Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 8, 26 May 1858 — LO HAWAII.—Helu 7. [ARTICLE]

MOOOLELO HAWAII.—Helu 7.

j . Ao ka mahele ia o na v?a. Mai ka manawa ia Papa mai ka maheleana o nawi, a me na inalama ā me na po. Penei i mahele ia : Elua wa o ka makahiki hookahi, o ke kau, o ka hooilo. I ka w i i kupono ai. ka la a nee uku ma ke kukuluhema, a loihi ka po, a make na laau ai, ua hiki mai ka Hooilo. A i ka w.i i kupono oi ka la, a nee aku ma ke kukulu akau, a loihi ke ao, a ulu ae na laau ai, a hiki mai ka mahana, oia no hoi ke kau. Malokoo ke kau eono malaina, a maloko o hooilo, eono malama. Eia na malama o be .kau, o Ikiiki, o Kaaona, o Hinaiaeleele, o Kamahoomua. o Ikua. Ei i hoi na malama o ka hooilo, o Wolehu, o MakaUi, o Kaelo, o Kauīua, oNana, Welo. A i hui puia na malama he umikumamalua, hookahi ia makahiki, o Welehu ka malama o makahiki ai, a i ke ku o iMakalii e helu ai ka makahiki hou. Maloko o ka makahiki eiwa kanaha po ; raa ka mahina ka helu ana p na po o ka malama. ‘He po o ka malnma hookahi, he umikumamahiku po huihui, a he umikumamakolu po kaawale, ua hoopill ia ke ano o ua mm po’la ma ke ano o ka mahina. Ekolu no ano o ka mahina, o ka hoonui ana'o o ka po -poe ana, a o ka emi ana. Ma keia mau ano ekolu ke kapa ana o na inoa o na po, a pela no ka emi ana akU, e like me ka hoonui ana’e o ka mahina, EeU no ka hoonui ana’e o ka inoa o ka po a me e emi ana’ku- O Hilo kā po mua.no kapuahilo ka mahina, a akaka ae la ka mahina,

o Iloaka ia, a panee aku o Kukahi, pe!a no o Kulua, a me Kukolu, a me Kupau, a o Olekukahi, Olekulua. Olekukolu, Olekupau. A naio ae’ia ka t»i6i o ke kihi o ka mahina, o Hunaia, a hoomaka ae'Ia ka poepoe ana o Mohalu ia, a niahuahua ao ka poepoe ana o Hua ia, a inaopopo loa ka poepoe nua, o Akua iu, Ail< a ili ana o Ua niahina ’la, o Hoku ia, a o ka lua o .lea.po i ili ai, o Mahealanl ia, a hikimai kamahina mahope iho o ka pouli .ana, o Kulu ia, o ka lua o ka pouli ana, n Laaukukahi iu, oia ka po i hoomakā ai ka emi ana’ku. A panee aku 0 Laaukulua, Laaupau, Olekukahi, Olekulua, Olepuu, Kaloakukahi, Kaloakulua, Kaloapau, a 1 ka uuku ana o ka mahina, o Kana ia, a uuku iho o Lono ia, a uuku loa, o Mauli ia, a ikapo i nalowale ai ka mahina, Muinuku ia, alaila, alaila pau ae la ka nialama, he 30 po. A maloko o keia rnau po kanakolu i unuhiia mai ai na po.kapu, eha no kapu ma ka malain » hookahi. Eia na inoa o ua mau kapu’la, o Kekapuku, o ka lua o ke Kapuhuu, o ke kolu, o ke Kapukaloa, a o ka ha, o ke Kapukane. Ma ke.Kapuku, po ekolu ke kapu ana, i ka po o ililo e kapu ai, aike ao o Kulua e noa ai; o ke Kapuhua, poalua ke kapu ana, ma ka po o Mohalu e knpu ai, aike ao o Akga e noa'i; o ke Kapukaloa, poalua ke k ipu ana, i ka po o Olepau e kapu ;.i, a i ke ao o KMoakulua o noa ai; ao ke Kapukane poalua ke kapu ana, ika po o Kane'.e k.ipu ai, a i ke aō o Mauli e noa’i, pela no ke kapu ana mn na malann a pau.