Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 2, 13 April 1859 — Eia malalo iho nei he wahi palapala a Rev. A. Kaukau, no Nuuhiva mai. [ARTICLE]

Eia malalo iho nei he wahi palapala a Rev. A. Kaukau, no Nuuhiva mai.

Ham*.iapa, Oct, 14, 1858, Rev. Jolih F. Pe§ue : Aloha oe; —Hai aku oe i ko’u aloha ia Pogue wahine, a me na keiki a olua. Ua loaa ko maua wahi e noho nei, oiu o Hauaiapa. He kahawai maikai no ia, ua nui no na kanaka. Ua 200 paha ka nui a pau loa. Aole e makemake na kanaka i ka hana a ke Akua, ua paa ma ko lakou mau kapu akua, a he wiliau ia e hele malie ai ka hoolaha ana i ka Euanalio o Kristo; aka, aole o kakou manao poho ilaila, aole e hiolo ka oiaio o Ki'ialo ke pau na kanaka i ka haalele i ka oiaio.

Ma Fatuhiva wau i ka hoolilo i ka luahini -o _Iehova. Ehiku anana ka loa oia hale, ekolu anana ka laula. Ua maikai na haumana pule Akua. Ua mahalo wau ia loaepa Kiielai, ame Aberahama Nalua. Ua paipai \aua i na kanaka rae ke ano akamai loa, Kin. 1: 1—27* ia Kiielai, ua paa ma ka naau ona; a paipai oia no ke Akua oiaio, i hana ina mea a pau loa; pela o Aberehama Natua, paipai oia no ka luakini a ke Akua i olunlu ai, o ka naau haalele i ka ino, a aloha oiaio ia Kristo. Maikai loa ka laua paipai ana, o laua na hoahanau naauao e oi' ana 0 Fatuhiva, ame ko Lahainalalo 1 paha. Ika la 2 o Sept., 1868, ua hoike ke kula kamalii, o na haumana a pau loa ma ia kula he 40, a he 30 haumana ike i ka heluheiu ano pahee; he 10 haumana i ka hookuikui pololei i na hua paha; he 30i ke kakaulima, ua ano maikai na hua, o ka maikai loa koe. Oia poe no, i ka helukamalii, ua loaa pololei; a he 20 i ka pakoli.ua ano loaa iki no; eiua keiki i ike i ke kanikau, na laau i imi i ka manao, a na kp laua lima e kakau ponoi me ka inika. E haawi aku au ia oe i kekahi palapala. Pau ke kula, ahaaina puaa o lakou na haumana.

Ua mahalo wau i na keiki, me na lole kupono, lole wawae, palule malkai; a pela na wahine, he holoku, a pukiki ko kekahi poe wahine Ua mahalo au ika nui oko lakou ike; ua hu mai ke aloha ia oukou, na kula ma Lahaina a me Kannapali, ke aiualu aku nei keia kuia mahope o oukou. O keia kula ma Oomoa i Fatuhiva, ua oi aku ka ike ina kula elima ma Hivaoa. Ua oi aku ka nui o na keiki o keia kula he 40 i ko Hivaoa nei. Elima kula i Fatuhiva, aia ma Hanawawe ia kula hou, na R. Puuhonua, he 10 haumana e ao ana i ka A, a me ka pakoli. E loaa ana ia lakou ia hana maikai ke hoomau mai. Eia na kula o Hivaoa: ma ke kahawai o Haleani, hc haumana kula A a hookuikui iki, o P. Kapohaku ke kumukula; ma Puamau, no J. Kekela ia kula, eia ia L. Eaiwi i keia wa, ua holo aku o Kekela i Oahu, o na haumana ua heluhelu kekahi poe, hookuikui kekahi poe. Ma ke kahawai o Hanaahi, o J. Eieknell ke kumu ao; he heluhelu kahi poe, he hookuikui kahi poe. Ma ke kahawai o Hanatetuua, o S. Kauwealoha ke kumu ao, he heluhelu kahi poe, he hookuikui kahi poe. Ma Hanaiapa nei, he 12 haumana kula, o Kaukau ke kumu ao, &ia no ma ka A. Oia na mea e launa mai ia makou, aole e loaa mai na keiki, o ainoa ia, wahi a lakou. Aole loa aku kanaka oo, he mea lapuwale ia lakou na olelo ao maikai © pau ka k&ua. Eia ka lakou mea olioli loa ma ka olelo mai, o ka pu, o ka poka, o ka pauda; o ka hele i ke kaua, p ka make o ke kanaka, o ka ai maka iho no, aole e kunu i ke ahi; o ka nui o ha poe make e kalua i ka imu kahi poe, a ai maka iho no kekahi kanaka. Oia ka lakou olelo makemake ioa, ne ka wal?a paha i ka ai kanaka i olelo oui ai lakou ia mea 'lapuwal©.

