Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 39, 23 December 1857 — NO KA HIPA.-HELU 2. [ARTICLE+ILLUSTRATION]

NO KA HIPA.-HELU 2.

Afa ka he!u mua ua weheuehe iki au i ka waiwni u kā hipa a me kona moolelo, ano e

knnuiiiio pu kakoii no nu olluna hipii maikai a me ka waiwai hui maloko o ka hu 1 u hipa. Elua iausnnimaknhiki inamua aku nei, i ka wii n ke nupuni o lloma Pogana, ua kmilann o Sopniun , Gamia, ino ko aho maikai loa o kona hipa, huiu maikai ano, kilikn> 0!eI n o Slrnho, kekiihi knnakn kuulaiia ika \va o Piheiiii kn Moi nui o Roma, no ka lole hulu hipa mnikai i hanii ia i ka huluhipa o Sepania; a pela no na mea eaeoka wa kahiko Ina.

0 kn. inoa o keia ohana hipa maikai o Sepania, eia no', ‘‘ Ka Manino.” O kona ano, 0 like ia me na kii i paiia mn nn helu ame 39 okn Uae ke nana ku. O kona hulu. he pnkole ia ame ku maikai a makalii l»a. 0 ka nui o ka hulu ma ka hipa wahiue, he.5 na pnuna la; ame ka hipa kane, he 7 pauna, n o ke kumukuai o keia luilu ma Ameiāka lluiia, he hapnlua ia no ka pauna hookahi' a 01 nku paha i keknhi manawa. 1 ka mnkahiki 1723 ua hoomaka ka hoolaha ana ika ohana Nl-nrino ma na aina e. Ia mnkahiki no, loaa ia M. Alstroemer, kekahi knnnka nanuao o Sucdenn, he mau mnrino, a no ka malama pono ana h iha ko kokua nui ana o ke aupnni ia ia, un*holo ka hnna, a i ka makahiki 1764, he 65,339 ka nui o na Marino mn in ama, a me na hapn Marino he 23,334. Ika makahiki 1765 loaa ia ke alii o Saxony he 800 na Marino, a holo loa knna hana, a i ka makahiki 1809, he 900.000 na Marino a me na hapa Manno maloko o kona aupuni, & ua kaulunk loa na hipa a me ka hulu o ia aina a hiki i keia wn. . Pela do ka hana a ke aupuni o Pruaia, a i |eia wa he 3,000,P00 na Marino ma ia aina, •me n& hapa Marino he 5,450,000! A pela nd ka hoolahn ana o na Marino ma na apana o Germania' i ma Europa a pau, a pela no .AjD^«X^k4^Pl ‘V ;• hipa o KNKum. 0% k|ulana k«kahi<D na ohana hipa o EneH w« lo», «*W p

oJjana e ae a pau, oia ka ohana i kapaia ma ka olelo haole “ Souihdovvn.” Aole paha hiki ke unuhi ia olelo ma ka olelo Hawaii. Aole maikai loa keia ohana mamua, aka, neka hana akamai a me pono i nna o Mr. Elemana a me kekahi mau mea e ; | ae, ua lilo ia i ohana kaulana loa. Eia ke-

kahi mau mea e maopnpo ai ka waiwai o keia ohana.

1 ka maknhiki 1708, kuai lilo aku o Elemana i elua hipa kane'n ia ohana i ka Moi nui o Rusia no ke kumukuni i\,iii, oia hoi he $1 500 no Inua elua; a pekfno i ka Duke o Hedeloda, i elua hipa kane no na dala §1500. A i ka makahiki 1S’29, i kona haalele ana i kn oihana hanai hipa, kuai lilo aku o Elemana i, na

Hipa wahine 770 no na dala ||I5 ‘25, pakahi Na keiki hipa !}20 “ 725 “ Xa hipa kane !{ii “ 1 ‘25 00 “ “ keiki 2.5 “ 50 00 “ Ka hipa kane 1 “ 325 00 “ -

Pela ke kiiai ann r> na hipa o Eiemaha ina ia wn, a pela no ke knai nna i kein manawa, he >101), a 3’wOO ke knmuknai o ka hipn kane miiik'ai loa o ia ohanu ma Enelani a me Amerika Huiia.

0 ka waiwai nui o ka hipa, oia hoi knna hulu : Ma Ameiika Huiia he 25,000,(100 paha kn nui o na hipa, n he 60,000,000 nn paunu ka nni o kn luiln i loan i kela mnkahiki keia makahiki, n o ke kumukuai o ka hu!u, he 40 keneta paha no ka pauna hooknhi; a ina pela ke kuai nna, alaila, he $21,000,000 ka nui o na dala i lona i ka makahiki hookahi no ka hulu hipa ma Amerika Huiia.

O ka nui o ka hulu hipa i lona ma na hipa 0 Enelani i ka makahiki hookahi he 120,000,(•00 na pauna no ia; a inn ua like ke kumu kuai me na kenela 40, alnila, he $48,000,000 ka nui o ka waiwai o ka hulu hipa ma ia aina, 1 ka makahiki hookahi.

A ma ia mau mea i wehewehe ia, ua maopopo loa paha ka waiwni oka hipa,; aeiaka t»inau ikoe, Ua kupono anei ka oihana hanai hipa no keia pae aina, aole paha ? E noonoo pukou, e ka poe mea aina nui i ua ninau la, Mahea la kaaina kopouo np na hipa, na ain| kula maikai paapu ole i ka nahelehele, >pea hoopoino ika hulu. Na- aina aole nui ka ua, a piha no nae fka al kupono no na hipa? ; • • noonoo ana, o ka hinaihipa, he moa |pM§ • kupoiio no kpia pae aina, a, ina e pepehioukou ika oha lio iapuwale, a hipa maikei, elaila 1 .:K