Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 21, 24 August 1859 — MOOOLELO A.MERIKA——Wel» 38. [ARTICLE]

MOOOLELO A.MERIKA— —Wel» 38.

Kt knua ana i ka Makai#,ki 1813^ I ka la 25 o Apeiila, holo aku o Deabona me na koa ho 1700, maluoa o ka aumoif u An»trika ma ka moana wai OneUiio, aku la ma loka Kanade, o$,e ka, ho°pin ia wahi. Alakai aku la, o e lele maluoa o ka palupia p Ipka, a i ko'inkou komo aoa ilpkp o ka pakaua, 1 un poha ae la ka l«u pauka oloka» o hooieie i ana i na pohaku iluoa, a haule iho maluaa o na koa Amerika, a o\fkc iho na kanaka 300 I paha. ■ 1 Me lakou pu i make -ai o Pike kekahi I Aole nae i hol»a lokou i% mea, hoopio lakoa > i ka a me ke kplanakauhale. holo ,1 aku na. koa Beriuuua, ;; e waiho apa i ka < iakou ukaoa i waiwai f#u-up ua'Am«rika. i Holo hou ka aomoku me na kpa i NU*arn. A k>bf pa Baritaoia ua Moka aumoku | ilaila, hoio ou» i ke awa Sakeu ! kahi .ka ipoko r no na Amerika, a l#l« lakou | ukh ia, aahi paa» fl Kue ako o Generale Berona ia lake«, ahoo- j uka i k« Hau#. ; ; \ ~' u %>■ i X ka paniaha ae o D*Am«rik* j B«riUMHa, wakan JakaM » ,paaiMi-lu‘ Nfc<*> i alanui e hoi aku ai, a holo lakpu e ee hou i .

na moku e wailio aoa i ko lakou poe i eha a i«make, a hoi lakou i Kanade. la la hookahi no, lelo aku na koa Amerika 0 ka aumoku i holo i Niagara i ka pakaua Geoke malaila, haalele aku na Beritania, a holo aku i kahi e, me ke alualuia e na Amenka. / ■'. Aohe nui o ke kaua ana ia mau malama, ma ka palena o Kanade, a hiki i Novemaba. la wa no ee aku na koa*Amerika he 7000 ma ka muliwai San Laurenitc, a holo aku ia me ka manao • hoopio ia MootereaUu He nui ke koakeaia o ko Lakou holo nna e na enemi. Hoounaia’ku o Generale Berona e houpuehu aku i na Beritania, a hiki lakOu i Wiliamabaga, hoouka iakou roe na enemi. la kaua ana, make iho oa Amenika 30QfAtrO i»tt Berilania he 200,paha, Ika hiki e mai o ka Hooilo, haalele na Amenka i ka* lakou hulo ana i Montereula, a pau ka hooilo. Ma ka moana kekahi hana uui- aoa ia mwkahiki, ttApio kekahi mao moku o kela aoao a o keia-aoaō. Holo aku na moku Amenka e imi ana i na moku 6eritania, a holo mai na BertUnia ma oa kai o Amenka e imi ana 1ka waiwai pio. No ia mea, aohe malu o nja moku Kalepa raa ka moana. no ka hoopio wale ia. Pela ke ano ino oke kaua. Holp mai I* ka manuwa Amerika o Eaeka Huko o k« moana Pakihka, e hoopio ana i na moku Penlaoia, a ku iho la roa Nuuhiva, a kaua j)ho la malaila me ka lahui Taipi. O poe powa o Nuuhiva. A i kona ku an% «ha Valeparai*o i Kili, loaa mai ia i kela mau moku maloko o ke awa, a kipu mai ia A i kona holo ana e puka mawaho, ili kona moku inaluna o na pohaku o ke awu, ,%4ito i» i pio no ke knua. . Hoolilo oa A>nerika i ko lakou mau moku Ealepa i mau manuwa, a holo aka hao i na «oku Bentania mi ka moana, a he noi o» <nff i pia ilaila, ma na moana « paii. hok> mai koi aa aumoku Beritania, « hoopae ,mai i na kea ma ka aioa, e pepek» » < na mea kue a e hoo iko lakou waiwai. i Luku lakou i na moku a pao e ku ana maloko K> na awa, kahi a lakou i pae ai. Alalla ho* lo han aku lakou.a ee maI«a«-b/ko lakon i mau moku, i ka akoakoa ana m&» >o na ka> n maaipa e kipaki ia l«kmu ; ». • MaaĀūiai 1814.—I ka' mahim* o loHi, ' hōlo aku na koa Amenka 9,01)0 nkliln 6 Sekota dao» o Kipela nāleke» o Kkhadh,- i 1 kahi e pili-ana mfa Nwgata, 'Ia fa mii/hMe •nui ake p Creahfaia B*ronk ttW M -khki Kipewe, a koemka «k<Ā U oakoa »ke ni 1 rita«ia YnanāuU o Oāwnill RWL r ' Hhko 6 1 i L heoaka ank, e« m«k;«fia-8erihiitilihe 500, k| ona Amenka be 350. Hele bo4r-k|fo nk 5 Ameiika • hoomoan» iho Im ma ka Wailele o i

