Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 7, 18 May 1859 — MOOOLELO AMERIKA.—Helu 27. [ARTICLE]

MOOOLELO AMERIKA.—Helu 27.

Ke kaua ana mahope o. ka Haina Kuokoa Makahiki 1776.Mamua ne o ka malama o lulai, holo niai o Generala How'e, mai Halifaka mai, a pae me na koa ona ma ka moku o Statana mawaho o Na loka. A huipu ilaila me Amiraia Howe mai Enelani mai, a me na koa o Generala Keliqtona mai Kaiolina noai, ua heluia oa koa e akoakoa ana mawaho o Nu- loka, he 24,000 He poe koa, e oi ana ka makaukau mamua p na koa e ae o Ēuropa. A hiki mai mahope%a koa hou he II,000, e helnia ana ko lakou huina he 35,000. O ko lakou manao he hoopio ia Nu loka, » o <?ehe i ka puka mai Kanade mai ma ka mulfw*ai o Hadeaona, e hookaawale i na aina hikina.o; Amaiika a kaawale i na moku waena, a e hoopioliilii i kela aina k< ia aina Ua akoakoa na koa Ameiika he 27,000 rae ka m.kaukau pono ole maloko o Nu loka, i poe kue e pale aku i na Beritania. Aka, ua nele kekahi poe nui o lakou i na pu, a ua mai kekahi poe. He 17,000 wale no o lakou i makaukau pono. & ; •I ka la 22 o Augate, pae mai la na jcoa Beritania raa Mokukm, makai o Nu loka, a mahele ia laloo i na poe koa ekolu, hoomaka lakou i ko lakou heie ana mai ma na alanui kaa-

wale, a hui hoji ma'ke kapakahnkai o Beruke lina »! kokoke ana me Nu loka, he wmIū kai ololi mawaena. Ua hoouna e ia na leoa Amerika uia Berukelina e kue i na Beritania- I ke kokoke ana o na Beritania e halawai'me na Amerika, houka lakou e kaua, a he nui ka poe Ameiika i make ia la, he 2000, he 3000 paha, a he 400 wale no o na Beritania. Ua pio hoi kekahi poe lun'a koa Ainerika, a mo,na kanaka 0 lakou. I kekahi po iho, haalele na Amerika *a Mokuloa, a hoi hou iloko o Nu loka. No keia mea, poho iho la ka inanaolana o na Amerika, a he nui na poe koa o lakou i haalele i ke kaua, a hoī hou ae i ko lakou nuu wahi. I,k;> po i ee aku ai lakou. nialuna o na waapa e hoi 1 Nu lok i, ua paapu mai ka ohu maluna o ka aina a me ke kai. Ka mea ia i hoi malu ai.lakou mo ka ike ole ia e na enemi. Ua hooholo ia ka manao o na luna koa Beritania, e leie uialuna o Nu loka, a holo mai kekahi aumoku manuwa a ku iho i kahi kokoko e hi'<i ai ke hoolei poka iloko o ke kulanakauhale, a holo aku hoi kekahi aumoku ma kela aoao, a ku kokoke mai ilaila. lloko o ka ahakuka o na.luna Amerika, ua hooholoia, e hualele na koa i ke kulanakauhale, a wikiwiki iho la lakou e lawe aku i na ukana a lakou iloko o kuuaina, a pau<ia, holo aku o Wasinetona, ma a hoomoana iho la ma Kingsbridge ma kapa akau o ka aina. 1 ka la 15 o ia malama, pae mai la na koa Beritania ma ka aoao hikina o ka moku o Nu loka, ekolu paha na milo malana o ke kulanakauhale, a hoopalahalaha aku a hiki i kela aoao 'o ka aina. la la ae kaua mai kekahi poe o lakou me na Amerika, aole nae h’e lanakila kekahi noao, aka, make iho la kekahi mau koa, me na luna nui elua. Hoomaikai iuai la Wasinetona i kona maii lroa uo ko lakou ikaika i ke kue aku i na Bcritahia. Manao iho la Gon. Howe, e hoopuni ae la i na Amenka, i ka hoohele ana i na koa ona ma ko lakou kua, a pela e hooki iho ai i ko lakou alanui e hoi ai i ke kuaaina. U hoounaia kekahi poe e pae ma ka Hikina o lakou, a holo hoi kekahi mau mannwa iloko e keakea i ka holo ana o na Amcrika iloko o Nu Irese, He 35,000 na koa Beritania malokp o Nu loka ia ¥t a. Ike aku o Wasinetona i ka manao ana o na Beritania, a neenee hou aku me na koa ma ke kuaaina o Nu loka, a hoouka me ka enemi raa ka papu o Wesekeseta, a ua kipakuia na Amerika ma ia hooukaana, a hoomoana lakou ma kn aina mauna ma ka akau aku. Alaila, waiho iho la ia i na koa ekolu tausani ma kahi paa, a holo kela me ka nui o na koa ona ma kela aoao o ka muliwai o Hudesona iloko o Nu Ierese. A hala aku la Waslnetona, lele mai na Bcritania maluna o kahi poe o na Amenka ‘ a i keia lele ana, make iho la na Beritania|

