Ka Hae Hawaii, Volume 3, Number 25, 22 September 1858 — Untitled [ARTICLE]

i. Ua manao kekahi poe, ua nalowale keia lahuikanaka i ka lua kupapau o ka paa me ka mai ino ; no ka mea, wahi ana; kakaikahi na kanaka i manao iki i ka hana mau a me ka imi pono ana o ke dala mamuli o ka lakou hana ponoi, i mea e kuo- ' hoono ai ko lakou noho ana me na ohua ; nui ka poe i makemake i ke dala, ke loaa ia me ka hana ole ; holaila, hoolilo lakou i ko lakon mau wahine a kaikamahine paha i mea waiwai, a kuai aku a hoolimalima aku paha ia lakou me na haole a me na kanaka.e loaa’i - ‘*ke dnia ma ka hookamakama ana, Alia paha oukou i ipanao pela, ua noho ai oukou paha ma Honolulu, Lahaina, a me Hilo paha, ea, oia na wahi luakupapau o keia lahui ; nola- . ila no ka nui o ia mau ino i olelo ia maluna. Aole paha pela ha kuaaina-—O ka poe i hele ia Makawao a me Kula, Maui, oluolu lakou i ka ike ana ,ia aina maikai i aahu ia i ka huita a me na mea e ae i mahi ia e na kamaaina ; a ua makaala iki na kanaka o na >. wahi e ae, aole nae e like me ko Makawao a me ko Kula poe. Olelo kekahi poe, aole i hoole na kanaka i ka hana, ke maopopo ia lakou ka waiwai o ka hana e loaa mai ai. Ina pela, he nui na hana e waiwai ai. na kanaka hana ; eia malalo nei kekahi hana e waiwai ai, a e wehewehe iki aku au ia mea. O ka mahi Raiki ka mea e wehewehe iki ai. Eia mai kekahi mau mea e maopopo ai ka pono a me ka waiwai o keia hana. I. Ua kanu kn raiki ma na wahi he nui o ko Hawaii nei, a ua kupu pono mai ka mea - i kanu ia, ua ulu maikai, me ka hua nui a maikai—-Iloko o keia makahiki e noho nei, ua kanu o Halstein, oia ka Luna Mahiai o ke kihapai nui o ka Ahahui Mahiai ma Honolulu nei. ua uly maikai ka raiki, a iloko o keia * mau la i hala ae nei, ua ohi ka hua a ua maikai ia a kupono e like me ka nui o ka aina i mahi ia, aneane like me he 4000 na pauna no ka eke hookahi-—Nolaila, ua maopopo ka j u)u pono ana o ka raiki ma keia aina. 4 . 2. Aole paha he nui ka aina i kupono no ka raiki ma keia mau mokupuni ? Ua nui no ; no ka mea, o na loi i kupono no ke kalo, oia no ka aina kupono no ka raiki. Ua ike kakou a pau ua nui na loi i waiho wale ia ma kela wahi keia wahi, he tausani, tausani na loi o ia ano, a i lilo i ka nahelehele, f a nolaila, aole he kanalua iki ma keia ninau. 3. Ke hiki nei ia kakou ke hapai pa hana, V aole hemahema anei no ke kamaaina ole o •?“ • . V-‘. kakou ma ia hana ? ■ . He hemahema iki no paha i ka hoomaka ana, e like me ko Makawao a rae ko Kula poe i ka hoomaka ana i ka oihana mahi muita; ua pau koke nae kela pilikia ; no ka mea.ua aneane like ka mahiai ana o ka raiki me ko ke kalo, a hiki no i ke kanaka ke hana ia—Aole pilikia malaila. « 4. Mahea la e loaa mai ai ka raiki i mea kanu ? Aia ma ka hale o Kauka Makaainana ma Honolulu nei kekahi, a ia Bele a me ■ Alekanedero o Wailuku paha kekahi. E " loaa no aole pilikia iki no ia mea. > 5. No ka waiwai e loaa’i—Ua hoike mai ~ na haole makaukau i ka mahi eaiki, i namea * pau no ia oihana, aua maopopo ka hui o kahua ma ka eka hookahi, oia hoi, he 4000 ■s' na pauna a oi Iki aku a emr iki mai p?fcia— JJa hiki i kje kanaka hookahi ke hOomakankau a ■ 5> -’ ' ■

kanu i ka hapaha eka iloko o na la he 10 a he 5 paha la i koe i ka waele ana a me ka ohi ana, i ka hua, e like me na la he 15 a 18 paha no ka mahi ana i ka hapaha eka. Ao ka hua he 1000 pauna, e like me na dala he 30, no na keneta 3 i ka pauna hookahi, e like me ke kuai ana o ka hale a me ka ota ma Honolulu nei, a ua oi aku ka maikai o ka raiki.

Ua iike keia me na dala iie 120 no ka eka hookahi ; a he elua kanu ana a he elua ohi ana i ka makahiki hookahi ; noiaiia, he palua ia mau dala no ka maka.hiki okoa, e lifce me 5t60, no ka hapaha eka, ahe $240, no ka eka okoa i Jta makahiki okoa—-Nolaila, ua maopopo ke uno maikai o ka raiki a me kona mahi ana—ua maikai no.

Auhea oukou, e na mea loi waiho wale ana, e ala mai oukou mai ka moena mai, a e imi i ke goula iloko o na loi raiki, ua oi aku ia mamua o ko Keomolewa a me ko Kalifonia—E hoomakaukau oukou i na loi e like me ka hoomakaukau ana no ke kalo, a pau ia haoa, e kii i ka hua raiki mea kanu ma ka hale kuai laau lapaau o Kauka Kamika ma, ma ke kihi o na alanui Papu a me Holole, a e hoao i keia oihana waiwai maoli—Ina he 10,000 kanaka e hana pela i hapaha eka pakahi ; alaila 1,000,000 na pauna raiki ka loaa, e like me $30,000 ! A mahea la ke goula o Keomolewa e like me ia ? Aole paha. Eia nei ke goula imua o ko oukou alo, e eli, e eli! I pomaikai ka aina ame ke Aupuni o Kamehameha IV.