ia. Eia kekahi hana hemahema a na kanakao Kau, a’u.i ike mamua aku nei ; oia hoi, ka hoolilo nui aku i na kao no ke kuai i na lio. l Haawi aku kekahi kanaka i na kao he ehikpl haneri no ka lio wahine hookahi ; a haaw aku kekahi i na kao i 800 a keu no ka liw hookahi! He hana naaupo ame ka poho wale—Ua kuai ia ma Honolulu nei na lio e like me ia ka maikai, no ke kumu kuai, he $40, ahe £50 paha—He hana kupanaha ia. Ua pau paha keia niau hana naaupo i keia wa, no ka makaala iki o oukou. A iua ua pau na hana naaupo, a ina ua hoomaka na hana naauao ; alaila pomaikai oukou, e ko Kau poe, n kokoke mai paha ka manawa e loaa’i ta oukou ka uku o ka hana $me na pomaikai a pau o ka poe hnna mau a noho pono. Aia ko oukou aina oluolu, e ko’u mau makamaka, ma ka aoao Hema o keia Aupuni, ua puni ia e na hana nani a ke Akua ; nia ma ka Hikinn ke Kiamahu o Kilauea, a maukn’ku ka Pele h«u me kona leo halulu ana, a mnluha loa ka poo hinuhinu o Mauna Loa, i uhiia i ka hau, me he lei.nani la ; a makai loa e waiho ana imua o keia nina, me he papa hele o ka lani la, imua o ka hale, aia ka moana, m.e kona waiwai, he nui wale, e hulahula ana malalo o ka la, he mea olioli kē nana’ku. He pomaikai maoli oukou, ke noho malie onkou, me ka hana mau, me ka imi akainai a me ka haalele ole ana i ko oukou aina oluolu. Aloha ia oukou.