3000, aka, ua l*ilo aku keia papu no lakou, me ke pio ana ona Amerika. Pae mai la hoi o Lo Konewalis ma Nu Ierēse, a lele mui lamaluna o ka papu o Folii, a p ikele inai la na Ainerika, iloko a hplo naai i kuaaina. Aka, ua pio ka waiwai a pau maioko, Holo hou ae la na Amerika, me ka emi nui iinao na koa i mahuka a hoi hou i ko lakou niau wahi, mo ka manao poho loa no keia kaua ana. A hiki i k« malama o Novemaba, he 3000 wale no na koa o Wasinetona i koe. A ua noho hemahema hoi lakou ma ke kuaaina ma na hale lole, a nie ke kuonoono ole. A ua nele hoi kekahi poe ,i na hale lole e noho ana maloko o na auolo i ka wa hooilo. Alualu mai na Beritania ia Wasinetona a me kona mau koa, a holo aku lakou i ke komohiina, a koiiio iloko o Penisilevania, a pio iho la o Nu Ierese a pau i na Beritania, i ka malama o l)ekema\ja, Oka muliwai Del.ivvaie wale no ka paku i keakea ai i ke komo ana o ka Beritinia iloko o Piledelepia. Auliee wale nn koa Araerika unua o na Beritania, a hiki mai ma ia muliwai. E akoakpa aua ka Ahaolelo Ameiika ma Piledeiepia ia manawa. Aka, no ke kokoke ana mai o na 6eritania ia lakou, neenee aku lakou a hele i Baltimoa; kahi e akoakoa ai. Kali iho la na Beritania i ka paa ana o ka muliwai i ka haupaa, i loaa ke alanui e hele ai iloko o Penisilevania. Hooinoana liilii aku lakou i keU wahi keia wahi iloko o Nu Ierese. I ka la, i komo ai na Amerika iloko o Penisileyania, komo mni ]a na manuwa Beritania i ke awa o Nupota a hoopio i na kulanakauhale o Rodilani ikala13 ,o ia malama, hele makaala ole o Gen. Lii mawaho o kona wahi paa ma Hudesona, a ua hoopioia e ua Beritania. Ke kookolua ia no Wasiaetona, I ke pio ana o Lii, alakai aku o Sulivana i kona mau koa, a hui lakou me Wasinetona ma Penisi!evani«v. He 7000 wale no na kanaka ona ia manawa. Ua poho loa ka manao o kanaka ma Amerika ia wa, no ka poino aaa oko lakou aoao. A lana hoi ka manao o na Beritani.i, no ke kokoke e pio na kipi Amerika. Imi iho la o Wasinetona i hana e hoolaaa hou ai ko Araerika aoao, ma kekahi hoouka hou e lanakila ai maluna o na Beritania, 1 ka po 65 Dfekemaba, hoi nmla mai o Wasinetona iloko o Nu Iereae, a lele maluna o na enemi e hoomoana ana ma Terentona, a hoopuehu aku ia lako'u, me ka hhopio i na koa he 1000. Alaila, hoi hou ae la ia ma Peneailevania e lawe ana i kona poe pio. I ka k>lte ana o.na Amerika i keia pomaikai ana, olioli nuilakou, a lana hou ko lakou manao. He nui hpi na koa mahuka i hoi hou mai i ke kaua, a hui mai hoi na koa hou he nui me ia, a ika- > ika ko lakou manao e hoouka me na etemi.

I ka lohe ana o na luna Beritania. i keia ala hpu ana o na Amerika i manaoia ua pio, pihoihoi laknu, a holo Aa manao e lele hou m&i ina kipi. Aole hoi i noho wale na Amenka ia wa. I ka la 28 o Dekemaba, hoi hou mai o’Waeinetona i Terenetona iloko o. Nu Ierese; me na koa ona a pau. Ua emi iho na Beritania mai ka muliwai a noho iho la raa Perineketona, e hooniakaukau ana e lele hou mai maluna o na Amerika ma Terenetona. Pela na kauakue i ka pau anao ka makahiki. Ua oi nui loa na Beritania iinua o na Amerika, aka, e hoomakaukau aaa o Wusinetona e hoouka kaua ia manawa. •