Ka Hae Hawaii, Volume 6, Number 5, 1 May 1861 — Ka Pulupulu. [ARTICLE]

Ka Pulupulu.

No ka haiinaele nm Amerikahui, kalū i loaa’i ka nui o ka pulupuiu ma ke kalepa una o ko Europn poe kalepa, ua mana.o lakou, e pilikia auanei ku poe hana o Enelani me Furani, no ka nele i ka pulupula ole. Nulaila, ke-huli nei ka poe e pili ana i keia oihaua, i kahi hou e loau’i ka pulupulu. Manao ko Enelani poe, aia ma Inidiu ka aina kupono loa no ka mahi pulupulu, a ma Inidia Komohana kekahi, a ma Auscleralia kekuhi. A huli ko Farani poe ia Aferika, ma Algeria, no ka ulu maikai o ka pulupula ma ia mau aina. He kumu oiaio no keia -pihoihoi o ka munao o ko Eumpa poe ; no ka mea, he mea ia e pili anu i ke ola o kekahi inau milionu o na kanaka o ia mau aina, a he kumu nui ia o ke kalepa ana mawaena o Europa a me Ameiikuhui, n, ina ua mau ka haunaele rna Amerikahui, a lilo ia na aoao elua i ke kaua ana kekahi i kekahi ; alaila, e pnu koke'ke kalepa ann o ko Europa a me ko Amjbrika ma ka aooo Hein», a nele ka poe huna |ole $ku mea ole e hana’i. V A no m mau mea, he ninau ano nui ia, mahea anei ka aina hou i kupono no ka niahi pulupulu ? He manuwa pono keia ia kakou, e noonoo hou i ka pouo a pono ole palia ō ko kakou aina nei, n« ka inahi pulupuiu una. Eia ka manao mua ; aole he.kanalua iki no ka ulu ana o ku pulupulu ma.ko Hawaii nei pae aina. Ua hoao ia, a ua ulu no. Aia ma Hawaii, Maui, Molokai, Oahu, Kauai ; ua ulu. Aole ninuu ma laila. Eia ka ninau nui ia kakou. He waiwai a he waiwai uie paha ka mahi pulupulu ana. > He oihana kupono loa keia no na kanaka Hawaii ; no ka mea, aole he lilo i ka homnaka ana. Ua loaa ia lakou ka aina a me na oo, a o ku nnoano wale no i koe, Ele oihnna kiipono ia no na kane, na wahine a me na keiki ao hoi kekahi ; he hana maniH ka ohi ana o ka pulupulu, nne like ia i ka paani ana, a oluolu maoli na keiki i keia hann, ke luaa ia lakou he wahi hapaumi i kela manawn keia manawa. {la hiki i kela a me keia kanaka, ke malama i ka hnpalua eka ptilupulu, iloko o na hora i paa ole ia i kn mahiai—a ma ia hapalun eka, he 200 kumu laau paha. A, ina he elua pauna k« ka laau hookahi i ka makahiki, alaiia he 400 pauna a pnu i ka inakahiki liookahi, A he 10 kenela ka uku o ka pauna, o like ia me $40.00 no ka hapalua eka, i ka makahiki liookahi. A ina he nui na kanaka e hana pela, he 20,000, paha, alaila,-he $800,000 ku loaa. Eia kekahi, ua hiki i ke kanaka mea ohana ke mahuahua i ka nui o ka aina pulupulu, i mau eka elinia paha, a loaa ia ia he mau puuna 4,000, a i ke kuai ana, he $400, a, ina e lilo ka hapalua o ia i mau dala i ka hana ana, alaila he $200 ka puka no kana hana ana. Aoie maopopo lea ia’u ka nui o na pauna. no ka laau hookahi, ua oi aku paha kekahi, a uaemi mai kekahi, e like me ke ano o ka mahi ana ; he nui ae ka hua ke maikai ka mahi ana. Ua ane like keia hana i ka inahi kofe ana ; nolaila, aole he pilikia no ke ano hou o keia hana, hookahi wale no hemahema, oia hoi kn hookaawaie «na i na anoano mailoko mai o ka pulupulu ; aole nae he pilikia oui ma ia hana ; ua hiki i na wahine a me na! keiki ke hana iu hana. A, ina 'e loaa i kekahi ka wili hoomaemae pulupulu, alaila e hiki ia ia ke hana tna ke nno hoolimaiima Eia ka hope. Aia a kanu ia ke kihapai pulupulo, a ulu ia, a ohi ia, e hiki anei i ke

kanaka ke kuai aku i kona pulupulu no ke j kumukuai kupono? Ke i aku nei au, me ke kannlua ole, e hiki no. Ua makaukau ria haole kalepa o Honolulu nei, e kuai ika pulupulu a pau e hnia mai ni. N« ka mea, o ka pulupulu he inea la i inakenmke nui ia ina ua aina e, kai.i e hana’i ka lole o kela ano keia ano. He mau ka inakemake ana, aole lawa k.oke a pau ke kuai ana—nole ia he like me kn huilu, kniina a pela’ku, ina ua loan kekahi mnu busela o kela maū men, alaila ua lawa, ao!e makemake hou. Aole pela ka pulupulu. lua ua piha na moku kalepa a pau i hiki mai nei, aole lawa, e hui hou mai na moku e kuai hou ne, a pela’ku, aole pau ke kuai ana, «ole lawa pono, N<daila, ua kapa ia ka pulupulu, “Ka Moi Knlepa. ” Ma keia hope uku, e imi au i na loina pololei no ka mahi pulupulu, a e wehew'ehe aku ia i ka poe e rnan*o ona e hapai ia oihana.