Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 22, 31 August 1859 — "Ka Mu !" [ARTICLE]

"Ka Mu !"

He roca kupanaha i ko’u manao, ka mau 0 ka naaupo a me ka paakiki o na kanaka Hawaii ma na manao kuhihewa o ka wa kahiko. Eia kekahi o na manao i haalele ole ia e ka lehulehu, oia “ ka Mu.” Ma Kona nei i loheia i keia mau la, no ia mea Nu Hou. Penei au i lohe ai. Ma Kainaliu. ua hui na haole e kukw.lu i hale pule no lakou, aia ma ka aina o Mr. Kuke tna Kalukalu, ke kahua. A kokoke paa ua hale la, ua nele i kekahi mau papa kena e pau ai na ooao o ka hale. Nolaila hele aku kek&hi haole, o Kaukā Herika kona inoa, ma Holualoa, e noi akii i kekahi makamaka haole i papa kepa e pau ai ka hale. ' Ike aku la na kanaka i keia haole i hele mai e kamailio me kekahi, olelo iho la lakou “Hemu ka keia. I hele mai nei keia i kanaka no ka luakini o lakou.” Alaila holo kiki na kanaka a pau, na kane, wahine me na keiki e pee, i pakele i ka mu, Kahea aku kekahi i kekahi, ma ke alanui a me kauhale: “auhea oukJu, e kii i n(ikeiki, e malama. Eia ka m,u ke hele mai nei!” Ka inoa he olelo keia make ano paani, aole ka! He oiaio kā makau o keia poe keiki kanaka makua ! Ninau aku la kekahi ia lakou, “ heaM keia hana naaupo a oukou?” Pane maifevWu.—“ Ua lohe maopopo makou he oiawkeia mea o ka mu o na haole. Ina e kukuluia ko ija haole hale pule, alaila e pepehl malu ia kekahi kanaka i mea hoomanamana na lakou, a e kanu ke kupapau malalō o ke kihi o ka hale, alaila ua mana ka pule. Eka Hae Hawaii, ua kuhihewa au ua hoomalamalamaia keia lahul, i ke aoia’na iloko o na makahiki he kanaha i hala aku nei; Eia ka, ke mau nei no ka pouli oko lakou inau naau. O keia hana o ka mu, oia kekahi o oa hana a aakahuna hoomanakii o ka wa kahiko o Hawaii nei, aia ka! i keia wa ua kapaia mai na haole he mu. Ma ka aoao Kerisliano anei keia hana, aole anei ia he wahi koena o ka ai awaawa o ke DiaboIo? S. Holualoa, Augate 1859.