Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 6, 9 May 1860 — He Mele no ke kauo ana i na Waa o Kana ia Kauwelieli ma. [ARTICLE]

He Mele no ke kauo ana i na Waa o Kana ia Kauwelieli ma.

Eia malalo iho ke Mele, (oia hoi ka pule ma ka olelo Hawaii,) no ke kauo ana i na waa o Kana, oia hoi kekahi kanaka kaulana oka wa kahiko. He waa e kfi ai i, ka makuahine o lakou la. Hinaleklua, ka wahine manuahi a Hakalanileo, a ka oiakuakane o lakou. Lawe ia hni e ke ’lii o kekahi puu kaulana ma Molokai, oia hoi o “Haupukele. O Kapepekauila ke koa oia puu ikaika o KeolewakeAlii. Ama ia lawe ana, uwe ka- ‘ nikau ko lakou makuakane, a hele e ninau i na keiki a pau, aole nae laknu i aa e hele e kaua me Kapepeekauila, o Niheukolohe ke keiki hope loa ka mea i na e hele e kaua. A no ka pono ole o ka hana aha, kokua pu kona kupunawahine o Uli, a makaukau na mea a pau, a no ka hiki ole ke kauo i kai, hapai ae la o Kana i keia Mele. O Ikuwa ka honua ilalo, He A'lii la k(? kau mua, O Ikumaumau ai ka lani, He kapuahi ka aha lanaKa pihe aka laau o Laa, lana, E haua ana e Kumokuha- He mahele la ka uilani, lii, [nahele, O Kumuhonua ka pou Eke kaliunakua laau oka ilalo, [hoi ka pea,) Nana i kua ka ohia ke ki-0 Akakaiau o kala , nookaha, O hilala ilalo kaka-oko, Mo’ka ha kaeulukoia i kai, Oloolo kaie i ka laho, E huli ka waa, ē huli ka Hapili ka ie iluna’e, waa, Pilikia ka ie iluna’e, A ke kuahiwi a ke kualono Paa loa ka ie iluna’e, A ke awawa, a ke he —i, Maikai ka ie iluna’e, A ke kahawai a ka moai Lena ka ie iluna’e, nawai, . . 0ka opi, oka upoi, aka Aka pala ai a hale kaua, la ka ie iluna’e, A hale kanaka, a hale ohea Makauea ka ie i ka waha, A kuaua nui a Loikee, He oleole a.waha nui kai Aka hae o Mniahuli, ' ' kapuaki, [iho. Aka holo o Moemoe—a, Kaiweluula ilalo ka welu Ka waa a kapipi ma-ia la Kapuahuula ka welu ilalo i kalai,. iho, [iho, Ka waaa Koi-ikilai kalai, Punanaaiai ka welu ilalo Kawaaa Koi-nui la i kalai O Hli ka wahineulana ie, Ka waa a Koi-loala i kalai 0 Haneeiakea, ke kahuna "Ka waaa Koi-poko lai ka- kui la, [(pe a 0 lai, [kalai, O Kakai ana o kona la, Ka waa a Koihnumapu la i Ka hapai ana o kona la, Ka waa a Koimakanahoa- Ke amo ana o kona la, hoa la i kalai, [kalai, Kukulu ana o kona la, Ka waa'a Kupulupuiu la i Kamaki ana o kona la, Ka waa a Kuolonoonowao Nakia maika pumawaho, la i kalai, [kalai, Hoa mai ka pu maloko, Ka waaa Kumakuhaliilai 0 hiolo ka pu i ka ekea, Ka waa a Kupepeiaoloa la Kipa kaula i ka ihu, i kalai, • „ O hoolewa kaulai ka waha Ka waa a i kal.ii, O hukia kaula holo, Ka waaa Kanealukaikalai Holo a ka waa i ka moana Ka waa a Nanahuikuhi- 0 Niheukalohe kai ka iliili kuhiikakau la i kalaii He papakii kona noho ana Ka wua a Laea i kakai ka He wnialee konamalokai, aha, [Laea, O Hoolapaku kana hoe, A ke kahuna wahine o O Lealea la i kona kuu, Ke ka la la ilalo hāna, O ke pani kona noho āna, Oku puaa la ilalo hana, O ele kona malo kai,^ 0ka aahu la ilalo hano, O Kahihi kaale kona hoe, Ona niu la ilalu’hāna, OKekahawalu kai kaiako Oka ra uln la ilalo hana* nui, (nna, Oka ulua la ilalo hana, HePapakonanekonanoho 0 ka ia eleele la ilalo hana He Na’u kona malo-kai, Ku ilalo hana, He Awikiulaikaikalani koE oe-oe e u-i ihe ika inoa nahoe, [waa, ’ o keia waa, O Haka ma ka ihu o kela Owai lakainoao keia waa? 0 Kamaniula kona noho » O Kaumelieli-ka-e-kea, ana, Keakamilo la oke ama, He Hamoula konamnlo kai 0 Hualala ka ulu i ka ihu Heiehaka kona hoe, O aku ka ihu ika lani, Alele a loaa i kona lima, O lun i ke kai ka holoana O Kahaku i Kainaliu, O lauapo kahi aoao, Kahakui o Kahakulewa, O pooka iloko o ka hoo- Kahakakaiau, ka iho ka wawa, liu, O Lehiamanu ka laau ihu, A pau ia Hiupewa, 0 Kupakee ka laao hope, Kukulu kii ia Uiupewa, Kapi kai o ka ekea, O Haumapu, o Hooleia Ja, E kau a ka hope iluna, kai akea, Kanalupe ka moamoa, I Akea la, kahi hope, Piliaomaoma ka moo ma- la Leolani kai hope, loko, , [waho, O Holau la ka hookele, Pilinakekeke ka muo ma- O uli mai ka hoe maloko, O pe-heu ka pepeiao, O ka mai ka hoe mawaho O puka-kea ka puka, O Iloeu ka o, Makilihoahoaikalani ‘ ke O Niuuli ka niu, meki, [hope, O Makaala la ke kilo, Kaulani ka wae ma ka O Mooaiku ke kahuna, Kekee ka wae ika iako, E hai ana ika heana, Hoopio ka wae ma kaihu. I ka al«-i o ka moana, Lapuu ka wae ma ke kee, I ka ale pane o ka monna, O hoa i ka laula ka iako I ke aumiki o ka moana, hope, I ke au ka o moana, He manuwanawa kona aha Auka iho.aukanae, * He owili la kauilani, Ehu a ka moa kaiuii, He lehua ka iako iwaena, O Kana ke’lii, o KapualaHe makini kaaha lanalana laukaloau, He hilinai la kauilahi, O Nihea kaa, [e, (make,) Kuanuanua lakaiako nui, 0 Wawakaikalani ka laau He kalele ku ka uilaai, . Make o Kapepeekanila a Ka pau o Luukia ka aha, me Koloewa, [mauna 0 Heeheeiwawau ka aha Au e—alia e—e hee kela lanaiana, O Haupukeie, e kele ana. Mamua ka hana ana a Kana, a mahope ka holo ana, mai Hawaii mai, a holo i Molokai, 1ke kaua. Aia a hoolahaia keia raa ka Hae, alaila, e kakau hou no wau i ka moe a Moi, a ke kahuna mana, oia hoi ka hihio i loaa ia ia mamua iho o ko Kana hele ana mai, be kahuna o Moi no Keolewa na ke alii o Haupukele, ame Kapepeekauila, ke koa ikaika. J. H. KANEPUU. Mauoalua, Oahu, Aperila 27, 1860.