Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 11, 13 June 1860 — Na Pu Kuniahi hou. [ARTICLE]

Na Pu Kuniahi hou.

No ka loaa ana o na ann hou o na pu kuniahi, e hikiwawe ai ka lawelawe ana i ke kaua, ua kahuli nui ke kaulike o na aupuni 0 ka honua, e pakela loa aku ana ko lakou, ko na aupuni i pomaikai i ka loaa ana o na ano hou o na mea kaua maluna o ka nui o na aupuni o ka honua. : O na pu hou kaulana i nei wa ma ka honua, ka pu rifle a Louia Napoleon, na pu a Armstrong ma laua o Whitworth o Beretania, ame ka Cochrane o Nu loka. Ma ka paa a ino ole, ua oi ka Cochrane. Ika wa e ki ia ai nei pu he wahi paula uuku iloko n kahi keena, mahope ke a mua, nolaila, neeu ka nui o ka paula a me ka poka, lilo ka'ikaika o ka pahu ana o ka paula i ke kiloi i ka poka, a pale ka ikaika o ka poula i ka wahi 1 ka pu, a keu loa aku ka lele ana o ka poka no ka a like oka paula. (He mea i maopopo i|na mea akamai i ke ki,pu kaupoohiwi he keu loa aku ka lele ana o ka poka a ka pu paea mamua o ka pu kapu; o ke kumu onei mea, ka hakalia o ke a ana o ka paula o ka pu paea.) O ka Armstrong pU, he mau hukaa hao kui poepoe ekolu, ua hanaia a kupono kahi iloko kahi, a kui ia a pili Ahe hao maikai loa ka hao i hana ia’i o nei pu; 3,000 o nei mau pu e hana ia ana i nei makahiki. O ka Whitworth pu ke keu o na pu i hana ia i Beretania. Ika hoao ia ana o nei pu i Southampton, ua iike ka pololei o ka lele ana o kana poka i ha mile eono me ka poka a ka pu maoli i na iwilei he 30. Ka mea hou o nei ano, he mea e hoonui ana ika naauao 'ma ka honua. Ua ike ia, na na aupuni naauao o ka honua wale no e imi ae loaa nei na mea hou, a no ka ioaa ana o na mea hou o ano ka lanakila a me ke ola o na aupuni naauao, ke kaua MiMi e na aupuni naaupo a hihiu. No ka nele i nei mau mea ka haule nui o ka naauao flM Europa i ka wa i pio ai o Roma i ka poe Golbs ame ka Vandals. la \va, ua like ka īakou ano o ke kaua ana me ko Roma ano; no ka nawaliwali o ke kino o ka poe Roma i ka uhauha, pio ai lakou i ke ku ana aku imua o ka poe i ikaika na kino i ka alualu i na holoholona hihiu. Ua ike ia na aupuni hookaumaha i na makaainana, he makemake ole e ao i na makaainana i ka naauao, no ka mea, o ka mea ia e uhi ai ka ikaika o ke kanaka e imi ika mea e pono ai. I nei wa ua pale ka pono a ka mea ikaika a me ka naaupo imua o na pu a ka naauao. pono kekahi i ka mole o na maki&illpaha he] umi, e ike auanei ia ua pomaikai iki ka honua, ‘aole i poino. He

hiki no i na aupuni naaupo ke kuai i na aupuni naauao i pu a me na mea kaua e ae; aka, i ka wa e loaa ai i ke aupuni naauaoke ano hou, haule ua aupuni naaupo nei ihope. He nui no ka pilikia o ke kaua, a he mea nui, no ka mea nana e hoala wale me ke kumu ole, aka, he mea wehe ia i ka pilikia o ka poe i hooluhiia. Ma na mooolelo ona aupuni o Europa, o ka hopena o ia poe kaua a pau he oluolu no na mea a pau. Oke kaua ma llalia, ua liio ia i mea maha no ia aina, a ke aneane pio nei ka Pope i kona noho alii aupuoi no kona hooilihune a hoonaaupo i kona makaainana. O ke kumu o ke kue nui iwaena o Bere* tania a me Farani, he kue mau i ka wa noho oluoiu o na poo o ke aupuni, no ke anpe o ka manao o na makaainana, aole no kekahi hihia nui iwaena o laua. O ka Beretania makemuke, e like kupono ka ikaika o na aupuni, i kolohe ole aku kekahi i kekahi, a o ke kumu ia o na kaua o Beretania i £uropa i nei mau makahiki i hala ae nei, aka, o ka makaainana o Farani he poe hiki ole i ka noho rae ka oluolu, aia me ke kaua e mau ai ka makemake o ka makaainana i ke alii, a nolaila ka mahalo ia o Louie XIV a me Napoleona nui. , f