Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 21, 25 August 1858 — Kekahi Hemahema o na Wahiue Hawaii. [ARTICLE]

Kekahi Hemahema o na Wahiue Hawaii.

. E ka Ilae Haieaii e: : ? Aloha. maikai oe:— E hahao iho oe i ka’u puolo ih>ko o kou pakeke, o puhi ia e ,; t ka makani, lilo auanei, pulu i na ale o Alenuihaha. Eia ua puolo nei. Ua kukulu mua *no ke kane i ka hale a paa, imi no i na lako oloko o ko laua hale, a aneane e lako iki i ,'ka nana’ku. Mahiai no. a nui ka ni, imi no i wahi ia, kahumu uo a moa ka ai, kui no a 'wali a ka umeke. 1. Eia ka hemahema o ka wahine: Aole oia e hoowali i ka ai, a e kunu koke i ka ia, - aia ike aku oia e hoi mai ana ke kane mai ka hana mai, alaila hoomaka e hana. I mai la kane, Kaiuoa ua hoowali ia kahi ai a I.mai la-kela, “ Kainoa ke ike i'inai la-no ko maka huiuhulu ke kui nei no $wau i.ko’u lei hala.” A pane hou aku ke vkane, “ Heaha la ko kaua poinaikai ia mea au e hana nei, i ka ukeke no oe i ke ahiahi i-.nei, i ka lei i keia kakahiaka, auhea iho la ka pono ?” “ Ae, o kau no ia,” pela wahi • a ka wahine. E! lapuwale wale keia wahi- ’ hē, naaupo maoli. Aole paha pela ko oukou noho ana, e kahi p"e wahine o Hawaii nei, ;ejike no nae ka hapa nui o na wahine Hawaii pela. v : t-; A pela aku no a pau ia la. Ke kokoke ; mai la ka la poaono. I aku la hoi ke kane, “ E noho hoi oe- a pii aku e holoi i kuu wahi palule.” Eia nb ka ia la, e pane maiai ia’u, “ E koekoe aku i ke kane i ka ili, a e puku- ;. puku mai i ke kane manuahi ” O na wuhine ha,na me keia, he mau wahine ;vkplohe maoli, naaupo maoli, e aho no ko p'a- , liihiva poe. O ka moa o keia wahine o Puniailika, aia kona wahi i noho ai ma ke ahupuaa o Hulupauekaeka. 2. O kekahi.hemahema hoi, o ka lawe i na oihana pili pono ole ia ia, haalele iho Ia i kpna kapa a’u i imi ai he holoku, piikoi ae la i palule huluhulu, i pililakeke i knhu ke noho mai i ka lio. no ka hoopaiimanawa o . na v wuhine oonei. Ina he hana hoolimalima na ke kane, alaila kaa ku la na ka wnhine e olelo e hooponopono, ka loa, ka laula o ua hana ia. . Kaiuoa o na mea ma ka hale kau e hana’i. Aole ka! Ina e ulana iho i wahi mnepa, i hookahi no wahi moena e ulana’i, ma ka oui, a ekaeka loa, he pelapei;la“i ka nana iho, aole pela ka pono %O ka puni lei, lol** nani hiiiiihinu, a nui ■ o ]cekumu uai. Hookahi wahi kaula lei ha:,o1p'hē .dala okoa me ka hapa. A pela aku Jboi ka Jple ana i:niakemake ai. E hookakn,ai i ke kula o Puehuehu ; uole ike S wale’ihp e, o na hoa o ka -wai o Kapaan. hookano i ka nana’ku. 1 ko ka a Dr. J ,,Wight la e holo lio ae ai i P ; vkahi p Bond ma # ea, anhe ona lole i pau honia. He hale kuai ko laua, aole i pau ‘ holo lio ia ke kelepa. I ike ia »e nae paha rH!na''J(ēiki,nie makuu ea, pili pon<> kahi mele o kahiko, V Kohu ole na liale lewa i ke f ku.nnaJ ka hoeuli ” " ■■ * Auhēa oukpu ,e n’a wahine i ao naauao in, ikē i na;oihnna e pono ai, e imi aku i na . oiknna e like pu ana ine ka poe wahine o na iia&uao, e,inalama i kn ouknu kane, mai nhkou e like me Puniailika nei, a mai *CTWtpa akuji ka poe o otik»u e hookauo ana i r|Mjj[ftIemaikai i |>ao holo liu; o.ua p->e ia ea, ■^fe g^poe .. hookama kaoia lak»u. , Nnu no ka ’*bogpa aku,.kapi ka. lakou 1« aka, •* E puku-

puku mai i ke kane manuahi, e koekoo aku ike kane ika ili.” He ypau ia, aole nae i pau aku na hemahema o na wahine o Hawaii nei. J H; KAAI.OHIA. Kohala, Hawaii, 1858.