Niagara, a i ka napoo ana o ka la, hoea mai la na Beritauia, a hoouka (iou lakou. Oka hoouka nui loa ia o ia kaua. A hala ka hora okoa o ke kauaana.ua kokuaia tnai na aoao elua e na koa hou | hiki inai, alaila, hooukahou uolakou. Ua kauia na pukuniahi Beritania maluna o kekahi puu, malaila mai ia i lele mai na poka ma(una o na Amenka. Pii ikaika aku na Amenka iiuna, iwaena 0ka make nui, a hoopio iho la i na pu. A ku lakou maiaila e kipaku ana i aa Beiitania. Holo ikaika mai hoi na Berilania e lawe hou 1 ko lakou mau pu, aua kipakuia lakou ilalo. Elua ekolu ko lakou hoi hou aoa mai e hoopio, me ka loaa ole. Iloko o keia kauaana, ua eha ka lunakoa Berilaniu, a ua Uolo aku na kanaka ona, e waiho ana i ke kahua kaua no na Amenka. Ua oi aku ka nui ona Berilaaia iloko o keia hoouka ana. Ue 878 na kaaaka o lakou i make, a ho 858, aa, Amenka. •••■ Ua hoehaia hoi na Generala Sekota rae Berona, a lilo ka luna ia RipeJe. Hoi hou ua Amerika i ka pakaua o Erie, a noho malaila, a hoopuni na koa Beritania ia lakou ilaila. Kaua pinepine iho la lakou ilaila a hiki i ka malama o Novemaba, alaila, wawahi iho la na Amenka i ka pakoua, a hoi mai i keia kapa 0 ka muliwai, ilaila, • pau k« hooilo. i ka malama o Sepetemaba, hoio nai niai na Beritaoia mai Kaaade mai me na moku kaua, a lele' mai i na Amerika ma Palalehu* ga, kahi i akoakoa ai n« moku Amenka, me oa koa be 1,500. O Makomha knaiiina ona koa Aroerika, a o Komodoa Makedon4 maluna ona moku. Ue 14,000 na koa Beritania 1 pae m« Palatebug«. A lele.mai na poka o lakou, a lele «ku u poka ooa Amerik«. A hala oa bora eiua o ke kaua aoa o na moku, ua pio oa moku Beritaaia. Maoka ke Kaua aoa « po. Aka, ika po, hoi oui mku ia na koa i .Kaoade, « Waiho aoa i ko iakon ukana. Ue 2,500« oa kanaka B4chania i make a i pio iioko o keia hoouka uuu! v I: ka malaiaa a Augaie, holo m*i aa au«np> ku BeriU»ia, kon»i ka moiūaaio Poeomaka, a pii ako lai Wario«foaa. N« ka makau> kaupia foa Aoaenikae kipakd, lela iakou (pauka. a (haW i n* abaoleio, roe ka hn> hale oka Pa« 1 eeideaav 'k bao i ka waiwai o ke kulioakaahalm: Peialakoo i bao i pa wait»«io;beia' w«hii bei» irabi • kokoleo ana iUHa- Malaāla aka lakok. i boio-a« i Baietiaea. aka, u* imākaakm m* kamoaioa Uaila. -e paleaMioa pda»n Nolaila, aole iakeu ikōaM» aakloilii ,fcalaa«lranhwld,t k; O ks)jwrfc4* hd U 'i& m OkW.- likekoiw»*** Hdco o k« Miawipi bolo koke ako o Geaerala

Jnkeaona maiaila, a hoomakaukau e pale aku ia lakuu. Ika malama o Dekamaba, hookokoke mai na kaua o Beritania. Hana ifarf ia o Jakesona i paku eke pulupulu nona koa ona. Aole i hiki ke komo na poka iioko oia mea. Ai ke kokoke ana mai ona BerHanja;‘ kipu aku na Amenka malunu o na eke puffa, a make nui lnkou, 'vNo ka ooi o ka -make* o' na lunakoa Beritania, ua kauiili na kanaka, no ka mea ole nanu lakou e aiakai, a nnholo nui aku iakou me ka makrf nui. Ua make pu me fakou o Pakenahāma kb lakou ko»' Vhoi noi aku nh kanaka i kolakou mau moku.