Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 6, 11 May 1859 — MOOOLELO AMERIKA.-Helu 26. [ARTICLE]

MOOOLELO AMERIKA.-Helu 26.

Ke >t776. * I ka pau aim >kamakihfl$ tt$5 r U &.000 ■\' walō no na fco« Am«rika i> EoaOlona, mamuli o Aka. no ka hooikaika nui, ana Ahaōleio Amenka, ue Ēiki'āku ko iaIfbtf %Bluia ana i 1>I,OOU ilbkoj> malama o Feberuari. A ao .ka ike Qil|'kno, ua pet£ n« n; ae o Amenka 1 n« Inia nana e kaoaaUi ke k»I® »■* «• enemi ilalla, paipai maila kā ahaplelo il, lona e hooikaika fe ki$aku aku i na BerUatūa mai Bosetoiwf. r - %■ ' - • i-«. 1 lloko o k«i«lHUkitiakoa r manao o Wasine* tona © 1ete hj«1UiWl*fcou ilok<>o Bo«elooa, a e hooukame lakou ilaila. Hoole mai nm ' luna, no ka&iAo ka mkWimaiākoouka ana, a no ke akaka 6le o ka laaaikW ! A oqi -to|i lakou, ō o kf pili ana i kahamao^ka s a#a 6 Bn*ato©a, a.e fcaq i «Uiu pukuaiahi P^«u»U, r i-m©fe * «a moku Beritaaia malako "k« «•«♦•■ Ae māi, © jWaa*n©tqu*.j«5i«m .paoao» »• -V°.9U“k ■•iālai ma«tittrikbi koaifc* po «khma-olo, . aeiiiho Wwm ,0 |o i*. * a kau iho la. i pa pqki}biiW* ©‘ k« j<a 1 le(KV a knomakaokau • hoolei i na poka ma[gYi> “q q« moku BeH(ania ē Ik> ana -mk ke

awa. I ke ao ana ae, hoōuna na Beritaoia i na koa he nui e holo aku naaluna o na waapa, a e pae maialo o ka pakaua, e lele aku a e hoopio-ia ia. Aka, no ka makani ino, aole Mkou i hiki ke holo iiaila Aole hoi i hlki mai na poka mai ka aumoku mai maluna o ka puu. I ka pau ana o na la ino; na paa loa ka pakaua o na Amenka, i hiki ole ai i na inemi ke lele maluna. Alaila, ike iho ia na Beritania, aole i malu ko lakou noho ana ma Bosetona. Noi mai lakou, i na Amerika e noho'maiie iakou i ke kipu aku, a ehaalele |akou ia Bosetona me ke puhi ole i ke kulauakauhale i ke ahi.. Ae mai na Amenka, a hoomakaukau pa Beritania e holo nui aku ū ka aina e aku.* I ka la 17 o Mapaki, haalele mai la na koa Beritania a pau, he 7,000, i ke kolaaakauhaie, a ee aku )a maluna o oamoku. Me lakou pu i hele aku ai i na ohaua Amerika o Bosetona he 1500, i pili pu ma ka aoao Beritania, no ka makau i na koa A»erika. A holo nuiaku lakou i Halifaka. Komo kōke aku o Wa$inetona me pa koa a pau me ka piioli nui, me aa hae e k«u ana, a rae na pahu kanikaoi, e like me ka poe lanakila, Aoie like o Wasinetona i kahi e holo aku ana na Berilaoia. a manao iho la ia, ma Nu loka lakoui ho|o aku ai. Nolaila, wikiwiki ae Ja ia e hoouna aku i kekahi poe koa e bele ilaila, e hopmalu ia kulanakauhale, o pio e ia i na Beritania. Hoomakaukau hoi oia e hele aku ilaila; waiho iho ia ia f kekahi poe koa ma Bosetoaa e malama, a hele aku lt me ka.nui o ka poe kfua, e kiii ia Nu Ioka. Uiki « aku o Generaie . Lii. me na koa o Kooetikuta ma Nu .loka i ka malama o Ape? eila. i ka wa-i ikeia eku at ka aumoku Beritaoia mawaho o ke awa me ua koa Berit«nta hou, o G«oeraie Keiintooa ka lenakoa o lakou. A tk« mai ia ia i ka makaukau o nā koa ma Nu ioka. e pale aku ia ia, holo hou aku it ma oa aina o Karoiina.qia.ka hema, a hiki aku t» mawaho o Kaleiona, halawai ia me ka aomokuu» Sir P. Paka, nie na kom hoo h« 9;(MI0mala! 0 o: Lo Koaiwalisa, hoao laApu<0)hoopioia Kaleiooa... <4 auL-ka hiki tnai o Waamaioaa i ;Nu loka, koouna aku koia iaQ««rale I Kaletoo« e malama ia wahi. Hoomakankah ikaika na kanaka o Karolina«jf»ala. ».fta. niiaik i>ko iakou pale anw.iuka.Hoopumi lakok ik Kaleioaal hasa hoi lakon.I kekahi pa k«ua! moloua 0 ka moku aioa i*a ka oaku o ke awa, aiaawi ia a«abi i ianMoulleei-me; na koa«fk»A« fta Ukou o kiai a ;« palei oa eoemi huip mni lakou’. Lka maiahia o lune komo mai ua Unoku Berttania iloko o ke aW*>r’ aibo«pae mkii na koa he iwt taw ka alna to»kii 4pk» tak kk hikioa o £otorao«,i a.od«tihe taad oa al»

