Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 2, 13 April 1859 — KA WAHINE KERISTIANO. HE KAAO NO OERMANIA. [ARTICLE]
KA WAHINE KERISTIANO.
HE KAAO NO OERMANIA.
I ka wa kahiko, he tausani na mnknhiki paha mamua, ua kaua mai na Mahomedana o Arabia i na aina Keeialiano, a pio no iakou o Aigupitn, o Suria, rae Peresta, a me na aina akau o Aferika. Ua kapaia kela raau aina mahope o ka ihoa Keristiano, aka, aole he Keristiano oiaio na kanaka, ua hoomana iakou i ke Akua e kulou ana iniua o na kii o leau, o Maria a me ko na knnaka haipuie kaulana. Ua lilo lakou i poe hookiekie, aloha ole, pepohi kanaka, punikaua, a me ka haunaele wale No ka huhu mai o ka men nona ke kanawai, “Mai kulou oe imua o na kii i kalaiia,” inai ia ia ina kaua o Mahome(a, e hoopai i ko iakou hewa, a e hoopio iko lakou mau aina. Me na wahi e ae o Siria i pio, ua iilo pu o lerusaiema i na Mahomedana. Ua hookaumaha ioa in na Keris(iano e noho ana ma Iudaia, ua laweia ko lakou mau aioa, ua haoia ko lakou waiwai, a ua pepehiia ka poe a pau i kue mai i ka poe lanakila. Peia hoi na huakai Kerisliano i hele ilaiia e hoomana maluna o ka hale kupapau o Kristo ma Ierusalema, ua hoopilikiaia iakou e na Mahomedaoa, a he nui ka poe o lakou i pepehiia.
I ka lohe ana o ko na aupani ma £uropa i ka pio ana o kela mau aina i na koa o ke kaula wahahee, piha iho la ko lakou naau i ka ukiuki, a manao iho la na kanaka o kela aina keia aina o Europa, e holo kaua ma Suria, a e kaili ia Ierusalema mai na lima mai o na Mahomedana. Kaahele ae la kekahi Moneka, o Petero ka inoa, i na aupuni Europa e hoala ana i na Kenaliano e hele aku ko lakou poe koa i 'Suria e kaua rae na
Mahomeda, a e lawe i kela mau aiua knai na lima ae ona Mahomeda mai. Ala nui mai ka manao o ko Europa a pau o holo nui ilaila ko lakou poe koa. Mai Enelani uku na ’lii me na koa; mai Farani aku kekahi poe kaua; mai Sepania aku hui kekahi, a mai Ilalia aku hoi kekahi, a pela hoi mai Geremania aku kekahi. He lehulehu loa u mau poe koa, aole i pau i ka heluia lakou. Ua oi aku nae i ka miliona. Ma na moku kekahi poe i holo aku ai ilaila, a mauka akj ka nui, mawaena o ke aupuni Helene (a Tureke ia i keiamanawa), a ua'pihi o Suna ia lakou. He poe hele huakai nui lakoo, e honneoneo ana i na aina kahi i hele ai,e hao ana i ka waiwai o na kamaaina, e hoohaumia ana i na wahine, e wawahi ana i na mea i hanaia, a e auwana ana ia wahi au ia wahi ue, me ka pepehi wale i na mea a pau i kue mai. Imua n lakou ka maikai ame ka waiwai nui, Mahope o lakou ka neoneo ame ka lehuahi, e like me ka aina i aiia e ka pele. Aole nae lakou i pakele jka make. He mai ahulau ka mea make nui, Waihoia ko lakou mau kupapau ma ke alanui i hele ai a hiki i Suria. Ua pepehi malu ia kekahi poe e na kamaaina kahi i hele ai lakou, no ko lakou hele hao wale ana i na kamaaina. Aka, o na enemi Mahomedana ka poe nui nana lakou i pepehi mai iloko o ke kaua ana. No ia mau mea, make ka nui o ia mau miliona ma na aina e, a hoi kakaikahi wale mai ke koena o ka poe hele kaua, a hiki mai i ko lakou mau aina ma Europa. Ua kapaia keia mau kaua, “He Kcrmade, u no ko lakou lawe ana ike Kea \ hae no lakou. Ekoiu, uha paha na manawa okoa o ka hele ana o na koa me na alii o Europa ma Asia e ka>ia ina Mahomedana. Ua laoakila lakou t kekahi wa, a ua auhee hoi i kekahi wa. Aohe kaua nui i loaa mai iloko o keia poho nui oko Europa poe. 1ka hope lua mai. ua tanakila loa nn Mahomedana maluna o na Kefistiano, no ka mea, aole i kokua mai k« Akua me lakou iloko o keia kaua ana a pau. Lilo hou aku na waiwai i pio ia lakuu, a me ia pu ua lilo ke aupuni o Ilelene i na Tureke, no na haumana a Mahomeduna a hiki > keia wa.
