Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 9, 1 June 1859 — HAAWINA I. [ARTICLE]

HAAWINA I.

JVo na aina a me ka waiwai e ae o ke Aupuni. Pauka 39. Na ke Kuhina Kakuaina e hooponopono, e malama, a e nana i na aina a pau i hoolilo loa ia, n6 ka manawa pau ole, i na’Lii a me na Makaainana, e ka Moi i make aku nei o Kamehameha III, oia hoi ka hoolilo ana i hoaponoia a i hoopaaia e ka Ahaolelo, ma' ke Kanawai i hooholoia ma ka la Hiiku o lune M. H. 1848; € ia ia no hoi na ainā eaea pau o ke Aupuni, na hale na moku, a me ka waiwai e ae o kela ano keia i haawi ole i& ha kekahi Luna e ae e malama. Pahku 40. ua Knhlna nei ka mahima pono ana i na wai#ai hJpku o ke Aupuni, a nana no e hoopii imna Ahahookolokolo i na kanaka a pan e hoopoino ana, e komo hewa ana, & e lawe kolohe i na mau waiwaī la, oia jxnka aina, kalaau, na muliwai, na loko, na waipuna, na luwai, na kiowai, na

ohewai, na papakoa, na awa, na kowa, na uapo, na ipukukui, na mouo, na alanui, na alahaka, < na halo makeke, na hale e ae, na moku, a me < ko ke Aupuni waiwai e ae o kela ano keia ano. i Pauku 41. E hiki no i ua Kūhina nei, ma- 1 muli o kekuhikuhi ana a mc ka ae ana o ke 1 Alii iloko o ka Aha Kuhina, e kuai i nakahu- t ahale i wahi e na halo uo ke Aupu- i puni, a me na aina e ae no na awa, na alanui, ] na uapo, na ohewai, na hana hou, a me na wai- | wai e pono ai na hana, e ae o ke Aupuni, a e i uku aku oia no ia mau mea e like me ke kauoha a ke Alii iloko o ka Aha Kuhina; aka hoi, aole pono ke hoomahuahua aku i ka aie no na aina, a waiwai e ae paha, i kuai ia pela, maluna o nn dala he iwakaluakumamalima tausani, i kela manawa keia manawa; aole hoi, e hiki 1 ke hoolilo ia kekahi mau dala i hookaawale £ maopopo ia e ka Ahaolelo no kekahi mea e ae, ) i ka hookaa ana i ka aie i oleloia maluna ae nei. ' Pauku 42. E hiki no i ua Kuhina nei, ma- r muli o ka ae ana mai o ke Alii iloko o ka Aha * Kuhina, e hoolimalima aku, a e kuai aku, a e ? hoolilo aku ma ke ano e ae, i na aina a me ka< waiwai e ae o ke Aupuni, "e like rae kona ma- I nao he pono, i mea e holo mua ai ka mahiai a 1 rae na hana“e pono ai keia lahui, malalo nae o * na olelo papa, me na olelo hooponopono, kauia i ) kela manawa keia manawa maloko o na kana- 1 wai. ■ 1 Pauku 48. E haawiia i Palapala Sila Nu; ) i kakau inoaia e ke Alii, a e knkau hooiaioia e 1 Kuhina Nui, me keKuhina Kalaiaina, a e sila J ia me ka Sila Nui o ke Aupuni, i kela mea ke> ) ia mea kuai ma ke ano a!odio i kekahi aina, a i kekahi waiwai paa e ae o ke Aupuni, a i kela 1 mea keia mea nana kekahi palapala hooko ku- * leana a na Luna Hoona, ana i uku ai i ka uku f hapa no ko ke Aupuni kuleana iloko. ) Pauku 44. 0 na Palapala Sila Nui, na palapala hooliipalima, me na palapala hoolilo o T kela ano keia ano, no ria aina, a me ka waiwai ) paa e ae o ke Aupuni, e hoomakaukauia, a e ® hoopuka ia ma ka Oihana Kalaiaina, a na ke ( Kuhina Kalaiaina e malama i huke hoike moo- i lelo no ua mau Palapala Sil« Nui la, palapala hoolimalima, me na palapala hoolilo o kela ano I keia ano. E hamama ua uke hoike moolelo nei, i I hiki i ka lehulehu ke nana, ae haawi aku ke I Kuhina i kope i hooiaioia malaln o kona sila 1 oihana, o kekahi palapala i kakauia malaila, i kela mea keia mea e noi mai ana, ke uku mai ( oia i kanalima keneta no ke kope ana i kela I haneri keia haneri huaolelo. E laweia na ko- j pe i hooiaioia pela i hoike ma na Ahahookolo- 1 a pan o keia Aupnni, e like me ka lawe < ann i ka palapala kumu. 1 Pauku 45. Na ke Kuhina Kalaiaioaekauoha aku e ana ia naainn a rae na awa, a me na hana hou; a e kakauia na palapala kii. i mea e * pono ai ke Aopuni, a e wnihoia na palapala ana 1 a me na palapala kii maloko o kona keena oi- B hana, i hiki i ka lehulehu e nana a e huli. 1 Panku 46. £ hiki no i ke Kuhina Kalaiai- * na e koho i poe luna aina kupono mai oaooo * ke Aupuni, no ka malama ana, a no ke kuai * ana’ku i na aina o ke Aupuni, a e loaa i ua * poe luna aina nei no ka lakon hana, ka uku ku- ! pano i ko ke Kuhina manao, mailoko aku o ke da)a i loaa mai dtfa ka lakon kuai «ina ana, a K me na loaa e ae o ka aina. Na ua jS>e Inna ai- 0 na nei e hoike mai i ke Knhina Ealaiaina, ke ■ hoopoino a ke komo heankkekahi ma na aina Aupuni a lakon e ma!$maHla. n Pauku 47. Na kela la(k aina keia lunnai- { na e ana pono, Keiole n, e hoolimalima ike* • kahi mea nana pono, I nea aina a pan ana e kuai aku ai; aole hoi oia e heoili mai i kekahi palap&la o k|Saria ana I fce Kohlaa Kahiiai- 1 na, i mea • hoopuka aku ai i ka Palapala Bila B Nui no ka aina e ai& a waiho mua n

mai ka mea nana i kuai i ke kumukuai apau o ka aina, a me ke koina no keanaana, iloko o ka lima o ka luna aina. Pauku 48. Ua papaia ke Kuhina Kalaiaina, aole o kuai i na punawaia me na kiowai o ke Aupuni, maloko a ma kahi kokoke i Honolulu, oia hoi ka loko o “Kunawai” ma ka iliainao Kunawai, a me na loko o “Kumuhahane” me “Kaluapalolo” ma ka ili o Alewa, a me na loko nui.e ae o ke Aupuni mai o a o, na loko hoi i pomaikai ka l.ehulehu; ae lilo kekuaiana me kekue i keia pauku nei i mea ole. .