Ka Hae Hawaii, Volume 5, Number 38, 19 December 1860 — KE KAHULINUIANAMAFARANI. Me ka Mooolele no Napoleoua Boneate. Helu 19. [ARTICLE]

KE KAHULINUIANAMAFARANI. Me ka Mooolele no Napoleoua Boneate. Helu 19.

0 ke kumu nui o ko Napoleona kaua pinepine ana, ka makau loa ana o na alii o Europa ia ia. Ua makau iukou no kona hookui ana mai i na aina o ltalia a me Helevetia Farani, a manao iho ia lukou, e pau loa aua lakou i ke pio, he hoopio ole lakou ia ia. Pela ao keia kauu ana. Hookui o Beritania me Auseteria a me Kusia, e hookomo mai i ko lakou poe koa iloko o Farani e hoopio ia ia. Aole i kali na Auseteria i ka hiki e ana mai-o na Hosia e kokua ia lakou, aka, hele e mai lakou a kokoke i na palena o Farani, a pio e lakou ia Napoleona, e like me ka mea i olelo mua ia mai. 1 ke pio ana o Generale Maka, aole i kali iki o Napoleona i ka hiki nna mui o na koa hou e kue mai ia ia. Wikiwiki aku la ia me kona poe koa a pau e komo iloko o Auseteria, e hoopuehu ana i na enemi a pau i keakea ia ia, a hiki aku i ke kulanakauhale alii, i Viena, iwaenakonu o ke Aupuni, malaila ia i hoomakaukau e kaua hou me ka moi o Ausetēria i hui pu rne na Rusia mamuli o ko lakou moi o Alekanedero, E noho ana na empenea o Rusia me Auselerta ia wa iioko o Eohemia, kahi i akoakoa ni na koa he nui 0 laua. He 75 na tausani o kela aoao, a e akoakoa ana na koa hou he lehulehu e kokua ilaila, Aka, he akamai ko Napoleona ia wa 1 ka hana aku iinua o lakou me he mea la e makau ana, a emi ihope i: mea hoopuka mai ia lakou mailoko mai o ko lakou mau wahi paa, a hele i ka pnpu, e hoouka ilaila. Ike mai na moi i ka emi ana o Napoleona ma, kuhihewa iaua e auhee ana o Napoleona ma, a kena aku luua e hoopuni i na Farani, a e hoopio ia lakou, I ka ike ana aku o Eonepate i kekehi poe o lakou e hele ae ana ma kona aoao, pane olioli mai kela, “ Apopo e lilo lakou no’u.” Ia po iho, hoonoho kela i kahi legiona Farani ma ke alo o na Kukini i hele ae, e pee ana mahope o kahi kauhale e kue ia lakou i kakahiuka. A ao ae, hoouka iakou i ke kaua. Ke kaua no ia a po. He lele aku a lele mai, he kipu, a lele na poka, a mako nui a eha hoi ka poe o na aoao a elua. Ua auheeia na Auseteria a me na Kukini, a pio iho na mea o lakou he lehulehu. Ua kapaia keia hoouka, " kekaua o Austeriitz.” Ike iho la ka Emperea o Auseleria, ua hoka kona aoao, noi mai la oia ia Napoleona e kuikahi laua. Ae mai la Nnpoleona, e pau ke kaua ana. Kuiknhi iho ta laua, e haawi mai ana i kekahi aoao o kona aupuni, i ka aina mamua o Tyzol, e Mo no ke alii o Bavaria, nana i kokua mai ia Bonepa(e iloko o ke kaua. Hoi aku la o Alekaoedero me kona poe koa i Rusia, a paa ke kuikahi, hoi hou aku hoi na Farani i ko lakou aina. A hoi mai la o Napoleona mai Auseteria mai, ua huli kona manao i nn hana e hoonani ia Farani i na mea e waiwai ai, a e kiekie ai kona aupuni. Ua hanaia na alanui maikai a me na auwai i eliia i mau ala e lawe ia ai na ukana kuai. Hoanoho iho hoi ia i kona mau hoahanau kaua i mau alii maluna o na aina i pio ia ia. O Iosepa Eonepale ka mea i hoonohoia mn Napele, o Lui, ka makuakane o Lui Napoleona e alii ana maluna o Farani i keia wa, oia ke alii o Holaoi, a o Jeromc ka muli loa ka uiea i haawiia nona he aupuni maloko o kekahi ddbu moku maloko o Geremania. O Weeipalia ka inna o ia Aupuni hou. Aka aole i hiki ia ia ke noho loihi me ke kaua ole. Ua makau nui o Perusia ia ia, a ua ikaika loa ka manao o kanaka a me na koa oia aina e hoouka i ke kaua me ia. Nolaiia, kuikahi ae la ke alii o Perusia me ka Emeperea o Rusia, e huipu i ko laua mau koa e kaua hou me Farani, Aka, aole i kali o Pēuaia i ka hiki e ana mai o na koa Rusia memaa o ko lakou hoomaka ana. Malaila ko iakou kuhihewa. Manao iho la na Perusia ehiki no ia lakou ke pale aku ia Bonapate, a hiki mai na Rusia, alaila e lanakila maluna OnH Kuhihewa no lakou. Ua makaukau e o Napoleona, a hoohele aku ia i kona poe koa iloko o ka aina o Perusia i ka wa e mamao ana na Rusia, a i ka hoouka mut ioa .ini len«, ua pio • puehu na koa a pau o Perusia ia lakou, Pakele wale aku ke alli o Perosia, a lilo ka nui loa o kona aupuNipoleona, me Berlina ke kalanakau€afe alii. Iloko o kela kaua ana, ua pio oa koa he 30,000, me na pukuniahi he 300, a me na hae kaua he 60, i ke la hookahi. Ua Ealaka loa o Perusia ia manawe. U«. mouahana ke aupaoi, no Napoleona ka nui, mē aa pakaaa ikaika, « me n« w«iw«i aupuai he auiloa. I m )« mahope mai o k« hoo* uk« «o« ma lena, ua hoopioia ka oui o aa

