Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 25, 22 September 1858 — He Manao Kuihe. [ARTICLE]

He Manao Kuihe.

E ka Hae Hawaii e, aloha uanei kaua : "Ua kupono paha keia mau huaolelo ke hai ia ma kou mau pepeiao, a nau ia e kuupau aku ma kela wahi keia wahi, i lohe o kaua. O na huaolelo ano hoohilahila ia hai, a hoohewa wale ia hai, ma ha nu pepa a’u e ike nei. Eia iloko ou kekahi mau hua'olelo i hai akea ia, e kapa ana ia hai ua hewa. O ka huaolelo ahowa ia hai, me ka maopopo ple, oia ka mea nui a kaumaha; a me ka hoolaha ana i ka inoa maikai.o ke kanaka me ka noonoo ino wale, a me ka manao ana ia hai i mea e hoowahawaha ia’i iwaenaoka lehulehu. Ma keia hana ana, ua pono ole na manao o ka mea i hoolahaia a hai akeaia; nolaila, e na hoa paaluhi e, e akahele kakou i-ka hoahewa wale aku i kekahi i kekahi, o pahee auanei i ka puu lepo o Mahiki, ahina ilalo, puu ka lae, kahi ka pohue, nakolo ka eha i fea nui kino mai o a ia nei. E nana-kakou i kekahi mau huaolelo i hai akea ia. O ka haunhele ma ka apana o Waialua i Oahu, ma ke koho halola ana i ka la 4 o Ianuari. Ua hai akea mai o Ikemaka i ka,,nui o ka huhu o ka lunakanawai ia la koba!ota. (Owai o Ikemaka?) A ua k#hi makou ua oiaio loa kona hai akea ana, i mea e kaulana loa’i kona ike. A mahope, ua kue inai o J. P. H. Kauwalu a me J. W. Keawehunahala, (L. K.,) i kona ike, e kapa’na ;.laua ia Ikemaka “ he wahahee loa,” “ aole 0 Ikemaka, o ike maka moowini ka pono.” Kahaha maoli ka manao! A mahope hou iho, kakau inoa hou mai kekahi poe elima, e hoapono ana i ko Ikemaka hooiaha ana, e kapa’na he oiaio wale no. • Mahea la e akaka’i ka oiaio o kēia hai akea ana? Ke manao nei au keia mea e -heluhelu ana, he pono kela a he pono keia, 'ina ua hewa, ua hewa like no. Nui wale keia mau hana pono ole ma ka nupepa, he mea hookaumaha i ka lunaikehala o kekahi •nme kekahi. Aole p’u manao ua hewa like na hoolaha ana, a me na hai akea ana ma ka nupepa, ke kupu no ka ike, a me ka lohe pono io. • E nana i keia mau manao. kuihe nei. . ‘ 1. O kp hoolaha a hai akea ana i kekahi ’olelo oiaio ole, ma ke ano huhu. 2. O ka huna i kona inoa ponoi, a kakau ma kona inoa kapakapa, penei, “ Ikcmaka#| “ Ikepono’” “ Hoolaha,” “ Kokua,” a penei kekahi; “I.,” “ W., ” “ P.,” a pela aku. 3. A me ka huna i ka inioa o korta aina *iho, a me ka inoa o ka mokupuni kahi ana e noho ai, * 4. O ka makau ole i ka hoopunipuni ma ka hai akea ana i na maka o ka mea mana loa. A penei ko’u manao i ka Luna Hooponopono p ka Haē, ke pono ia i kona.manao; e hoomoe ia ma ka papa na hua olelo i hoolaha ia, a hai akea la e kekahi ke ole ia e.hai pu’ mai i kona inoa ponoi, a mē ka inoao kona wahi e noho ai, a me ka inoa o ka mokupuni. Auhea la ka hewa, ina aole oiaio kona hai akea ana, a ina paha he oiaio no; ke manao ka mea ana i hai akea ai, e helee ninau ia ia i ka oiaio o kona ike a lohe paha; *a i hiki paha i ka mea nona ka eha ke hoopii 1 na Ahahookolokolo, malaila e ike auanei kakou i ka oiaio a rae ka wahahee o keia lioolaha ana. ~*<Me keia ka hana, manao wau aole e piha wale keia pepa maikai i ka opala, e piha mau ;no i na mea ano nui o na aina e mai, ao onei no hoi kekahi. E olelo paha ananei ka Hae pēnei, “ he mea mau no ma na Nupepa hoolaha o na aupuni nui ke hoolaha a hai aku i Jnk mea oiaio ole, a oiaio paha; e kau inoa Jtapakapaka.” Ina pela, ua nui ae la keia. 1S»afoha auanei. V - J. A. KAHOOKAUMAHA. Kona Hema, Hawaii, lulai 9, 1858