Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 33, 11 November 1857 — MOOOLELO BERITANIA...Helu 24. [ARTICLE]

MOOOLELO BERITANIA...Helu 24.

H» mea i'koeia Heneei VIII. J\l. ll. l ōūo. ■la kiekie Ipa ka liewa o ka Kkalesia RoBia manawa, e oi ana maimia o na hewa ■h. 0 Iao,X ku Po()»* ia nianawa, e lioowka nui aiia e kapili i ka haiepule nui o K Peiem rna Roma. He hana nui loa ia e ■oaU ana na eiala u pau ma ke uo nei. He ■ na lianeri inilioiia ilala i lilo iloko o ka Ba nna ia hale . I nn a e loau’i na ilala e ■ ni' iu liale, linoiina aUu lio ia i na luna e lilo i nii |ialajiala kalahula. 0 keia ninii »|>ala ua pai liakaliaka in, a Ua kakau ia Ki ka inoa o ka m a kuai, a me na niakale knlaia’na na liala ona, e like me ku nni ■ dala i hauwiia’kii i ka luna kuai. Kaele nui nkii iia lawehala hia kalii e kaa- ■ iina ka luna, a na kuai me ia i kalahala Hu iiewa « pnu i liala nku la, n mo na lie■pianaiu’iiu muliope. He liuakai hele ko Hna kuai miinn au|)uni u jmu o Kiimpa, ■pHla ana imi na lialepule, a ma lia walii ■pi o kiinnku, a ua nui loa nn (ialu i loaa ■kuu ilaila. Ke mni o Lulero ma Gcroinania ia luiai kalahala ine ke dala. Pui iho la o hoolaha aku i konn manno e hoo■ppia i kela hana. Papa mai lu ka (iope i keia mau palupah a Luleio hellihelu mnlu no na knnnka, n he poe i haalele r ku munao o ka ekama Gereman a, ma Farnni, a • Noi aku la o Hcncri ia Leo X heluhelu ia i na huke a Lulei o 6 hoole ana i na kakcremn ehiku Roina, a e kukau iho i buke i ka pnpe noao. A kokua ia WuIosi, ua paa ka bul.e n «i, a ua hoolnha ia. No ka k®‘ a huko'.a Heneri, kapa “ ka paku no ka mamaio .” ana o Heneri e haakona aupum. t hala na makahiki he roe ' Katarina, ka kaikapēpe i make. ■■ Mt;ka. ae aha ,m«i'a ka pope i keia kaaalUa hae kona, a me ko ’i :k« pone o keia roare. '18 iakopa waiwai loa ana, Aka, o ko ilenen ike )t! , lie kaikamahine ali» ma ina me Kaiaiiaa,' makerr,uia, A i ka makemal naoa, hoole’aku »«■», % e im» i kumu e ia ia e ma» 3' l@8Bfe^SD» ! > -oui ikela ' °° p,, ‘ -