nuwa e hoolei mai i na poka maluna o ka pakaua. Aka, ili na moku eiua raa ke ahua, a hemo mai la elua o lakou me ku puka malalo, hookahi oaoku i paa loe i ke ohe, a haalele na kanaka ia ia, n pohi iho la i ke ahi i mea e lilo olē ai ia i na Amenka. Hoao na koa e pae mauka, e au i ke ahoa maā ka aina i pae mai ai a hiki i Sulivana, kahi o ka pakaua, aka, aole lakou i hiki no fca poho wale, a hoi bou lakou. 1 < E anh o Moulleh rae na koa 400 iioko o ka pakaua, a hoolei aku i ni pokn maluna o ka aumoku i' hoio mai. He la okoa o ke kipu ana aku, a kipu ana mai. He nui loa oa poka Beritaoia i k« i ka pakaua, aka, he laau paiupalu ko ka pa, e like me ka wiliwili, a komo na poka iioko o na- laau me ka wawaln oie. Aka, ua naha na mokli i na pPka o na Amehka, a he nui na kanaka Berita*nia me kekahi mau ipina o lakou i make. A po ka la, emi hope iho ta na ihoku a pufcaa<u iwaho; a hoi mai ia i Nn loke. No ka malama maikai ana o Moulien I kona pakaua, ua kapaia kela pa ma kooa inoa, ka pa Mouiteri. He nui ka hoomakaukau ana o Beritania no keia kaua; ua hoounaia mai na aumoku be nui loa, me na koa he 55,000, a me na meakaua he mahuahua, me ka ai a ine ria hiea kokua ho na koa. ' A'ua haawiia m ii e ka Ahaolelo na dala he miliona a keu i uku no na koa oia makahiki. • A.hiki 'i kela mknawa, aoie i maoao na Amenka e oki iho i ko lakou pili ana i ke alii o Beri(ania; 6 kue wale ana lakou i ka hookaiimahaia mai mri na kanawai Ine hi auhau loftkoi. Aka, i ka maopopo ana ihai, aole e tiaaldle haMii o Beritania i kekahi mea hookahi a lakou I kau mai ai, e hoolllo i na kanaka o Amehka I poe. hookauwa waie na iakou, loli hpu ko Arafcrik« manao a oki aku io Beritanii, e noho ku okoa lakou. 1 kw ma]araa o Mei,v J776, «o mai la ka Ahaplelo 1 nl aina o Aoiehka. aole e manao hou aku lakoo e oohomaamuli o kekahi hooaaiu aoa mai ,o B«hlania, aka, a hoonoho aku i na luna hoomalu no lakeu iho, e like oie kp Iakhur.makeo4ake. Hana iho ia na ainA Amehka-mamoli o keia kauoha ana. ahaoa jko>la> keia moku keia ooku i nnu kunmkanawai oo lakou ib®,i 09 k* make o kehaka. ' Maloko o ia mau kumpkauawai/ hoike * lakou i. ko lakhp kaawaie loa •na. eiailalo ae >o ko Becitania:alii, .* kphpiakou i mau ahaolelo. Ao ako hoi lakou ,i oa lana p btkou tha ka ahaoleU» hui «iaa e kokiiapMUaoii o.aa hana'i' hopkpikphiia tnano apa o np *ipa.hui. *. r *J«i»an«aiM»kP<opU ke 0rk«.AhkoW« hui,/‘ E j»a aioa

Amerlka ke ku okoa i ka noho ana malalo ae o ka Moi Beritania, a ua kaa«rate lakou mai ko lakou pili ana ma ke aupuni Beritania.” Mai ia )a mai ko lakou kamailio kike ana, me ka imi i ke auo a me ka hua o ia kaawale ana, a kukakuka no na pilikia e pili mai ana ia lakou, ke lanahila o Beritania iloko o ke kaua e hanaia ana. ‘ Ua kohoia he komite o ka Ahaolelo hana e kkkau i Haina mamuli o ke ano o ka olelo hooholo. O Mika Jefesona ka iuna hoomalu o keia komile, a nnna i kakau t ha Haiiia, a ua heluhelu mua ia imua o ka ahaolelo i ka ia akahi o Iufai, a ilōko oia mau la ekolu iho, ua hooponopono lakou i ka o)eto, h i ka ia 4 o lulai; hooholo kuikahi lakou » ka JHdiria Kuokoa o na moku o Amenkahuiia, e hooki iho āha i ko lakōu ooho mahope ōieā Moi Beritāhia, a hoopāu hoi i ko lakou pHl me ia aupuhi. He 13 na moku Amerikā ia h/ahawa.1 hookui iloko o ia Haina. ! He oliAUi nui loa ko na Amerika ma na wāhi a pau i kō lakou lohe ana ia haināl Ua (kani na hele, ua puhiia ka pauda tna ! na pukuniahi, a ua hoomalamalama ia nālikW nia nft kulanakauhale a pau, Ua kulama na kia me nā kii o Kini Geoki e ku ana, ā ufa hana ia oa tneā a pau e boopauia*i ka mākemake i uā āiii'la. ' ’ *