Ka Hoku o Hawaii, Volume XII, Number 4, 21 June 1917 — HE MOOLELO MAIKAI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO [ARTICLE]

HE MOOLELO MAIKAI NO BENI HURA KE KEIKI IUDAIO HE MOOLELO NO KA WA IA KRISTO

Unuhi ia a alana ia noka pomaikai o ka poe heluhelu o ka Hoku.

"O ka make ar.ei keia"? Ahe mau mahoe laua? 0 ka upake anei ke kookolua? A hoa heie o na wahine? BUKE EHIKU ' MOKUNA IV. KE KIAIANA O BENIHIJRA MEIRABA

0 ka huakai hele o ka waoakua, be huakai ano nui no ia, ai hoopuni ia nae ke alahele me na akeakea lehu^Uu. He ano loihi no hoi ka hele ana, fte hoao ana hoi ka hua* kai e hele like, ai hiki hke no hoi e pale aku i na Enemi hoohalua uia' ma ke alahele. ' Ma keia huakai o Beui Hura ma e hele nei, ua hiki ole iaia ke hualele ihō i kona Floaloha Aikupika kana kaikamahine, oiai, he hana kupono ole ie i ka īudaio .oiaio, ao hekāhi no hoi u& hiiinai mai la kona Hoaloha Aikupika iaia nia ke auo e pailaka aku iaia uo kahi a lakou e hele like uoiaiia, o ka hawa kupono loa ia Beui Hura o Va liele pu ana me hoūa u>au hoaloha a hoea wale i ka pahu hopu o ka lakou huakai hele. He eaea pono no hoi i ka mea'e heluhelu ana i keia Moolelo kamuhao o Beni Hura, e hnoeuaopopo pu i kona mau la opio, oiāi, e u!u ana uo ea ans o na ta "hoohai ipo" oia mau la i au wi:le aku la. Ma kei» huakai no hoi o Beni Hura e he!e pu nei rae kona tuau Hoaloha, ua lilo io no \ Oiea hoohauoii pu mai i kona ma aao ka Lke naau ana nku i na heJe. helena wainohia o ka Ui Aikupika, a ia Beni Hura no boi e hoekokoke maii ana uaa ku aoao o ke Kamelo Keokeo, ua liio no i ttiea hoala mai i kona mauao ka ike ana aku i ka leha maikai mai o kela muu maka mohaha o ka Ui Kaolana o na Kapawai o ka muliwai kaulana o Niie, a ua lilo ae la na iuea o ka hele ana i ke alahele mehameha o ka waoakna i mea maalahi. 1 na wa e awihī mai aj na miaka nohea o Irasa i ke kanaka koa ludaio, ua pii ae la ka ulawena i na papalina o ka ludaio u'i oiai, he kaoaka u'i m&o'i no o Beni Hura I na no ua kaawale iki nku o Beni Hura o:ai ka %oao aku o ke M ka. melo ai ka wa no e kiei mai ai o Irasa, alaila, e'hoeu nwiwi koke aku la no o Beni llura i kona lio a kokoke loa malalo iho d ke kamelo keokeo, ai ka wa no hoi e kainailio iho ai ka U'i Aikupika ia Beni Hura, ua kokolo ae la iloko o ka puuwai o ke Kanaka ludai'o he ano *'lima palanehe" ehaha'ana paha i na pana o ka puuwai o ke kanaka opio īudaio. O kela manao uiua o Beni Hura i ulu wale mai ai, eia keia U'i Aikupika ma ka aoao o ko Beni H&ra mau eneini, me he ala ua holoi ioa ia āku !a ia mau hoomanao ana, a ua kanu ia iho la ma ia makalua ka manao hilinai i keia U'i Aikupika. I kekahi manawa a ka Indaio opio i kokoke mai ai ma ga aoae o ke kamelo kwikeo, ua imi ae la no ua Aikopika nei 1 kumu e hookamailio aku ai i ka ludaio opio, tm ke kuhikuhi ana aku paha i kekahi mea uia kahi naauiao, oiai, e' hele ana| no lakou aia keia huakai hele me ka makaat« loa i na **powa kimo-po 1

