Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 16, 20 July 1859 — He kaao e ao ana i na Keiki aea. [ARTICLE]

He kaao e ao ana i na Keiki aea.

E noho ana ma Atnerika he makua mea keiki kane hookahi, a me kekahi mau kaikay hine. He kanaka mahiai o Dana makua. a ua aoia o Sama ke keikikane i na hana a pau o ka mahiai, i kona wa e noho ana malalo oka makua. He keiki ikaika hoi ia i ka hana, a ua akamai i na mea a pau e pili ana i ka inahiai a me ka hanai holoholona. He manao aea kona. I kona kokoke ana N i ka la e kanakamakua ai, i iho la ia, A pau keiamau la, a lilo i ka makahiki kanakainekua, e hele ana au e ike i na wahi e ae o ke ao nei. . Aole au e nokp hou roa keia kuaaina. E ake au e hele." E puepue ana laua me ka makuakane i ke kulina ma ka mahinaai. I aku la o Sama, E! makua! JBa> mai kela, Eo! I aku la ma. A noa ae ke Sabati f ua piki au' i kuu makahiki kanakamakua. Alaila, e hele ana au e ike i kuu mea e ike ai, a e imi hoi i waiwai no*h. ' 1 mai ka ma&ua, e noho oe, mai hele. Pane aku kela, mai kaohi oe ia’u, ua paa loa kuu manao e hele. Mai kuu wa uuku haai, ua hana au me oe maluna o keia aina me ka ikaika. Ua ike oe he oiaio ea? Kunou mai ka makua.

Nolaila, a pau kuu manawa noho malalo ou, e hele no au e imi i'kahi e e noho ai. “ Lapuwale kela manao,” wahi a ka makua. . ‘ [ Aole lapuwale. Kainoa pela kau hana , ana i kou.wa i kanaka makua ai. Ua like pu kou manao me kou, 1 E lohe oe, wabi a ka makua, I hele aku • au e like me kau e munao nei e hele. Aka, i aoho liulio, a loli hou kuumanao e hoi mai, a 1 pela auanei kau e manao ai. Aole e hala ua i heheiloma elua, a e hoi hou mai no oe ma* i ane'i. Hoole ikaika aku ke keiki, Aole au e hoi mai i keia wahi kuaaina. Ua akea ke ao nei, he nui hoi kona nani, a e hoiliili ana au i kona waiwai a e komo i kona nani. Hoi j mai ka? kuhihewa! ” i . Pau ke kamailio ana, mumule Dana ma- ■ kua i ka huhu maloko. Hooikaika laua e : puepue ana i ke kulina a hiki i ke awakea, a kani rnai_ka pu aina awakea. .Hoi laua i ka hale, kai makua mamua, ke keiki mahope. • Noho iho laua e ai. Aka aohe oho o ka ai • no ka pono ole oloko. i Pane mai ka makuo, “ He keiki lapuwale oe.” “Ke keiki a kuu makua,” wahi a Sama. Ninau mai ka makuwahine. “ Heaha ia mea?” Makuakane, “E ninau aku oe ia Sama.” “ E Sama, heaha ia mea a olua ? Sama. “E ninau oe ia ia la,” He kamailio ka mnua, oia wale iho no. Makua. Kamailio! He manao lapuwale kona. Makuwahine. “ E ai olua a maona, alaila e pau paha keia pilikia o olua.” Ka hana akamai a J)una makua. Ka ai no ia o laua me ka ikaika, n maona, hoi o Dana makua i ka hana, a kahi o Sama {naI hope. Lalau laua i ka hana me ka ikaika a , me ka ekemu ole. - , Mahope wale, ekemu mai o Dana Makua, ■ “E Sama, e hele ana oe, a, heaha ka hana t ana ilaila? Pane mai o Sama, “ E hele ana au e pi- , ele.” A hala ka hapa horo, ekemu hou mai ka makua, “ E haawi au ia oe i ka haneri dala , i kumu piele nou. E i ke tela nana L e hana i lole hou nou.” [ A hala ka hapa hora hoo, pane hou raai ka makua, “E haawi hoi au i ka iio ulaula a me ke kaa nou.” Ae mai o Sama, Ua L makemake au ia mau mea apau. i A ahiahi iho, hoa mai o Sama i ka bipi, a L uwi i ka waiu e like me mamua. A pau ia, hele kela i ke tela, a ua anaia no ka lohe hou. Hoomaliaukao iho kona makuwahiine

