Ka Hae Hawaii, Volume 2, Number 42, 13 January 1858 — No ka Mare ana. [ARTICLE]

No ka Mare ana.

E'ka'Hae Ilawaii e : Aloha oe ; — Ke mnlemake nei au e kokna j»U knun i kn hoolalia ana i keia mau wahi manno malalo iho nei ; e pili ana i ka p'»e maie ole i ke kane a ino ka poe mare ole i ka wahine ; a ke mnnao nei nae lakou e rnnre i knne, a emare hoi i wahine. Aka, heaha la ko lak<»u pilikia ke manao mni lnkou e mare ? 0 kn tnare naaupo, aole no ka imi i mea e pnmaikai ai keia lahui o Hawaii nei. Ua mare kekahi no ka lealea, n na j innre hoi kekahi, nn ka manao nui i ka wai-'I wni, a peln’ku no ; nolaila, na mnnao au e! ho-'puka aku i keia mau manao, a eia noia i mnlalo iho. | 1. Kt akamai t ka hana. Ina i manao mai kekahi e inaie i kane, a e mare i wahine paha ; ua pono ke loaa ka mea aknmai i ka hana, No ke aha ! o p»»ino oe mahope “Heaha ka mea e poino ni ?” E! auhea <»e? | Ina i manao mai oe e mare i wahine nau ; e pono oe ke mare i ka mea akamai i ka hana; ili niai na haua a pau i pili i ka wahine 1 nau ponoi no e hnna. Pehea ? a<»le nnei he I poino keia nou ? He poino io no ia Ina pa- ‘ ha i maie <»p he wnhine ike ole i ka ulnna i moena. ulana pnpale, humuhnmu, holni lole, ainna lolb, hooponōpono i ka hale, hoopono- ' p°no hni i na mea ai ; a me na men e oe e j pili ana i ka ka wahme hana. Nawai la e j hana keia mau mea i nuM e pono au ko olun noho ana ? Aole anei e ili mai mnluna ou ! iho no ? Maluna no ou iho. Nolaila, e p»»i- , no oe ke mare i ka, wahine akamai ole i ka ■ hana. ( A ina hni i manao mai \ekahi wnhine e ! mare i kane, ua pono ke mare i ka mea aka- | mai i ka hnna. Ninau mai paha ka wahine, I me kn ololo ana, “o nh«?” o lilo oe I mahi- ; ai, i lawaia ; o lilo hni ne i kui ai•; hoaimu ; l a hookahi wale no auanei hana a kau kane. | o ke kau o ka uluna o Welehu ka malama ; j ia oe ka eko i ka loi ; i ka hu i ke kui i ka j ni, o ka hawele o na muku o Kona i ka Ini 'kela. E! i kane makauknu i ka hnna ka 'pono. Mni nana nui aku ae i ka mnikai o jke kino, malama, he hemahema i ka hana, V i poino oe. Mai hoolnhe akii no hoi oe i ka | nakeke mai o ka apana papuna ; kplu aku !oe he d«l« ; oia iho no ka nakeke pono he | akamai i ka hana ; ilaila ihn no ne a e ona|ona wnle ; no ka mea, “o kn lima hoApala- ■ lehn i ka hana, he mea ia e ilihune ai ” Noj laila, i kaue akamai i ka hana ka pono o poino io oe. I 2 Ht naauao. Ina i manao mai kekahi e ! nuue i wahine, o ka naauao o ka wahine j kekahi ano pono, a«Ie ma ke nkamai wale ■ i ka hann, ina nnnupo ka wahine, nawai la e fao nku na keiki, oi ai lakou me olua? Na ka i wahine no, no k« mea, e iilo nui ana ke kane i ka hnna. Kakaikalu ka poe noho mnU ma ka liale, o ka pue palaualulo wale no paha. E ka wulune ; a i makemake oa « mare i kane ; ua pono no hoi ke nana aku oe i ka meH naauao, mai hoowahawaha oe i ka aue)a Laliaimiluna, akolioiho ue i wahi kape

