Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 14, 4 July 1860 — Untitled [ARTICLE]

Ma ka Hae o kela pule, ua ninau mai o Ukeke, ka Lunamakaaiunna o K«*ofaiiloa, “ Mahea ke kohu o na Kauka Haole ? ” Ua noonoo nui au i keia ninau, a ua aneane ae aku i ka manao o Ukeke, ua oi loa ke akamai o na Kauka maoli mumua o na Ka.uka haole. Eia na kumu o kuu manao ana pela, 1. Ma ka Hale mai o Emma, ma Honolulu nei, na lapaauia he 1,354 poe mai, a oia poe he 19 i inake ! A he Kauka haole ko ia hale ! Auhoa kona akamai ? He 12 kanaka mai i ' make ia ia, a he 1,342 i ola ! Hewa loa. Kumu manao 2 Aole ike na kauka haole j ka niai Hawaii, no ka mea, he poe ai poi kakou, a he okoa ke kino o ka mea ai poi, a be okoa ke kino o ka mea ai berena, inu ki, a pela aku. He okoa loa, nolaila aole ike na Kauka haole i ke kino ai poi o kanaka Hawaii, aole hoi kupono ko laknu laau i ka opu 0 ke kanaka maoli. He koko okoa, he ili okoa, he iwi okoa; nolaila ua ae au i ko Ukeke manao. Kumu manao 3. Olelo mai kekahi, nui ka poe i make i na Kauka Hawaii; ua olelo pinepine in pela iloko o ka Hae. Makehewa ia olelo. Eia ka oino, ua make ia poe a pau 1 ka mai; aole i make i ke Kauka maoli. Ua ike maoli au. Kumu manao 4 Ho akamai maoli kekabi Kahuna maoli. Penei ke akamai o kekahi a’u i lohe ai. Ua ale okoa kekahi kanaka hiamoe i ka iole liilii, i kona wa e hiamoe ann: aln ae ua kanaka la, ano e loa kai loko o konn opu, e holoholo ana kekahi mea iloko, me he iole la, uwe nui ia no ka makau a me ka eha o kona opu, “Auwe kuuopu! Auwo kuu opu i Eia ka iole iloko o nahu aua iloko o kuu opu ! Ua makeau, auwe, auwo, auwe. Kii aku la i Kauka Hawaii, holo koke mai la, a i mai la, “ HeaKa keia ? Eia iloko o ka’u opu ka iole e holoholo ana io ia nei, e aaho ana<i kuu opu, auwe kuu make ! E koku^okV^I«*<>^’. ko Kaaka i popoki a olelo iho la,

“ Eia ka laau laau la, e ale okoa oc i keia popoki, a nana e pepehi i ka iole iloko o kou opu, oke ola no ia.” He waha nui ko ia ia kanaka, a he opu nui hoi, ale iho la ia i ka popoki ola, a lele koke kela maluna o ka iole iloko a make ia, o ke nla koke no ia o ke* ia kanaka Nani ke akamai oia Kauka Hawaii ! Auhea ke Kauka Haole akamai e like me kein ? Kumu manao 5. Aole ma ka laau wale no ka lapaau ana o ke Kauka maoli; ma ka mana o ka pule, hoomnnamana kokahi, o ka aui ia. Kakaikahi ka poe ola lka laau; ika hoomanamana, mahiki, lawelawe, ka nui. Aole ike na Kauka haole i keia; he poe hawawa loa. Nolaiia, ua pono oe e Ukeke, huro na Kauka maoli o kaua.