a aie na kaikuwahine i kona mau lole kahiko, lioloi a maikai, a ahu iho la iloko o ka pahu, he mau palule, kaukini, wawae, iakeke, tuta, a me na mea e ae ho nui, a pitia ka pahu. Konu hele kalepn ana. 1 ka la i kanaka makua ai,. komo o Sama i kona lole paina hou, lawe i ka lio a me ke kaa, a me ka haneri dala a kona makua i huawi mai, kau i ka pahu lole iloko o ke kaa, eo aku la iluna, a uwe aloha i na makua a me na kaikuwahine, a holo aku la, Aole lakou i uwe waimaka, no ka manao e hoi koke mai ana. Aole o Sama i uwe, no ka piha i ka/ olioli i kona*la kanaka makua, a i ka waiwai loaa nona ponoii I iho la kela i kona holo ana, “ Eia no au, he kanaka makua i keia lu. Inehinei, he keiki au malalo o ka makua, i keia la ua kuokoa au. Pomaikai wau, he lio, he kaa, he pahu lole, a he haneii dala no’u ponoi. Mnikai maoli, aole au e hoi ana, a niii loa aku kuu waiwai, a hoi no au me ka hanohano. Ka poino ana. A hiki aku ia i ka hale hana i na ipu a me palepo, komō aku la a kuai lilo nona i na palepo a piha kona kaa, i mea piele i kona poai hele ana. A hele aku iu i kahi i hiki ai, a ku malie iho o paina. I ka ai ana malalo, puiwa ka lio, a holo kiki aku me ke kaa, e alualu ana o Saina mahope e hopu ia ia. Kapae ae la ka ll.o iwaho o ke ala, kahuli ke kaa,' a helelei iho na ipulepo a pau ilalo o kahi pali, a pau loa i ka oahaha liilii ka waiwai kalepa. A paa ka lio ia Sama, a hoihoi mai ia ia i ke kaa, a kapilipili iho i ke kaa a pau, a houluulu a pau na mea nahaha, a kau hou ka palui lole iloko o ke kaa.ua po ka la. Hele aku o Spma a k& hale holele, n moe iho ia po. Aao ae. ua pau konn manao e hele aku, ua pau ke dala i ka poho ilpko o na ipu nahaha. Ee ae la ia.maluna o ke kaa a hoi’ pololei aku ia i ka hale o kona mau makua, kuu i ka lio i kulalio, komo hou ia i ka lole hana, lalau aku ia i ka oo, a hele e puepue kulina me kona makuakane. Kona pono ana mahope. He kanaka waiwai o Sama i keia wa. Ua make kona mau makua, a e noho kuonoono ana ma ko laua wahi, He wahine a me na keiki maikai kana. Ua .pau kona manao aea. Ua ko ia ia ka olelo a kona makuakane, he manao lapuwale kona e hele aea. He ao i na keiki Haieaii. E na keiki Hawaii, mai manao oukou e aea. He mea poho ioa ia hele lalau. E noho malie me na raakua, a e hele pu me lakou i ka mahiai, a i kela hana keia hana e loaa ai ke ola o ke kino. O keia manao hele aea ka rtea poho flt»i

rna keia pae aina. Ua haawi mai ke Akua , ia oukou i na kuleana aina i mea e pono ai oukou ke hana ilaila. Aka, pa pau na Kuleana i ka nahelehele, lie'wahi Iiauai lio.wale no, aole e hanai ia nn keiki, Ua j)oloIi oukou a me na keiki pu no ka lilo i ka aea, ame ka holo lio wale. E hoi hou mai ika inahini, a e hookuu i na lio waiwai ole. Peia oukou e pale ai i ko oukou ilihune e noho nei.