o ka waoakua"*" I kekahi manawa ua ulu ae Ja no ka manao iloko o ka Iudaio opior i na paha e hoea io j mai kekahi o keia inau powa anwaua.wale o ka waoakua, alaila, he mea hauoii Ioh ia Beui Hcrā ka ana aku imua o im maka o ka U'j Aikupika» he mea oia i makaukau mau e hoifef; i kona ano koa imua o na enemi, ae ike ia mai hoi koaa aao wiwoofe*e na Maka kaoaahao o ka Aikupika. Ua hiki no ia kakou e ka mea heluhelu ke hoomaopopo iho, eia keia Aikupika ke hoohei »ei i ka kanaka opio ludaio iloko o kawa npena nanana, a ua like 110 hoi ke kanaka opio Iudaio he "n,alo naaupo ala" e hoohei ia ana iloko o ka upena a ka nanaoa, he hooko ana no ia i ) kela olelo kahiko. *'He ooea makapo ke aioha." Ua hoonaoapopo loa iho la no ka U'i Aikupika, eii ke nee mai «ei ka nalo naaupo i kana upena» oiai, ke hoomakapo io nei no ke 4, aloha" i ka maka o tce kanaka (ipio. Ua minoaka iho la ua Aikupika maalea nei ltj a -ua hoonee lua aku Ja-no oia i kana hana hohhei imua, ae lmao ana n>a na ano āptTu7e7iWili loa iloko o ka upena a ka lawakua ke kanaka opio Iudaio. Mamua no hoi o ka haalele ana aku o lakou i kela owawa o na "laau pama." ua kahiko mua iho 1a uo u$ U'i A.ikupika nei i kona man kahiko gula, ee hulali ana hoi ia mau mea hoonai i ma kona mau lima, a me kona lae, ai ka wa a ka la i pa iho ai maluna oia maU kahiko hoonani, ua onapa ae la lakdu t a me he ala he leo kahea no ke ,4 Koolau" e ani peahi mai ana s ke kanaka opio Iudaio e nee mau aku e pili ma ka aoao o ke Ka. Keokeo. 0 na awihi maka aha, ua piha i ka honhie, ao na kamailio ana mai me ka maalea» ua hopuni ia me ka maka upena o ka waipahe. He pe na olelo i kamai. iio ia mai, a ua hiki ole io no j ke kanaka opio e ku: lenakila imua o keia welo a Eva. He poe wanine no i oiaa na u'i Aikupika i ke akamai i ke pahele ana i na'kanaka aole i nele ka mooleio kaulana o Ka!eiopatara, «na ka hoohei una iloko o kgna upena a ka* lawakua 1 ke Kenerala kaulana o Roma, ola o Anetomo, d poina ai oia i ka leo *'hnnohano M o ke? aloha aina, ai oia i ka hanohano o Roma i hookau mai ai iluna ona, a na ia mau maka nohea n Kaleioputar.i i nakinaki iaia, a kupee iloko o na kupee o ke aloha. Ua hanau ia mai ho kekahi poe »vahine iloko o ke ao nei. be *»au mea pahele i ke kupaa o ke kanaka maikai, a ua lilo hoi ko lakou mau Iielehelena wainohia i M upena kuu na ka lawakua/' ae hoohei ia ai na Kanaka opio naaupo. 0 ka oaea anei nona keia »101 lelo kamahao kekahi e lilo i pio na ka upena a na Kaikamahine a Eva? E nana iiae hoi kakou i na ua e hoeā mai ana, a na ke au nb hoi o ka manawa e halihali mai i ka haina o kela uinau. Hala ae la na hora e ke kakahiaka, a komo aku la i na hora weiawela o ke awakea, a ke uee ajau uei iiuua ka huakai hele o n? Kauiahele o ka waoak.ua uiehauieha- Hala ae la na bora o ka awakea, a ke nee mai la hoi na hora | oiuoiu o ke ahiahi, a ia mauawa pu| ke aloalo aia uo ko Beni Hura mau ! maka, uo ka hoea'aku o iakou i ke-! kahi wahi kupouo e hooauuioe ai ■ iakou i kela po, oiai, aole lakou e| hoea aku ana i kekahi wahi noho ia j j ua kauaka. uiamua e ka uhi aua | mai o ka iLalu o ka po, ua ninau | aku la no o Beui Huta i kekahi o| kooa uiau ukali, no kekahi wibi| ktft>ouo e knkulu ai ko iakou mao j "h&le pea, ae loaa pu ai hoi ia takoin 'kekahi wahi kupemo e maha pu ai! na 4|>holonn. T T a lioikē koke mai! la oo kekahi o na nlakai, he rnau aailo pokolp wafe no koē a hoea |

