Ka Hae Hawaii, Volume 4, Number 26, 28 September 1859 — NA KE AUPUNI. NA KANAWAI KIVILA O KO HAWAII PAE AINA. [ARTICLE]

NA KE AUPUNI. NA KANAWAI KIVILA O KO HAWAII PAE AINA.

Pauku 470. E waiho aku ke Kuhina Waiwai,, i kela lua makahiki keia lua makahikiki, imua o ka Ahaolelo, i palapala hoike i na hana o kana oihana, e honmaopopo ana i ka nui o ke dala i loaa mai, me na dala i lilo aku, ma na makahiki elua i hala ae, a e hoakaka ana i ka nui o ke dala ana i manao ai e loaa mai ana, a e lilo aku ana, maloko o na makahiki elua e hiki mai ana. Pauku 471. Nana no e malama, a e kauoha aku paha e malama ia, maloko o na buke kupono, he mooolelo akaka lea o na hana i hanaia ma kana oihana. Pauku 472. Nana no e ao aku i na Luna Dute me na Luna Auhau, na Luna Helu, a me na luna e ae o kana oihana, i kela manawa keia manawa, ma na mea e pili ana i ka lakou mau oihana; Pauku 473. Aia no maluna o ke Kuhina Waiwai ka malama pono ana i na dala a pau i loaa mai maloko o ka Waihona Dala o ke Aupuui, a me ka hoolilo pono ana ia dala, mamuli o ka olelo o na kanawai : Aka hoi, ina e aihueia a mawaeia paha kekahi o ia dala, e kekahi luna o ka oihana waiwai, a e kekahi mea e ae paha, alaila, e hiki no i ke Kuhina ke hoike aku ia mea, a e hoomaopopo hoi oia i kona piii ole me ia hana kolohe ana, a ina maopopo pela, alaila, e hookuuia oia, aole hoi e ili ka hewa maluna iho ona. - Pauku 474. Aia no maluna o ke Kuhina Waiwai, ka hoonoho ana i kakauolelo nana e malama i na buke helu dalao ke aupuni, a e hiki no i ke Kuhina ke hoopau i ua kakauolelo nei ke makeinake oia ehoohemo. Mamua o kana hapai ana i kana mau haua, e haawi aku ke kakauolelo i ke Kuhina Waiwai nona ihoa no kona mau panihakahaka, i palapala hoopaa me na hope kupono, no na dala aole emi malalo o elima tausani, aole hoi oi aku i na tausani he umi, no ka pomaikai o ke aupuni, e olelo ana, e malama ua kakauolelo nei me ka pololei a me ka hemahema ole, i na buke me na palapala helu dala 0 ka oihana waiwai; aole oia e mawae, a e lawe nona iho paha, ma ke ano kolohe e ae a no hai paha, i kekahi dala o ke aupuni; a e hana pololei loa oia i na hana a pau o kana oihana. Pauku 475. E hiki no i ua Kuhina nei, e hoohiki aku ia hai ma na olelo hoohiki a pau, e pili ana i kekahi hana iloko o kana oihana. Pauku 476. E hiki no i ua Kuhina nei ke hooiaio, malalo o ke sila o kana oihana, t ua kope o na palapala hookaa dala me na palapala e ae i waihoia ma kona keena oihana; a e like no ka hoike ana o na kope i hooiaioia pela ma kekahi ahahookolokolo me ka Hoike ana i na palapala kumu. Pauku 477. Na kela a me keia Kuhinao ke aupuni, e malama i ka oiaio o kana mau palapala kikoo dala i ka waihona o ke aupuni, e Hke me ka bila haawina; nana no hoi e kiai i ka hoolilo pololei ana o ke daia ma kana oihana ponoi, a maluna ona ka hihia ina be hewa. Pela hoi ka Peresidena o ka papahoonaauao. O ka uku ana’ku i ke dala e like me ka bila haawina i hooholoia e ka Ahaolelo, oia wale no ka hana a ke Kuhina Waiwai. O na dala a pao o ke aupuni i loaa 1 kela oihana a i keia oihana, a t kekahi luna paha o ke aupuni, e hoihoi kokeia iloko o ka waihona aupuni, malaila no e hooliloia’ku ai e like me ke kanawai : Aka hoi, aole e pili keia i na dala auhau kula i ohiia e na Luna Auhau o ke aupuni, e waihoia no ia me na

Puuku Kula o kela Apana keia Apana, no ka uku ana i na kula o ke aupuni. Pauku 478. Aole o manaoia eke Kuhina Waiwai, he oiaio kekahi palapala kikoo dala a kekahi Lunakanawai Apana, Luna Helu a Luna Auhau paha, aole e ukuia’ku ke dala ke ole i kakauia ka inoa b ke Kiaaina o ka mokupuni kahi i noho ai na lunakanawai.luna helu a lunaauhau paha. Ina i kakauinoaia pela.alaila.e manaoia ua oiaio ka palapala kikoo a maluna hoi o ua Kiaaina la ka hihia ina he howa. I mea e holo pono ai ame ka^pololei 0 ka hana ana ma ka oihana waiwai, e hiki no i ke Kuhina Waiwai, ke kau i na rula e pili ana i na buke helu, a me na palapala kikoo dala o na mea a pdu, i loaa ko lakou uku mailoko ae o ka waihona o ke aupuni. Pauku 479. I mea ē pono ai ka uku ana 1 ke dala iwaena ona Mokupuni, ua kupono no i ke kanawai e lawe ke Kuhina Waiwai, ke manao oia he pono, i ke dala maikai e waiho me ia, aole emi malalo o na dala he kanalima, a ē haawi i palapala hooiaio no ua dala nei e hookaa koke ia mai ika wa kii aku, me ka uka hoopanee ole. \_Ua paiia inamua na Haawina XII, XIII and XIV.]