. koa i koe i ke alii o Perusia, A hiki i ka wa i pio ai o Napoleona i na lii o Europa, ua waiho wale ia ke aupuni'o Perusia iloko o ka lima o Bonapate, aole i hoihoi ia mai kona alii maluna o ka aina. Koikoi ka hana ana a Napoleona maluna o na nlii o Geremania i kokua ia. Perusia. Hoopau oia i kekahi o lakou, a haawi i ko lakou mau aupuni no na alii e ae, a hoopai aku ia i kekuhi ma ka lawe aaa i kahi aoao o kona aina, i ikaika ole ia i ke kaua hou aku. Ma ia manawa iho, aohe moi mana e ae o Europa e like ine Napoleona, Aka, koe aku la o Rusia a me Berilania, me ka nawaliwali ole. Hoopilikia nae Napoleona ia Beritania, i ka hoopio iho i ka waiwai kuai a me na moku kalepa o Beritania maloko 0na awa a pau o Europa. Ina aole i ae mai kekahi aupuni e hanu pela, alaila hoouna aku kela i na koa ona e kaua a e hoopio ia nupuni. Mai Perusia aku ka Bonapate hele ana iloko o Polane i ke kaua me na koa o Rusia. 1 hele mai lakou e kokua i ke alii o Perusia. Komo aku ia i kela oina, a emi hope iho na Kukini. Hoouka lakou ika la 25 o Novemaba ma Palluka, kaua lakou a po iho, a pio iho la, a make iho na Farani he 8,000 na koa. Alailu, enii iho la na Farani e hoomaha. He mau hoouka eae ko lakou iloko o keia kaua ana, me ka make nui ina na aoa.o eiua. Aka, aole i lanakila kekahi aoao. He wa hooilo kela, a e pna ana ka honua a piha na alanui i ka hau, i hiki ole ai i na koa ke hele pono. Ahe nui loa hoi ke anu, a make lakou he nui loa ika hooilo. Hoi hope no ka poe Kukini iloka o ko lakou aina e noho ma na hale a pau ka hooilo. Emimai la hoi na Farani a hiki i ka muliwai Fistula, e noho malaila, a hoi mai ai ke kau. I ka la 13 o lune, 1807, houuka hou na kaua o Rusia me ko Eapani ma Frielani. Aka, mahope o na hora kaua he nui, heeaku la na Kukini e aa ana i ka muliwai, a pakele me ka make nui, a me ke pio o na ukana n lakou. Alaila, manao iho la na Empenea e kuika hi. Maluna oka muliwai ma Pilsit, ua hanaia he halelana, mawaena o na kaua e noho ana mu kela kapa a keia kapa. Maloko o ia hale ko imlawai ana o nn Emperea me na luna o laua, a houholo i ke kuikahi ana. Ma ia manawa, lilo o Aleknnedero laua o Napoleona i mou hoaaloha, a hala na makahiki oko laua kaua hou ole ana. Ikala 27 o lulai, hiki hou mai ai o Napoleona i Parisa, a loaa hou mnlaila ka hoomaikai nui ia o na kanaka a pnu ma Farani. 1 keia hoi ana ae o Napoleona i Farani, ua hoopau om i ka Buke Kanawai hou o ke aupuni, i kapaia ke kc.da Napoleona:” Ua kaulana keia Kanawai hou no kona pili pono ana ika hoomulu maikai i kanaka. Aole kanawai e ae ma Farani mamua i makemake like ia ma keia, no kona ano naauao. Ake mau nei ia Buke kanawai a hiki i keia manawa. ~70 ko Nnpoleona manao pan ka hoopilikia fa Beritania i kona kalepa nna i kona waiwai ma rm awa a pau o Eumpa, ma iyt awa a pau o Italiu, a Sepania, Farnni, a Geremania, a Denemaka, a hiki i na awa o Rusia. Pela kona kuikuhi ana me na’lii kuokoa a pau a me na’lii a pau e noho ana mamuli ona. Ina e holo ‘aku kekahi moku o Amerika, e noho kuikahi ana me Faruni, u ku ma Beritania, a mahape halo hou aku ma kekahi aoao o Europa, ua pio ta moku no k« mea, ua kapaia he waiwni Beritania maloko ooa. No ke kue ana o Beritania i keia, kukalfl kela i kanawai e hoopio ia ka moku i inaa e holo ana i kekahi awa o na aina maialo o Farani. Aka, aole i ikaika ka manao o Rusia e kuai ole i ba waiwai Beritania, ua kuai nmlu no lakou. A lilo iho la ia hana ana i mea hoopaapaa nui me Napoleona a me ka Emperea o Rusia. A he kumu ia o ke kaua hou an« o Bbnapat« ma Rusia, a me kona komo ana iloko o ia aina, a loaa mai ka make nui maluna o konapoa kaua.