Iwaena o ka poe i hn|<> ai ilaila i ke knaa, o Rudolpo kekahi. Ua waiho ia i kapa wahine me ke keiki uuku ma ka hale. iloko o kekahi hoouka ana me na Mahooieduna ua pio kekahi alii koa hanahano, be Emira. Ua pio pu o Rudolpo me kana kauwa. Ua lawe in o Rudo|po i ka hale o ua Etnira la, a hooluhi ia ia i kauwa lawelawe nana. Aka, hoole aku la o Rudo]po i ka hana i haawiia mai nana. I aku la ia,“He alii wau ma kuu aina, me na kauwa hana he nui wale, aole au e lilo i kauwa nau maanei.” I keia lohe ana, huhu loa iho la ka Emira, kauoha ae ia ia, e uhai i kana pahikaua. E noho hanohano ana ka Emira iloko o kona wahi mnlumalu maiuna o kona nōho nnni, na kuuwa lawelawe
rna na aoao, a me na wahiofe, a me na haiawahine rna ka kua ona iloko o ko laknu wahi kaawale. Imua ona eku hookahi ana o Rudolpo, e nana iho ana me ka makau ole a me ka haalulu ole. E waih» w«le ana iwaeaa ma kalepo, kana pahikaua i uhaiia i na apana liilii. I keia ku wiwo ole ana o RudoIpo imua ona, poha mai ka inaina oka Emira, penei : E ke Kenaiiano hookiekie, e make koUe ana oe. Aka, e nana mua oe i keia aoao i kela aoao, e ike i keia noho hanohaoo
ana o’u, i ka nui o keia waiwai a puni o’u, a e hni mai, aohe o’u mea like me keia ma kou aina. Aka, e hoowahawaha ana na maka ou i keia nani a pau rne he mea ole )a. E, auhea oe, ina e hiki ia oe ke hoohiki i ka inoa o kekahi mea ou, e oi ana kona muikai
mamua o ko'u mea like, alaila e hookuu ola ia aku oe. A i ole, ea, e make io no oe. Ae koke mai o Rudolpo, “ Ke hoohiki nei au i ka’u waliiue.” Aka, henehene mai ka pane ana o ka Emira, “ O kau wahino ka ?” Aohe au Wahine maikai e like me kekahi o lakou nei. Aohe lua o kekahi lakou nei ma ' kou aina. (Ja pupulo oe ! Pane hou aku o Rudolpo. “ Aohe au wahioe maikai e like me ka’u. , I mui' la ka Emira, IMakemake au e ike i kela wahine lua ole, e kii aku kau kauwa ia ia e lawe mai i ike hoi au.” Ae aku kela, “ Ina hooia mai oe e haha maikai ia, a e hookuu ola hou aku ia ia, eae no au.” A ua holo ka manao o laua, e hoi aku ke kauwa i kona aina e lawe mai i kana wahine, a e noho paahao o RudoIpo. — : ■'• ■' {Jlole-i-pau.) -—-