Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 1, 6 April 1859 — Kamoolelo no ka hoi ana mai o ka Hokuao mai Maikonisia mai [ARTICLE]

Kamoolelo no ka hoi ana mai o ka Hokuao mai Maikonisia mai

I ka la 6 o Oct. 1858, ua haalele aku ka moku Hokuao ia Ponape,(Ascenieon I«.) holo mai ka Hokuao i Ualana, (Strong8 la.) 7 la ma ka moana no ka ino o ka makani, i ka'la 12 hiki ka moku ma Ualana, oia ka poalua, halawai me Rev, H. Bingham Jr. a me. kana wahine, o Rev; B. G. Snow a me kana wahine, a me ka laua mau keiki, ku ka Hokuao.elua la malaila, ua ola oluolu na misionari. I ka la 15, haalele ka Hokuao ia Ualana, holo mai ka moku i Ehone (Covel Islands) eiwa la ma ka moana, no ka ino o ka moana, makani a me ka ua, a 5 ka la 23 hiki ka Hokuao ma Ehone, a halawai me na raisionari malaila, me Rev. E. T. Doane me kana wahine, ku ka moku Hokuao eha la malaila, nui na kanaka ma iu mau mokupuni pukoa o Maikoniaia waena, he aina nui o na nr»ea ai, aia no malaila ka ulu, ka hala ai, ka mong, like me he ape la kuna lau, a me ka niu, o ka ulu i waihoia iloko o ka. lepo, o ko laila ai mau no ia. I ka la 28 hnalele ka moku Hokuao ia Ehone, holo aku i Apiana, oia o a holo pu me Rev. E. T. Doane, maluna o ka Hokuao, e makaikai ana ka moku Hokuao ma na mokupuni ma ka akau ae o Ebone, a i ka la 5 o Nov., hiki ka Hokuao ma Apiana, eiwa la ma kā moana, no ka lauwili o ka makani, a me ka ua ino o ka moana; a me na ale kupikipikio, lulilula kona holo ana ma ka ili o ke kai, ku ka moku malaila, ewalu la, noho o’ Rev H. Bingham Jr. me kana wahine, a rae .Mr. Mahoe me kana wahine,’ a rne ko lakoii mau waiwai ma Apiana, a ua halawai oluolu me Mr. W. Kanoa me kana wahine a me ka laua mau keiki, me Noa ma. I ka la J3 o Novemaba haalele ka moku Hokuao ia Apinna, holo ka moku ma na mokupuni ma ka hikina akau o Ehone, e niakaikai ana ka Hokuao ma ia mau aina mokupuni pukoa o (Marshall Is.) elima' la ma ka moana, no ka ioaa pinepine o ka moku il«a ino, a i ka la 17 ike makou i kekahi mokupuni haahaa loa i ka ili o ke kai, o Milley Ia|ands kona inoa, ua lohe e ia mamua he aina pepehi moku, ai knnaka, a ua.i pepehiia <6ono waapa mumua, pela ko makpu lōhe, aole nae i hoomaopopo, a i ka la 18 ae, holo mai ke alii o ia ainā iluna o ka moku, makemake ia allL i misionari nana e noho maiaila, a ua holo aku p Mr. Doane u me ke aiii mauka, a moe o Mr. Doane ma kahi o ke alii ma kona hale. I ka la 29 o Nov. haalele ka makou ia Mi- . lley Ia.*he 11 la makou malaila, a holo aku la mākou ma Maderu is., he mokupuni e kokoke mai ana .ma ke komohana akau o Milley , hookahi ia hiīei niakou i Maderu, oia ka la 30 o Nov., he like wale no keia mau aina a pau ka haahaa, aoie mauna, ua oleloia maie na kamaaina o Milley, e pau ana makou i ka ai ia; o ka moku e puhiia mai i ke ahi, e like me Ebone a me Teluje mamun, i ka hiki ana o ka oioku Hokuao malaila, aole enemi ’ Tialku mai ia makou, a me ka moku pu, no ka mea, o Iehora pu no me makou ma keia holo ana; a ua ianakila ko Iehova mnku ma kela aina pegana keia aina pegana ana i hana’i, a me na haipule a pau maluna o kona' moku, ua kiaimai na maka o ke Akua Ola ia makou me ka makaala loa, ua iauna olu’olu mai ke alii o ia aina, a oa holo aku o Mr. Doane me kē alii iuka o ka aina, a me Kapena BroWo, 8. Ālika, e makaikai ia aina, a , _ un piha paapu loa keia aina i na kanaka, he like me hē pua kao la, ka lonaiooa ike ole ia’ku hekahi aoao no ku lehulehu. o ua kai oaka. I ke ahiahi o kn la 2 o Dek., haalele ma;kou ia Maderu, holo makou ma kekahi moVupuni e pili ana ma keia mau pae aina o Manhall Island», oia o Teluje, hiki ka Hokuao ma fceia ainn, a ma keia mokupuni i pepehiia’i kekahi moku kialua, ua ninauia e Kapena Brown oa kamaama i ke kumu o ka .pppehiia anao ke Kapeoa, me na kanaka a fau maluna o ka moku; a me ka moku pu, 'Olelo mai keknhl poe, no kn nun t ka baka, a no ke kipu ana o ke Kapena i kekahi o na ( k»«aajqa, a make, oolaila, pepehiia ke «4>ēne njauka o ka aina, a maluoa o ka moku »i pepehiia oa 9«ila a pau, ekolu poe iola* r feai no luna o ua moku' la, 1 kane no Maoila t Jt»ai, 2 wahlne no Ponape, i lawe ia keia mau 3 * wabine nana; a ua lawe mai o Kapena Broi oa kanaka Ma&ila ia, i Saila oo ka Ho-t