hnaimu wale iho no kau, he ole loa hni ia; ua pono no ka mea naauao ; a he akamai no nae i ka hana ; no ka mrn, he wuiwai paa ka naauao o kau kane, aole ia e iilo i ka aiia ; no ka mea, “he panawai hnola ka waha o ka mea nauuao.” A no ke ano nanuao no hoi o kau kane, e knawale aku ai kekahi mau pilikia o ke kino ke hoohihia wale ia mai, a ke apiki wale ia mai paha ; nolaila, ua pnnp ka mea naauao a akamai pu no hoi*i ka hana. 3. He ano haipule. He meaaole ka jnakaukau ana i ka hana ke ole oia he haipule; a pela no hoi ka mea naauao ke oie oia he haipule ; no ka mea, o kekahi poe, he akamai no i ka hana, aka, he hoomaloka ; a pela no hoi kekahi poe naauao, he pakela lua kekahi poe o lakou i ka apiki, he apikl e poino ai ke°kino, a he apiki no hoi e p</no ai ka uhane, nolaila, ma manao io ana k* kahl e mare i wahine nana ; ua pono ke huipu keia mau mea ekolu ; I oke akamai ika hana; 2 o ke ano naauao, 3 o ke ano haipule ; a i ka huipu ana o keia, mau mea ekolu: ua pna ; aole e moku ; nie he kaula kaakolu la, a paa iho la ; no ka mea, i l«>aa kekahi \vahirte, ua pili pono keia mau nno ia ia ; a pela no hoi ke kane, ua pili nn,hoi keia muu ano ia ia : ke i aku nei au ; ua pono no ke maie iho me ke kanalua ole, ke manao mai e mare, nole no hoi e pilikia nna. 4. He ano like. Heaha ia ano like ? Inn he haipule ke knne, l;e haipule no Imi kona i like ; np ka mea, ke olelo ia mni nei, “Mai | .hoopili ano e ia oukou me na hoomaloka.”! A ina he waiwai ka wahine, i kane wniwai! no hoi knnn like; no ka mea, ina t mare ka wa-1 hine waiwai me ke kane waiwni ole ; e hene-1 hene mai paha ka w.ihme i ke kane. a helu ; mni i ke kane loaa ole; pau na ino i waho, a pela no hoi paha ke kane e helu akn ai. A ina hoi he akamai ke kane i ka olelo haole, | e pono no i wnhine akamai kana i ka olelo I haole. °Heaha la ka hewa ke mare’ ka mea akamai i ka olelo haole, me ka mea akamni ole r Eia paha; Ina paha nkamai ke kane i • ka olelo haole, a hele mai he-wahine ike i ka | olelo hnole, a iloko n ka laua kamailio nna, nkaaka paha luua ; kuhihewa aku ka wahi-' ne lohe ole i haole, e nha ana la lauala e aki\aka nei? A o ka hakakn koke no ia; a pela no hoi ke akamai ka wahine, a ike ole ke kane • j A ina I e wahine ui ka wahine, e aho no i kane ui kaua: no ka mea, i ka raare nna o ke kane ui me ka wahine ui «le; kuhihewa aku no ka wahine e kolohe ana no; no ka I ike aku no he ui keia; a manao wale aku ka : naau pela; aka, i kekahi wa ua oinio no kn j manao ana pela; ua kolohe i» no kn mea ui, , a ua pono no ke huhu aku ka mea ui ole, no i konn kolohe. Ak», o kn loina iho la n.»ia o kekahi poe e nohomei ma keia pae aina o Hawaii nei : nana aku no a o ka ui, koho ihn la no ka naau ; a»le hoi h'e nana wale iho i ka oMo a Solomnna 31: 31), “he mea ole ka maikni o| ka maka,” a pe|a no hoi, “he apo gula ma ka ihu o ka puaa, pela ka wahine i maikai ka maka, a nele i ka noonho ole.” Aka. un maa kekahi p e o Hawaii nei i keia; ua kiekie wale aku ka hinuhinu o kekahi i ko ke-l kahi, aple na*e ike i kona emi iho, a nnonoo! iho, ae aku no, a i ka mare nna, o koiala lilo aku la noia i ka manu i hou ia ka nuku, i no ka mea, he lehua kela i kau i ka wekiu, j e huna wale iho no aole e nnlo, kii ia mai ■ no n kou poli, o ka lilo aku la no ia, hoka j wale iho no oe. E! mni nnna oe i ka hinu-i hinu, he mea hneha mai i ka naau, a honulu- i hua mai no hoi; kai no paha oe e hnaahu aku nei i ke silika e paa mailana ia oe, eia ka e eheu aku ana kela, Nolaila, ina i manao mni kekahi o oukou e ma'e i kane, e hoopili aku oukou i na mea i hai ia inaluna, a ina ua pili pono, alaila. e pono no ke ae akn e mare, a i pili ofe, e ah» no ke oki, o pa%oukuu i ka berita mare, a mnjiao oukou e wehe hou, aole e hiki; hookalii wale no mea e hemo ai oka make. A ina. uu manao mai kekahi e oki aei ke Kai nawni nn ka rnarc, aole ia e moku wale ne !ke ole oia e poinn, e poino no. A pela no j hoi oe e ke kane, ke jnanao mai e mare i i wahine, o nonnoo pono, a e kpho i ka mea ku pono, o' poini oe; oia ko’u wahi manao. Me kamahalo Na MINAMINA.