I maalahi aku lakou i kekahi 'Muaf wai 1 ' tpa kekahi wahi oka Avaoakua, a he wahi lioolulu no hoi, no na kamahele ōka waoakna. I kaiohe ana o Beni Hura i keia mau olelo a kekaht alakai ona, ua kamailio koke aku la oia i ka U'i o Ailmpika, e olelo aku i ka "liookele o ka noku o ka waoakua ' e hoomama aku ka hele ana. ai hlki aku lakou I mamua o ka napoo ana aku o ka i !a, ai hiki ai hoi e kukulu na hame ka maalahi. Ua lilo io !no hoi keia i mea hoomama io no ! i 'ka lakou hele ana; a mamua 5o |no boi o ka napoo ana aku o ka la, iua hoea io aku no iakou i kahi o I kela punaWai, ai kapā ia hoi ka I ''Punawai o Ahilene.'' ! Ua hoomaha iho la lakou ma la I wahi, ua kukulu ia na halelewa, a iua hoomakaukau ia hoi ka paina l ahiahi, aua uhi mai la ka maln o ka po, a ua mahele ia ae fa na "KiaP' o ka po, oiai, aole e hiki na Kamahele waoakua ke malama oie iko lakou moe ana. oiai, ua kokoke loa keia wahi a lakou e n.oe nei i kahi i noanao ia o ka home' ia ona "Powa hāo wnle oka Waoakua." I na hora kiai elua o ke'

r.ahTafii, ua lawe ae la o Beni Hunil . ia mau hora, ao na;hora abu hoi o! » ka «uip ka po, na kekāhi hoi o ! k kona mau a!akai e ku kiai ia ma-! » na-wa.' ■* ■■ •! Eku ana o Beni Hu?;a me karta ! . "ihe i ba lima, ae hoomaopopo ana■■! no hoi no ke kulana pale aku i ka lenemi auwana o ka po, ai kokoke loa no nāe kona kulana kiai i kahi o |ka Halelole o ka U'i Aiknpika. • He po malie loa no Kola, a na lai,pu na rnea apau W pa ana he i wahi kolonahe makani kehau, a ua hoomalalama ia hui ka waoakua " e na hoku I kela manawa laipu oke āumoe, ua hnopiha . ia no ko Beni Hura noonoo no ka , Aikūpika T}'i, ae lilo ana hoi i mea nana e noonoo ai na hoomahie aha ; ona maka pahele o ka Aikupika. i I kekahi manawa no' nae ua maaio awiwi ae la na hoomanao rio kekiihi i mau maka u'i oiaio. aka, no ka i manawa wale no nab ia hooaianao ana, «► pani koke !a ae !a no e ka helehelena uMo ka Aikupika. I keia mauawa e hoopiha ia ana , kona noonoo e na helehelena u'i oi , ka Aiknpika, ua hoopuiwa ia oia i! ' ke kau ana iho o kekahi mau lima"! , palaūehe maluna o kona mau ki-| ; poohiwi, a ua huli koke ae ia oia e; i nana i ka mea nona k6ia mau limal palanehe o ke aumoe- *'Eia ka o ka lima no 0 k« mea aha e noonoo ! ana ia manawa, a ia manawa pu! no hoi i holo awwi ae ai kekahi| ano eehia 5 kona nui kino, a ua. ike! iho Ja no ia "o ka lima palanehē| no paha keia oke aloha.' 1 Eku io , aka ar.ā no ka Aikupika kamahao , imua o Beni Hura, a ua hoolei iho i la ka - malamalama o na Hoku le- . hu!ehu, a ua hulali ae la hoi na' mea gula hoonani kino o ka uM , kupika, a ia manawa pu"tio hoi i | ■ !awe pu "ia-mai af e ke aheahe ke-' , hau ke ala o ua mea ala hoonani o ka Wahine opio. 1 4, Ua kuhi wan ua keia rĀanawa o ka po" wahi s Beni! i Hura 1 kamailio malie aku mī i ka' U'i makaaiau o ka po." • I "0 ka hiamoe no na pee kahiko 1 no ia o na makahiki, a no na keikl i ai waiu no hoi, ua hoala m»»u ia i wau e knu ake e ike aku \ na Hoku i{o tta Hema, ao na mea hoi nan» e ■|paa nei ka uhi maluna o ka Mulii vvai kAulana o N T ih'. Aolo amM Voi i; oe i hoopuiwa ia ma kō'u leau una l i aku tu 1 i i ko'n mau !ini:i inaluua k|o kou mau poohiwi?'* 1 j I kei* uaanaw.u no i lalau aku ui ||«>Beui ilura i kokalu o na lima o l jk« U'i Aikupika, a p«a ihi.i Ia iloso I kv>ua liam, a ia, t«a«awa pu no 1 j hoi oia i ninau aku ai i kria ninap i'i ka mea ns>na ka luna ani* <? p ; \V iUna. "Ea, he lima anei kt% oks i lEnēmi?* 1 (Aoleipau) ■-' : ■ |