Ua lohe paha oe mamua no na kapu; maikai nu e lohe hou. He nui na kapu ia lakou, ua 50 paha kapu o ke kanaka hookahi, a. oi aku ko kekahi. Kia na kapu hilahila ia lakou; aole e hapai i ka lauhala, ao)e loa lakou e laiau i ka moena, aole i ka pau' o ka wahine, aole e haiiilii i kahi moe, aole hapai i ka noho, aole e lawe i ka pahulole o pau ia e ka wahine ka lole, o makapo wahi a lakou; Oia na kapu ikaika. Ina e lalau nna ika moena, ua pau ke kapu oia kanaka; oia ka lakou kuainuamu ikaika loa, penei: “ Kaeu, kaeu,” oia ka pau oka wahine. “ U moena, u moena,” oia ka moēna e moe ai, o ke kipu ikaika no ia, ia mau huaolēloWale no. He mea ino loa, wahi a lakou, ua pii ia e ka wahine. Aole lakou e kuamuamu i na mea o ka opu i kiolaia mawaho, e like me ko kakou o ke pōo, o ke kanaka, keiki, wahine, oia kahi kapu iknika loa, oia paha ke pookela o ke kapu, No ka mea, 6ke peo e lilo na ko lakou mau akua, he wahi laa, na ke akua. Ina he upena nui loa a Timoteo, aoie i lawaia, a olelo wau ia Timoteo, o ko poo a me ko lauoho kela upena. O ke puhi koke no iao ka upena ia minutc ike ahi. Pēla hoi no o Akuila. Moku, ka hale laau maikai loa. Nui ke dala i lilo no ia hale, (|S2,000,) a olelo wau, o ko poo a me ko lauoho, ua hale nui la ou c Moku. Oka pau koke no ia ike ahi. Oia kekahi kapu nui loa o ke kino o ke kanaka.

He kaua rna Hivaoa nei, aofo makahiki c nele ai ia mea. Ke hoopaa nei lukou i ka make hui loa, aole e pau ke kaua, a koe na wahine a me na keiki uuku loa, alaila pao ke kaua.

O ka inu rama, he*raea hou loa ia ma Fatuhiva, a me Hivaoa nei, aole i alima makahiki ka ulu ana o ia laau Diabolo ma Hivaoa nei. Aole lakou inu rama mai na kupuna mai, akahi a lakou mea inu, oka awa. Oia wale no, wahi a lakou; na na haole ino i hele mai a noho ia nei, a ooki lakou i kahi e hua ai o kaniu.ua lilo i rama maikai loa, oia ka lakou mea inu nui loa i keia mau makahiki eha. Ua oi mamua oke 30 kanaka make i ka rama. Peia ka lakou oieio mai. Pau ia.

E na haipule o Lahaina, aole i poho ko oukou manao aloha oo na uhane mn Nuuhiva nei. Ke loaa mai nei no, e loaa nui mai ana paha, ke ae tnai ke Akua. Ua make pono ko oukou waiwai laa, ua haawiia no ka poe uhane maanei. E ikaika oukou ike Akua, no ka mea, ke iana nei ka nianao o na paahana a oukou e ikaika oukou i ka pule i launa mai ka Uhane ia makou; e ikaika oukou mahope, ho ka mea, ke hooikaika nei na koa o ke Akua i ke kaua, me ka pouli o ka naaupo. E pule nui oukou i ke Akua, he nui na uhane i koe aku, e ikaika oukou i ko Akua, ua makemake ia na kumu no Hawaii mai. E ikaika pu mai kakou i ka pule, e hee ana ka pouli, aole e mau; pela kakou e noi ai i ke Akua.

Aloha oukou roe ke Akua, A. KAUKAU