A pau ke* alio o lleiū'i i, a pilia kona naau i ka iliiiina ia Kalniina, ka iuea kmikea i kona inaie ana iue Ana (h>lina. kauoh.i kela ui W’uh;si e imi i nu ;i *■ kō ii»ki>iia iiuikemnke, Aku,. Iie kiiuwii hoi i) W’uh si na ka pope, u e niakemake ami *• ltl<> i j»ōpejiualiope, aole ia kokua i ko Heneii imuiao. Manao o W ulcsi e kn i ka wa, . no kona hiki ole ke malama i mi hi.ku elua L’kiuki loil o Hemūi iu ia, no kona ku i ka wii, me. koiui pili uft; niai inn kona aoao; aka, umi iho |la kela i koiia huHu, a l.iki i ka wa e loan’i I iloko o ka liil.ii.-, āhiila, e iiooniii ikaikii koi.a i . ••■ ■■, 1 mnnao . I Imi ilio la ka moi i kaiiaka hou ae e paui i ■ ka hakaliaka o W ulesi, a maliope wale h»na i inai iio i» l’i iiiasa KeiMio ina, he kauaka e oi | ana k.jiia pono a me koiui makuukau imua o ko W iilcsi .. I A ike ilīo (»ia ia Keiainemn. ua ku ia i koi»ii iiiiikeieiiakē, alailu lioomaka la e hoike imu , I i k"iia hhowahuwnlia ia AVuIe.-i. Kauohii i | kelu i koiia l-*io e hoopii W'ulesi iiiiua «> ka [aha ahi; n ike na ahi i ko ka inoi iiiaiMo, | iioohewii no lakoii. Lawe akn la ka lnoi i j kii W'nlcsi waiwai a pau he nui hm, ePliio noji.ril, ā kipaku aku la iu ia e haalele i koiia ' j liāle ni.i Lailana, ā e lu-le i koiia aiiin i lokii. } \!al iila kela i, hopuia’i imll.ope no ke ki|>i.; A i komi hiwei i’iia ina Luuana e hookoloko-j loia’i. loaa ia la ka mni mh.ke nlanui, a liiki| liiai ma Lei. esla, kipa aku la iu i keknlii ha-j le moueka malaila, u puka mai na moiieka e halawai me ia ina kn puka pa, i mai la ia i,ka| luna .halu, “ E,.'muk.ua aloliu, uu hele miii nei niye waiho iho i kuu innii iwi ine oukou,’K hoomnkaukau oukou i kuu inoe.” A kokoke i.i e inake, i mai la ia i kn ii.na mnkai, “Ina like kuu malanm ana.i ke Akua,| nie ka ikaika u’u i mulama ni i knu ulii, ina i ua haalele ole inni kela iu’u i kein wa poohina, Akn, eia ka uku pono ia’u ao ku'u hana ann, aole i ka ke Akuu; ukn, i ku ke Alii o’u.” Make iho no ia e hoohewa ana ia ia iho, e hanleie aim i kein ola nna i hookahuli ai mamuli o ku imi ikuika i ka ke kino.

Pela i.okiia’i ke kaula i paa aku ai o iie* neri ma ko ka popo malu. Holo no ko Heneri manao e haalele ia ia, me ka hoakaawale i kona aupnni. «Nolaila, hooki aku ia kela ia Katarina, n mare inulu iho )a me Ana Holina. Mahope mai hoike akaka mai oia i kona mare hou ana, tna ka huakui hele hanohano iwaena o Ladaua, e noho pu aua me ia maloko o kona kaa kana wahine hou. Aka, hoolilo o Honeri ia ia iho i poo ua ka Ekaīeaia Eneiani. 1 kona haalele ana ika pope, aole ia i huli i kuna manao mamuli o ka olelo ake Akua. Manao no iai ko«a wale iho noj t ika* ua hoolilo ke Akua i keia kaawale ana. mai ka ekalesia akuo Roma, imea e hoouluai ma oanaau o kanaka ma / paa • booj»elo ia lakou i ka mana •: keakea ai lakoo i s H()Oūpa Mtu la ia i kekahi 1 * lilo Ulou i poeihoowahawaha nui ia.

I ke ukiia’iui o Kalaniia e ka i'ni'i, knauale uku ia inai ka llaie ulii uku, a lnki i kmia inake.

lle wahine no kola i nl"hn nui ia e lia kanuka, ii" ka pono. He walune haipulo e nolio inuikai ana.

Hookahi no nna keiki,. lie kaik'Uiuiliiiie, » Mnria kona inoa, ka Muria no la i noiio moi mal)"(iev

Ua hoouna lioli ia’ku kekahi (»iie makaikai i na hiile nnuieka, a ua loua nn liewa hon, » nui loa Noiaila, ho"|>ati ao la >> Honon l kela man halo molieka a piiu ma kima uii|>uiii, a lawe lilo imua i ko Inkon waiwai. Kmio hanei i a me ke kaiiuha kumamalima n.i hiilo i hoppau ia, a o ko lakon wiuwai, li« hapa iimikumiimalua ia o ka waiwai ih>ko o ke «u(Hiiii. Maholo ke alii ia iiiau waiwai mo na ’lii a me nn punaheie una, i men e oiuoiu ai lukou i keia kaili ana. <M»i ia maiiawa mai, ua p>iu ka ikaiku o ka ekalesiu Komu ina’ Knehuii.

Ma ka pnni waiwai ku Heneii manah; nka, mii ku Imonuiii ia ia iho ko ke .Akua imjnao ilaila. .Hookaawnle ae o Heiien ia Klielaiu iiiai kii pope aku, a n »lio ihn la ma malnnn ine ho pope la ma Enelnni. IIooiiihu akuia kela-i nu "ihana ekalesia kahikn, me ka 8B "le rka ke Akua o'eln e lioolahaia ua e mi mea e manaoio ona iluila.