kuao, a ua lawe pu ia mai ka heleuma a me ke kaulahao e Hokuao, a me kekāhi wahi apanu o ke kino o ua'moku la, i puhiia i ke ahi, a ua ike pono makou i kahi i koe aku o ua moku lu iloko o ke kai, me ke aloha. Ku ka -Hokuao mnlaila he 12 la i makaikai ai i keia aina a puu, ua lanakila loa o Hokuao ma keia mau aina a pau a makou i ike ai, nole he enemi nana e hoopoino mai i keia moku, a me ka poe .a pau maluna ona, no ka mea, o Iehova pu kekahi me ka moku a me kona mau haipuie a pau, ma keia inau aina pegana a pau. I ka la 13 o Dek., haalele makou ia Teluje, hoi hou ka Hokuao i Ehone, a ma ka la 14 hiki makou i £bone,noho aku o Mr. Doane, ka misionari i holo pu me ka moku e makaikai i nā aiha a makou i ike ai, kalewa no ka Hokuao mawaho o ke awa, ee mai oJ. Hoe me kana wahine, a me na Leta a Rev. Dr, G. Pierson ma, na na misionari o Hawaii, a me ko Amen’ka, a me kekahi mau mea e ac, hookahi la ke kalewa āna o ka inoku malaila. I ka la 16 o Dek;,haalele makou ia Ehone, hoi ka Hokuao i Honolulu, i Oahu, ma ka pae aina o Hawaii, a ika la 17 o Dek., ike makou ia Namorik, he mokupuni no ia ma ke komohana akau ae o Ehone, ma ia pae aina hookahi no, holo aku makou hookahi la rna ka moana, ike hou makou i ka aina, oia ka la 19 o Dek., o Rael Islaod kona inoa, he mokupuoi haahaa loa keia ma ke komohana akau āē o Namorik, a i ka la 20, ike hou no makou I kekahi mau aina mokupuni e ae, o Bigini ka inoa, ma keia pae ajna hookahi no o Maikonisia waena, a lehulehu lakou nlliaila. JVb ka Hokuao ma ka moana. Maikai ka holo ana o ka moku Hokuao, ma ka moana loiki loa, holo no ia ke loaa ka makani maikai ia ia, he 10 mile kona holo i ka hora hookahi, ina he 24 hora i ka la, like no ia me 240 mile kona holoikala hookahi, a ina e loaa ia ia ka makani ino, emi mai kona holo he 9 mile a ewalu paha i ka hora hookahi; nui ka halawai-pinepine ana o ka Hokuao ma ka moana no ka ino, nui ka ua, a me na ale ino o ke kai e kupikipikio ana maluna o ka Hokuao, aoiē nui na la makani inaikai e loaa i ka Hok’uao; aka, ua mama loa kona holo.ana ma ka ili o ke kai, me he mea la e lele aku āna ia e like me ka manu ma ka ili wai o ka moana. Hoio no ka moku mn ke komohana akau, a holo i ka akau, a hikina akau, a pela ae i ka .hikina, a i ka hikina hema,nui na ia o Hokuao ma ka inoana, mai Ebone mai, he 39 la,. like me I mahina, 8 la, mai ka la 16 o Dekemaba, a hiki i ka la 23 o Ianuari. 1859. Ka nui ona aina i loaa ia Hokuao. O Marshall UJands, eia malaio nei ko lakou mau inoa, a rae ka Latitu, Lonilu, kahi i loaa ai keia mau aina. Milley, Lat 6 ® 54* Lont. 172 c 39‘ Mederu, Lat. 9 0 40‘ Lonl. 171 c 20‘ Teluje, Lat. 5 c 50‘ Lont 179 ° 4s8‘ Ehon, Lat 4 ° 39‘ Lont. 176 c 39* o Rael, Namork, a me Bigini, aole i maopopo lea ko lakou mau L«titu, a me ka Lonitu, raa keia mau aina a pau i loaa’i ia Hakuao, hookahi wale no olelo tna. keia pae aina o Maikonisia waena, a btki i Ehon. Owau nt> ko oukou hoahanau i ike ai iloko oKHsIoIp8U. Amene. 8IMEUNA KANAKAOLE. , Honolulu, lanuari 31, 1859.